فشار خون در سالمندان را می توان یکی از شایع ترین بیماری ها دانست که سبب ایجاد عوارض حاد و جبران ناپذیری در افراد مسن می گردد، راه کار های پیشگیری و درمان بسیاری برای مقابله با عوارض حاد این بیماری وجود دارد که افزایش آگاهی و دانش در حیطه شناخت این بیماری می تواند به این مهم کمک نماید، در این مطلب سعی کرده ایم که دیدگاه شما را از ابعاد مختلف در رابطه با فشار خون در افراد مسن، ارتقا دهیم تا به راحتی بتوانید فشار خون طبیعی، فشار خون بالا و پایین را از هم تشخیص داده و راه کار های مراقبت از افزایش و کاهش آن را در دستور و الگوی سلامتی روزانه خود قرار دهید، موسسه مراقبت از سالمندان در منزل درمان نو با دارا بودن پرسنل مجرب در حیطه خدمات پرستاری و نگهداری از سالمندان در منزل همیشه در کنار خانواده محترم سالمندانی است که به دلایل مشخص و نامشخص دچار این بیماری شده اند و حال نیازمند مراقبت و نگهداری اصولی از سالمند در منزل می باشند، نقش مشاوره درمانی در کنترل بسیاری از بیماری های شایع همانند فشار خون بالا بسیار اهمیت دارد و درمان نو در این مسیر تمام تلاش خود را به کار خواهد گرفت، با ما تا انتهای مطالب همراه باشید تا هر آن چیزی که از فشار خون در سالمندان را نیاز به دانستن دارید خدمتتان ارائه گردد، در این مقاله از علائم تا درمان و پیشگیری فشار خون سالمندی برایتان مطالب بی نظیری آورده ایم و شما می توانید بنا به مشکل و استنباط خود سوالات خود را نیز در انتهای مطالب به صورت رایگان و فوری از اپراتور های متخصص درمان نو بپرسید.
فشار خون در سالمندان چیست؟
فشار خون به طور کلی به معنای ضربه ای است که خون به دیواره عروق وارد می نماید، اما این اتفاق چگونه رخ می دهد؟ بیایید با یک مثال به این موضوع بیشتر پی ببریم: شلنگ آبی را به اندازه 1 متر از فلکه تا انتهای آن در نظر بگیرید! زمانی که آب را از فلکه باز کنیم و جریان آب داخل شلنگ شروع گردد، آب مسیر خود را در طول شلنگ بدون هیچ ممانعتی ادامه می دهد، اما اگر همین شلنگ که آب در آن جریان دارد را از قسمت جلوتر از ورودی آب ببندیم نواحی که قبل از منطقه بسته شده و ورودی آب (فلکه آب) قرار دارند به دلیل انباشت و عدم خروج آب، فشار اضافی به دیواره شلنگ وارد می کنند تا راهی برای خروج پیدا کنند! حال همین مورد در رابطه با عروق خونی و خون نیز صدق می کند، زمانی که به علل مختلف همانند: ضعف در ارتجاعی بودن عروق به علت سالمندی، گرفتگی عروق به علت پلاک های چربی و قند (آرتریواسکلروزیس)، استرس و تنگ شدن عروق و موارد مشابه خون توانایی گذر آسان از داخل عروق را نداشته باشد به ناچار با فشار اضافی باید به جلو رانده شود، این همان فشار خونی است که بسیاری از ما معنای دقیق آن را نمی دانستیم، در واقع خون برای رساندن خود با اندام های مختلف بدن نیازمند فشاری است که به دیواره ها وارد کرده تا خون را اندام های مهم مثل مغز و کبد و کلیه ها برساند، این فشار از سوی قلب ایجاد می شود و هورمون های مترشحه از قبیل اپی نفرین، نوراپی نفرین، دوپامین سروتونین و موارد مشابه نیز در ایجاد آن نقش اصلی و اساسی را دارند، عدم فعالیت مناسب قلب و اختلالات مغز و دیواره عروق سبب ایجاد فشار به خصوص در دوران سالمندی می گردد که می تواند خود را به صورت فشار خون بالا در سالمندان نشان دهد، در مواقعی که قدرت قلب به اندازه کافی برای عبور جریان خون نباشد حالت فشار خون پایین در سالمندان رخ می دهد، به هر حال این بیماری در دو طیف فشار خون بالا و پایین از دسته بیماری های مهم و شایعی است که سریعا باید تحت مداخله درمانی و پزشکی قرار بگیرد.
بیشتر بخوانیم: انجام دیالیز در منزل و نکات مهم آن
فشار خون نرمال در سالمندان چیست؟
فشار خون نرمال در سالمندان به معنای عملکرد صحیح قلب و سیستم عروقی در هدایت خون به ارگان های مهم می باشد، در نتیجه گرفتن گرفتن فشار خون چه با دستگاه فشارسنج دیجیتالی و چه با دستگاه فشارسنج دستی 2 عدد به دست می آید که به ترتیب با نام های فشار سیستولیک (عدد بالایی فشارخون) و دیاستولیک (عدد پایینی فشار خون) شناخته می شوند، قطعا دیده اید که فردی فشار خون خود را می گیرد و می گوید فشار من 140 بر 98 است! این به این معناست که فشار خون سیستولیک او که به فشار خون کلی بدن معروف است عدد 140 میلی متر جیوه بوده و عدد 98 فشار خون دیاستولیک که به فشار خون عروق قلبی معروف است می باشد، افرادی که دارای فشار خون دیاستولیک بالاتری هستند درد های قلبی بیشتری را تجربه می کنند زیرا این فشار خون نمایش دهنده فشار بالای قلب است و افرادی که فشار سیستولیک بالایی را دارند احساس کرخی، سردرد، حس انفجار در صورت و مغز و موارد مشابه را تجربه می نمایند، حال که در مورد اعداد بالایی و پایینی فشار خون با هم صحبت کردیم بیایید در مورد محدوده نرمال و کلاس بندی های فشار خون با هم صحبت کنیم، به طور کلی محققان و متخصصان قلب و عروق محدوده و کلاس بندی فشار خون افراد مسن (+65 سال) را طبق الگوی زیر تقسیم بندی نموده اند:
- فشار خون پایین > عدد بالای فشار سنج یا فشار سیستولیک باید زیر 90 میلی متر جیوه باشد و عدد دیاستولیک یا پایینی فشارسنج باید زیر 60 میلی متر جیوه باشد، به طور مثال 82 بر 36
- فشار خون نرمال یا طبیعی > عدد بالای فشارسنج یا همان فشار سیستولیک باید بین 100 تا 120 باشد و عدد دیاستولیک یا پایینی فشار سنج باید بین 70 تا 80 باشد، به طور مثال 120 بر 75 یا 118 بر 71 و به همین صورت.
- پیش فشار خون > عدد سیستولیک و بالایی فشار سنج 120 الی 129 و عدد دیاستولیک کمتر از 80، به طور مثال 128 بر 80 یا 129 بر 75.
- فشار خون بالا درجه 1 > عدد بالای فشار سنج یا فشار سیستولیک 130 تا 139 و عدد پایینی 80 تا 89، به طور مثال 135 بر 85 یا 133 بر 87.
- فشار خون بالا درجه 2 > فشار خون بالایی فشارسنج بین 140 تا 180 و فشار خون پایینی فشار سنج کمتر از 90 میلی متر جیوه، به طور مثال 145 بر 88 یا 165 بر 80.
- فشار خون بالا درجه 3 (مداخله فوری پزشکی) > فشار خون بالایی از 180 میلی متر جیوه بیشتر و فشار خون پایینی از 120 میلی متر جیوه بیشتر، به طور مثال 190 بر 135 یا 200 بر 110.
با توجه به معیار های فوق می توان متوجه شد که محدوده نرمال فشار خون بین 100 تا 120 میلی متر جیوه در سیستولیک و 70 تا 80 میلی متر جیوه در دیاستولیک می باشد و همچنین محدوده خطرناک فشار خون در افراد مسن بین بالاتر از 140 در سیستولیک و بالاتر از 80 میلی متر جیوه در دیاستولیک می باشد.
بیشتر بخوانیم: چگونه نوار قلب در منزل تهران را درخواست دهیم؟
فشار خون وضعیتی سالمندان به چه معناست؟
حالت اول که همان فشار خونی است که شما نیز در منزل خود توسط خودتان یا خانواده خود اخذ می کنید، اما فشار خون وضعیتی یا فشار خون ارتواستاتیک Orthostatic blood pressure به فشارخونی می گویند که به صورت لحظه ای ایجاد می گردد، اگر بخواهیم دقیق تر توضیح دهیم فکر کنید که شما 10 ساعت است خوابیده اید! اکنون می خواهید بیدار شوید و برای شستن سر و صورت خود به سرویس بهداشتی مراجعه نمایید، از آن جایی که ضربان قلب و فشار خون در حین خواب پایین تر از حالت کنش و واکنش و راه رفتن است شما باید اجازه دهید تا خون به آرامی به اندام های تحتانی بازگردد، باید اجازه دهید تا پاسخ های بیداری و حرکت با ترشح هورمون های دوپامین و سروتونین صادر گردد و قلب آمادگی پمپ کافی خون به اندام های تحتانی را داشته باشد، یعنی اگر سالمند از خواب برخاست باید ابتدا در کنار تخت خود بشیند و پس از 1 دقیقه که سیستم جریان خون و عروقی با حالت آماده قرار گرفتند شروع به حرکت نماید، زمانی که سالمند خوابیده و اکنون بلافاصله پس از برخاستن از رخت خواب اقدام به حرکت می کند قلب او فشار کافی برای پمپ کردن خون را ندارد و علت آن هم انباشته شدن فوری خون در اندام تحتانی است، این حالت سبب افت فشار خون وضعیتی می گردد که به علت کمبود خون وضعیتی (جمع شدن خون در عروق پا به علت جاذبه) ایجاد شده و قلب سریعا اقدام به افزایش ضربان قلب و جبران کمبود خون می کند که می تواند افت فشار خون را در پی داشته باشد، با گذشت چند ثانیه که ضربان افزایش پیدا کرد حال نوبت افزایش خون است! چرا؟ چون خون اکنون با ضربانات قلب به بالا هدایت می شود + ضربانات قلب بیشتر شده + دوپامین و اپی نفرین بیشتری ترشح شده که زمان می برد جمع آوری شود و تمام خون که در اندام های تحتانی بود با حرکت سالمند رو به جلو به قبل بازگشت داده شده و سبب افزایش فشار خون می شود، به این حالت فشار خون ارتوارستاتیک یا فشار خون وضعیتی می گویند، برای مقابله با عوارض فشار خون وضعیتی باید سالمندتان را پس از استراحت چندساعته، ابتدا کنار تخت بنشانید و پس از گذشت چند دقیقه به آرامی او را به مکانی که می خواهد برود هدایت نمایید.
بیشتر بخوانیم: انجام فیزیوتراپی در منزل و مهم ترین فواید آن
علائم فشار خون در سالمندان چیست؟
فشار خون در درجه ها 1 و 2 که در بالا خدمتتان اعلام شد می تواند علائم خاصی نداشته باشد، اما این حالت در همه سالمندان صدق نمی کند، به طور کلی افزایش و یا کاهش فشار خون می تواند با خود علائم تخصصی و عمومی را به همراه داشته باشد، به لیست زیر در رابطه با انواع علائم فشار خون بالا و پایین نگاهی بیاندازید:
- سردرد متناوب > فشار خون بالا و فشار خون پایین (معمولاً در ناحیه پشت سر یا در قسمت جلوی سر).
- سرگیجه > هم فشار خون بالا بالا و هم فشار خون پایین.
- تعریق > هم فشار خون بالا و هم فشار خون پایین.
- خستگی و ضعف > معمولا در فشار خون پایین.
- تنگی نفس > معمولا در فشار خون پایین رخ می دهد.
- مشکلات دیداری > هم فشار خون بالا و هم فشار خون پایین.
- کم ادراری > فشار خون پایین.
- پراداری > فشار خون بالا.
- قرمزی و گل انداختن صورت به خصوص لپ های صورت > فشار خون بالا.
- درد قفسه سینه > هم فشار خون بالا و هم فشار هون پایین.
- رنگ پریدگی > فشار خون پایین.
- خونریزی از بینی > اختصاصا فشار خون بالا
همانطور که خواندید هم فشار خون بالا و هم فشار خون پایین می توانند سبب علائم یکسان و حاد و خطرناکی در افراد گردند، اما برخی وجه تمایز نیز برای هر دو نوع درجه بندی فشار خون هم وجود دارد که خدمتتان اعلام شد.
بیشتر بخوانیم: در سونوگرافی پروستات و بیضه در منزل چه یافته هایی به دست می آید؟
فشار خون بالا در سالمندان
فشار خون بالا در سالمندان (بالاتر 140 سیستولیک و 80 دیاستولیک) یک مشکل شایع و مهم است که می تواند به مشکلات جدی سلامتی منجر شود، افزایش فشار خون در سالمندان همانطور که خدمتتان اعلام شد معمولاً به علت: تغییرات در ساختار عروق خونی، گرفتگی عروقی، عدم تحرک کافی، عوارض جانبی مصرف برخی از دارو ها، اختلالات کلیوی، اختلالات تنفسی، خستگی، استرس ایجاد می گردند، از مهم عوارض فشار خون بالا می توان به: سردرد متناوب، سرگیجه، خستگی زیاد، تنگی نفس، کاهش بینایی، خونریزی از بینی اشاره نمود، مداومت در پیگیری و کنترل فشار خون در سالمندان بسیار اهمیت دارد تا از ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی جدی مثل سکته قلبی یا سکته مغزی جلوگیری شود، درمان به موقع و تشخیص دقیق می تواند از وقوع چنین اتفاقاتی جلوگیری نماید.
بیشتر بخوانیم: هزینه رادیولوژی در منزل چقدر است؟
فشار خون پایین در سالمندان
فشار خون پایین در سالمندان (پایین تر از 90 میلی متر جیوه سیستولیک و 60 میلی متر جیوه دیاستولیک) نیز می تواند سبب آسیب و عارض حاد در سالمند گردد، به فشار خون پایین سالمندان هایپوتانسیون نیز می گویند، علت های مختلفی برای فشار خون چایین در سالمندان وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارت انداز:
- تغییرات عروقی: انعقاد عروقی، انبساط بیش از حد عروق به دلیل بیماری و تاثیرات دارو ها ممکن است منجر به کاهش فشار خون شود.
- مشکلات قلبی: برخی اختلالات قلبی مانند ضعف قلب، تنگی عروق کرونری (بلاک عروق قلبی) و یا اختلالات دریچه ای می توانند باعث کاهش فشار خون شوند.
- مشکلات کلیوی: کاهش عملکرد کلیه می تواند باعث کاهش حجم خون در بدن شود که منجر به کاهش فشار خون می شود.
- داروها: مصرف برخی داروها مانند دیورتیک ها، بتابلوکر ها و یا دارو هایی که برای کنترل فشار خون استفاده می شوند ممکن است باعث کاهش فشار خون شوند.
- عوامل محیطی: مثل افزایش دمای هوا، ناشتا بودن طولانی و یا خوابیدن بر روی شکم می توانند فشار خون را کاهش دهند.
علائم فشار خون پایین در سالمندان ممکن است شامل احساس سرگیجه، احساس ضعف و یا خستگی، تاری دید، اشکال در تمرکز، احساس تهوع یا تهوع و حتی احساس انزوا و بی خوابی باشد، درمان و پیشگیری از عوارض حاد با تغییرات در رژیم غذایی، مصرف مایعات بیشتر و یا تغییر در دارو های مصرفی قابل انجام و اجراست.
بیشتر بخوانیم: اکوی قلب در منزل با متخصص
علت نوسان فشار خون در سالمندان چیست؟
نوسانات فشار خون در سالمندان ممکن است به دلایل مختلفی برگردد، در دوران سالمندی ساختار عروق خونی و عملکرد قلب تغییر می کند که می تواند منجر به نوسانات در فشار خون شود، برخی از علل اصلی نوسانات فشار خون در سالمندان عبارتند از:
- ضعف قلب: در دوران سالمندی عملکرد قلب ممکن است کاهش یابد که می تواند منجر به نوسانات در فشار خون شود > کاهش فشار خون.
- تغییرات در عروق خونی: در سالمندی عروق خونی انعطاف پذیری خود را از دست می دهند و ممکن است زخیم تر و قطور تر گردد، این مسئله می تواند سبب ایجاد مقاومت و افزایش خون در سالمندان گردد > افزایش فشار خون.
- بیماری های عروقی: بیماریهایی مانند آترواسکلروز (تراکم عروقی)، بلاک عروق قلبی یا سایر اختلالات عروقی می توانند باعث نوسانات فشار خون شوند > افزایش یا کاهش فشار خون .
- مصرف داروها: برخی دارو ها مانند دیورتیک ها، بتابلوکرها و یا داروهایی که برای کنترل فشار خون مصرف میشوند می توانند نوسانات در فشار خون ایجاد کنند > کاهش فشار خون.
- اختلالات کلیوی: کاهش عملکرد کلیه می تواند به تجمع نمک و آب در بدن منجر شود که این مسئله نیز می تواند نوسانات در فشار خون ایجاد کند > فقط افزایش فشار خون.
- عوامل محیطی: عواملی مانند استرس، تغییرات دمایی، فعالیت بدنی و مصرف مواد محرک می توانند به نوسانات در فشار خون در سالمندان منجر شوند > افزایش یا کاهش فشار خون.
بیشتر بخوانیم: انواع آزمایش خون در منزل با تعرفه بیمه ای
مهم ترین عوارض فشار خون در سالمندان به چه صورت است؟
مهم ترین عوارض فشار خون در افراد مسن به دو حالت فشار خون بالا و فشار خون پایین تقسیم بندی می گردند که به شرح زیر می باشد:
- سکته مغزی: افزایش فشار خون می تواند باعث پارگی عروق خونی در مغز شود که به سکته مغزی منجر می شود، سکته مغزی می تواند باعث ایجاد مشکلات جدی شامل اختلالات حرکتی، گفتاری، بینایی و حافظه شود، همچنین این عارضه می تواند به معلولیت دائمی و حتی مرگ ناگهانی منجر شود > از عوارض فشار خون بالا
- سکته قلبی: افزایش فشار خون می تواند باعث تنگی و بسته شدن عروق قلبی شود که به سکته قلبی منجر می شود، سکته قلبی یک وضعیت اورژانسی است و نیازمند درمان فوری است، این عارضه می تواند به مرگ ناگهانی منجر شود > از عوارض فشار خون بالا
- بیماری عروق قلبی (به عنوان مثال آنژین صدری): افزایش فشار خون می تواند باعث تنگی و درد در عروق قلبی شود که به آنژین صدری (درد قفسه سینه) منجر می شود، این موضوع نشانگر عدم عملکرد صحیح قلب است و اگر به طور مناسب درمان نشود می تواند به سکته قلبی منجر شود > از عوارض فشار خون بالا
- افزایش خطر بیماری عروقی (مانند آترواسکلروز): افزایش فشار خون می تواند باعث آسیب دیدگی و تراکم عروق شود که به آترواسکلروز (تراکم عروقی) و بسته شدن عروق کلیوی، قلبی و سایر اعضا منجر می شود > از عوارض افزایش فشار خون
- کاهش عملکرد کلیه: فشار خون بالا ممکن است به عروق کلیوی آسیب بزند و باعث کاهش عملکرد کلیه شود که این موضوع می تواند به بیماری کلیوی مزمن (CKD) یا حتی نیاز به دیالیز منجر شود > از عوارض بالای فشار خون
- بیماری های دیگر: فشار خون بالا ممکن است باعث افزایش خطر بروز بیماری های دیگر مانند بیماری نارسایی شبکیه و آسیب های بینایی گردد > از عوارض افزایش فشار خون
- غش کردن: پایین بودن فشار خون می تواند سبب غش کردن و از حال رفتن فرد گردد، این حالت می تواند بسیار خطرناک و حاد باشد > از عوارض پایین بودن فشار خون
- سرگیجه و لرزش: به دلیل عدم خون رسانی کافی به علت پایین بودن فشار خون علائمی همانند لرز و سرگیجه احتمال ایجاد شدن دارند > از عوارض پایین بودن فشار خون
- تنگی نفس: به دلیل کاهش خون رسانی به ریه ها و پایین آمدن فشار PAP شریان ریوی احتمال تنگی نفس و حتی آپنه هم وجود دارد > از عوارض پایین بودن فشار خون
بیشتر بخوانیم: پرستار سالمند پوشکی در منزل و شرح وظایف او
چگونه بفهمیم فشار خون سالمند در محدوده طبیعی است؟
راه کار های مختلفی برای یافتن اینکه فشار خون سالمند در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر وجود دارد، راحت ترین راه کاری که شما می توانید استفاده نمایید استفاده از دستگاه های فشارسنج دیجیتالی یا عقربه ای در منزلتان است، معمولا فشار سنج های دیجیتالی از دستی ها ارزش بالاتری دارند و علت آن هم دقت در اندازه گیری است، برای ثبت و تشخیص دقیق فشار خون در خانه مراحل زیر را دنبال کنید:
- روی صندلی بشینید.
- ابتدا دستگاه فشار خون را در کنار خود روی میز بگذارید.
- 15 دقیقه (حداقل) صبر نمایید.
- از 1 ساعت قبل نوشیدنی های گرم، سیگار، انواع تنباکو و موارد مشابه را استفاده ننمایید.
- با بستن کاف به صورت صحیح (شلنگ کاف روی نبض بازویی باید باشد) اقدام به گرفتن فشار خون نمایید.
- عدد حاصله را با معیار دسته بندی که در موارد بالا خدمتتان گفته شد بسنجید که یا جزو افراد فشار خونی هستید یا خیر؟
در صورتی که فشار خون شما بالا بود باید سریعا یا به پزشک مراجعه نمایید یا از ویزیت دکتر سالمندان در خانه استفاده نمایید.
بیشتر بخوانیم: هزینه آمبولانس خصوصی کد دار چقدر است؟
درمان فشار خون در سالمندان به چه طریقی امکان پذیر است؟
تا کنون در رابطه با علائم و عوارض این بیماری با هم صحبت کرده ایم، اما اکنون می رسیم به راه کار های درمانی دارویی و غیردارویی فشار خون بالا و فشار خون پایین در سالمندان، درمان فشار خون در افراد سالمند باید با دقت و با توجه به وضعیت هر فرد تنظیم شود، مهم ترین راه کار های درمانی در فشار خون سالمندان شامل موارد زیر می شود:
- بررسی پزشکی منظم: سالمندان باید منظماً تحت نظر پزشک قرار بگیرند تا فشار خونشان را بررسی و نظارت کند.
- تغییرات در سبک زندگی: فعالیت بدنی منظم، مصرف کمتر نمک، رژیم غذایی سالم و کنترل وزن می تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
- مصرف داروها: در صورت لزوم پزشک ممکن است دارو های خاصی را برای کنترل فشار خون تجویز کند، در سالمندان انتخاب داروها باید با احتیاط و با در نظر گرفتن دیگر داروهای مصرفی انجام شود.
- نظارت مداوم: مانیتورینگ منظم فشار خون به ویژه در سالمندان اهمیت فراوانی دارد، تغییر و تعدیل دارو ها در سالمندان از ارزش بسیار بالایی برخوردار است.
حال بسته به نوع فشار خون موارد زیر را نیز دنبال کنید:
- درمان فشار خون بالا (هایپرتانسیون):
- تغییرات در سبک زندگی.
- رژیم غذایی سالم با کمترین مصرف نمک و چربی.
- ورزش منظم مانند پیادهروی یا شنا.
- قطع مصرف الکل و ترک سیگار.
- کاهش وزن در صورت لزوم.
- استفاده از دارو های کاهنده فشار نظیر: بتابلاکرها (مانند انالاپریل، لوزارتان)، یا مهار کننده های آنژیوتانسین مانند کاپتوپریل، انالاپریل، مدر ها یا به عبارتی دیورتیک ها مانند هیدروکلروتیازید، بلوک کننده های کانال کلسیم.
- درمان فشار خون پایین (هایپوتانسیون):
- تغییرات در سبک زندگی
- افزایش تحت کنترل مصرف نمک.
- مصرف مایعات بیشتر.
- مصرف غذاهایی که حجم خون را افزایش می دهند.
- استفاده از داروهای افزایش دهنده فشار خون تحت نظر پزشک مانند فلوروکورتیکوئیدها (مانند فلودروکورتیزون).
بیشتر بخوانیم: انواع روش درخواست چشم پزشک در منزل تهران
داروهای مهم برای فشار خون بالا و پایین در سالمندان چیست؟
درمان فشار خون بالا و پایین در سالمندان معمولاً شامل دارو های مختلف است که به صورت تجویزی توسط متخصص قلب و عروق در منزل یا مطب مورد استفاده قرار می گیرند، سوالی که بسیاری از کاربران می پرسند این است که بهترین قرص فشار خون برای افراد مسن چه نام دارد؟ در زیر به برخی از داروهای مهم برای کنترل فشار خون بالا (هایپرتانسیون) و پایین (هیپوتانسیون) در سالمندان اشاره کرده ایم:
- برای فشار خون بالا (هایپرتانسیون):
- مهارکننده های ACE(Enzyme Converting Angiotensin): مانند لیزینوپریل، انالاپریل، رامیپریل و غیره، این داروها با مهار آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE)، باعث گشادی عروق شده و فشار خون را کاهش می دهند.
- بلوکر های گیرنده آنژیوتانسین ARBs: مثل لوسارتان، والسارتان، ایپروسارتان و غیره، این داروها نیز به کاهش فشار خون کمک می کنند.
- بتابلوکرها Beta blockers: مثل آتنولول، پروپرانولول، متوپرولول و غیره، این داروها با مهار گیرنده های بتا در قلب و عروق خونی، فشار خون را کاهش می دهند.
- دیورتیک ها Diuretics: مثل هیدروکلروتیازید، فوروزماید و غیره، این داروها با افزایش دفع ادرار، باعث کاهش حجم خون و فشار خون می شوند.
- مهارکننده های کانال کلسیم CCBs: مثل آملودیپین، نیفدیپین، دیلتیازم و غیره، این داروها با مهار کانال های کلسیم در عروق خونی، فشار خون را کاهش می دهند.
- برای فشار خون پایین (هیپوتانسیون):
- فلوروکورتیکوئیدها Fluorocorticoid: مانند فلودروکورتیزون، این داروها به افزایش حجم خون و بالانس نمک در بدن کمک می کنند و فشار خون را افزایش می دهند.
- فلوروهیدروکورتیزون Fluorohydrocortisone: این دارو ممکن است به عنوان یک گزینه درمانی برای برخی از افراد با هیپوتانسیون تجویز شود.
بیشتر بخوانیم: فواید انجام طب سوزنی در خانه چیست؟
نگهداری از سالمند با فشار خون بالا در منزل و نکات مهم آن
مراقبت های پیشگیری کننده از فشار خون در سالمندان بسیار اهمیت دارد و می تواند به کنترل فشار خون و جلوگیری از عوارض جدی ارتباطی با آن کمک کند، در زیر به برخی اقدامات مهم برای پرستاری برای پیشگیری از فشار خون بالا در سالمندان اشاره کرده ایم:
- استفاده از تغذیه سالم: مصرف رژیم غذایی با تنوع کاملی از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، مواد پروتئینی مرغوب (مانند ماهی، مرغ، لوبیا، نخود و لوبیا سبز)، و محدودیت در مصرف نمک و چربی اشباع شده اهمیت بسیار بالایی دارد.
- کنترل دیابت: مصرف مواد غذایی پر قند و چربی، زیرا این موارد می توانند به افزایش فشار خون منجر شوند.
- مداومت در فعالیت های ورزشی: انجام تمرینات ورزشی منظم مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و یوگا، این فعالیت ها می توانند به تقویت قلب و عروق خونی کمک کرده و فشار خون را کاهش دهند.
- کنترل وزن: حفظ وزن مناسب و کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن، وزن بیش از حد می تواند به افزایش فشار خون منجر شود.
- مدیریت استرس: یافتن روش های موثر برای کنترل استرس مانند تمرینات تنفسی، مدیتیشن، یوگا یا هر فعالیت آرام بخش دیگری که به افزایش آرامش و کاهش استرس کمک می کند.
- مراقبت از سلامت روانی و اجتماعی: حفظ ارتباطات اجتماعی و روابط مثبت، مراقبت از سلامت روانی و پذیرش افراد به عنوان بخشی از سبک زندگی سالم نیز می تواند در کاهش عواقب فشار خون بالا موثر باشد، برای سالمندان افسرده استفاده از روش های درمانی افسردگی سالمندان در منزل بسیار کارآمد و موثر خواهد بود.
- استفاده از خدمات پزشکی: مراجعه منظم به پزشک جهت بررسی فشار خون و تنظیمات دارویی در صورت نیاز.
- تغییرات در سبک زندگی برای کنترل فشار خون پایین: مصرف مقدار مناسبی نمک در رژیم غذایی، استفاده از گیاهان و مواد پرفیبر در رژیم غذایی هم به کاهش فشار خون و هم به سلامت گوارش سالمند کمک می کند.
بیشتر بخوانیم: رژیم درمانی در منزل برای لاغری
تغذیه مناسب برای فشار خون در سالمندان چیست؟
تغذیه مناسب برای کنترل فشار خون در سالمندان بسیار اهمیت دارد، رعایت یک رژیم غذایی سالم می تواند به کاهش فشار خون کمک کند و عوارض مرتبط با فشار خون بالا را کاهش دهد، در زیر به برخی اصول تغذیه مناسب برای فشار خون در سالمندان اشاره کرده ایم:
- کاهش مصرف نمک: مصرف نمک زیاد می تواند فشار خون را در سالمندان افزایش دهد، بنابراین توصیه می شود که مصرف نمک را برای سالمند خود کاهش دهید، برای بهبود طعم غذا می توانید از ادویه های گیاهی مانند زعفران، زردچوبه، نعناع، پیاز و سیر استفاده کنید به اندازه معقول استفاده نمایید.
- مصرف میوه ها و سبزیجات: مصرف منظم میوه ها و سبزیجات باعث فراهم شدن فیبر های غذایی، ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای سلامتی قلب و عروق می شود، توصیه می شود روزانه حداقل 1 میوه از دسته: پرتقال، لیمو، نارنگی، کیوی، انار و مقدار مشابهی از سبزیجات سبز استفاده گردد.
بیشتر بخوانیم: بهترین فوق تخصص مغز و اعصاب بزرگسالان در تهران
سوالات مهم در رابطه فشار خون در سالمندان
- فشار خون افراد بالای ۷۰ سال باید چقدر باشد؟
فشار خون در هر سنی باید در محدوده طبیعی باشد، محدوده طبیعی فشار خون از 100 تا 120 میلی متر جیوه در سیستولیک (عدد بالایی در فشار سنج) و 70 تا 80 میلی متر جیوه در دیاستولیک (عدد پاینی در فشارسنج) باید قرار بگیرد، اعداد بالا تر از این محدوده پرفشار خون و پایین تر از این محدوده کم فشار خونی نام دارد.
- درمان فوری فشار خون بالا چیست؟
نظر دقیق را باید از پزشک متخصص قلب و عروق خود بگیرید زیرا این یک وضعیت حاد همودینامیکی است، معمولا از پرل نیتروگلیسیرین زیر زبانی و قرص کاپتوپریل 25 زیر زبانی برای کنترل عوارض مخرب قلبی و سکته قلی استفاده می شود، سپس تماس با اورژانس 115 و درخواست فوری کمک پزشکی.
- پدرم به علت حمله عصبی از 5 روز پیش دچار افت فشار خون شده، با احتیاط نمک و آب دادیم و سرم تراپی هم کردیم براش ولی بالا نماید، باید چکار کنیم؟
اگر محدوده فشار خون زیر 90 در سیستولیک و 60 در دیاستولیک میلی متر جیوه است (مثلا 78 بر 32) باید سریعا به بیمارستان منتقل شود و اقدامات درمانی و دارویی در بیمارستان اجرا شود، اما اگر محدوده 100 تا 120 در سیستولیک و 70 تا 80 در دیاستولیک (مثلا 110 بر 71) با اصلاح رژیم و استفاده از مایعات و میوه جات به مرور زمان اصلاح فشار خون انجام خواهد شد.
- سلام من ۷۵سالمه نوسان فشاردارم، فشارم ۱۷روی ۹ است و قرص هم میخورم مقداری میاد پایین اما دوباره میره بالا، باید چکار کنم؟
برای بررسی و تنظیم قرص هایتان به متخصص قلب و عروق مراجعه نمایید، همچنین می توان از خدمات ویزیت پزشک در خانه تهران شبانه روزی مرکز درمان نو نیز استفاده نمایید.
- همسرم هفتاد وسه سالشه سابقه فشار داره، چند روزه بی حاله تا اینکه راه رفتن هم براش سخت بود، خیلی می گفت چشمم رنگی شده و سرمم درد میکنه، یه دکتر آوردیم خونه قرص کایتوپریل توصیه کردن، ولی کمی پایین اومده باز بی حال هستند چه کار کنیم؟
مصرف دارو های فشار و تعیین جواب دهی و تنظیم آن ها یک روزه حاصل نمی شود، در برخی موارد 4 دوز 25 میلی گرمی کاپتوپریل جوابگو نیست (یعنی کاپتوپریل 100 میلی گرمی) ولی در برخی شرایط هم ترکیب نصف کاپتوپریل با نصف والسارتان چاره است، برای تنظیم و تعدیل دارویی و اجرای تخصصی دارو های فشار خون حتما از متخصص قلب و عروق مشورت بگیرید و یک دوره 3 ماهه تحت نظر او باشید، به هیچ وجه خودسرانه مصرف دارو های قلبی را انجام ندهید.
- آیا حجامت در منزل برای کاهش فشار سالمند توصیه می شود؟
بله اما با توجه به نظر پزشک و اینکه در برخی موارد امکان دارد تاثیری نداشته باشد، اما در علم باستان پزشکی ایرانی و چین استفاده از حجامت و بادکش در منزل تاثیرات بالقوه ای در کاهش فشار خون داشته است.
- چه ورزش هایی را برای پدرم که 70 سالشه و فشار خون بالا داره پیشنهاد می کنید؟
پیاده روی آهسته، استخر و حرکت آرام در آب ولرم، تمرین تنفس های موثر و موارد مشابه، از تمرینات سخت مانند کوه نوردی، دویدن با سرعت، شنا با قدرت، دچرخه سواری با توجه به فشار خون بالا اجتناب شود.