آمپول اندانسترون به عنوان یک داروی متوقف کننده علائم مرتبط با پدیده تهوع و استفراغ در بسیاری از موارد اعم از کنترل علائم تهوع در شیمی درمانی، اختلالات مرتبط با مسمویت غذایی و در برخی بیماری های گوارشی نظیر آنفولانزای گوارشی طبق نظر و نظارت پزشک تجویز می گردد، گستره عملکرد آمپول اندانسترون به همین موارد معطوف نمی گردد بلکه در کنترل علائم التهاب روده و معده در بیماران سندروم روده تحریک پذیر ibs، کنترل علائم سرگیجه در بیماران اختلالات عصبی مانند مالتیپل اسکلروزیس (m.s) و به عنوان داروی پیشگیری کننده از از دل درد و اسهال همراه با تهوع و استفراغ در بیماران کاندید جراحی و پس از آن نیز کاربرد دارد، آمپول اندانسترون بر اساس تحقیقات علمی تا 80% می تواند در کنترل علائم تهوع و استفراغ پس از شیمی درمانی (یا پرتودرمانی) اثرگذار باشد و از این حیث یک داروی موثر شناخته میشود مکانیسم اثر امپول اندانسترون مهار انتخابی گیرنده های 5‑HT₃ در سیستم عصبی مرکزی و دستگاه گوارش است که پیام های تحریک کننده تهوع را مسدود می کند، از مرکز خدمات پزشکی در منزل درمان نو (درمان در منزل) در این مقاله آموزشی با شما خواهیم بود تا در رابطه با مهم ترین نکات آمپول اندانسترون از نام های رایج در بازار دارویی تا انواع دوز همچنین نحوه اثر دقیق و کاربردهای درمانی و عوارض مصرف با شما صحبت کنیم و اطلاعات علمی شما را در این حوزه افزایش دهیم، نکته قابل توجه این است که امپول اندانسترون دمیترون حتما باید طبق نظر و نظارت پزشک تجویز و دستور تزریق صادر گردد و از مصرف خودسرانه آن باید پرهیز گردد، تمامی نکات این مقاله طبق نظر و نظارت دکتر سهیل احمدی نگارش شده است و سعی شده تا با ریزبینی و دقت علمی به شما نکات دارویی آمپول اندانسترون ارائه گردد، در صورت سوال در خصوص نکات دارویی آمپول اندانسترون می توانید از طریق کامنت های انتهای مطالب با پزشکان برخط مرکز درمان نو در تماس باشید.
آمپول اندانسترون چیست؟
آمپول اندانسترون (به انگلیسی: Ondansetron Ampoule) یک داروی ضدتهوع و ضد استفراغ می باشد که با عملکرد آنتاگونیستی گیرنده های انتخابی تهوع یعنی HT3-5 می تواند در کنترل علائم تهوع و استفراغ کمک کننده باشد، کاربرد اصلی آمپول اندانسترون در مدیریت عوارض تهوع و استفراغ پس از شیمی درمانی (CINV) و کنترل علائم تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی (PONV) می باشد، نام رایج و عمومی دیگر آمپول اندانسترون به آمپول دمیترون معروف است که مکانیسم اصلی آن مسدود کردن گیرنده های سروتونین در سلول های عصبی مرکزی (مغز) و دستگاه گوارش می باشد که سبب تحریک حالت تهوع و استفراغ می شوند، آمپول اندانسترون در گروه های سنی کودکان تا بزرگسالان و مادرارن باردار توسط پزشک درمان کننده تجویز و قابلیت استفاده را دارد، آمپول اندانسترون به 2 دوز 4 و 8 میلی گرمی بیشتر در دسترس است که از بین این 2 نوع 4 میلی گرمی بیشتر در دسترس می باشد، آمپول اندانسترون هم در تزریق عضلانی می تواند استفاده شود و هم در تزریق وریدی داخل سرم که کاملا به نظر پزشک صلاحیت دار درمان شما بستگی دارد، عوارض مصرف خودسرانه و مکرر امپول اندانسترون با تقویت پدیده یبوست، سردرد و حتی تشدید سرگیجه مرتبط است و از همین از دسته داروهایی می باشد که برای انتخاب و تزریق آن حتما تجویز پزشک مطرح است.
Ondansetron is used to prevent nausea and vomiting caused by cancer chemotherapy, radiation therapy, and surgery. Ondansetron is in a class of medications called serotonin 5‑HT3 receptor antagonists.
اندانسترون برای پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمیدرمانی، پرتودرمانی و جراحی استفاده میشود. این دارو در گروه آنتاگونیستهای گیرنده سروتونین 5‑HT₃ قرار دارد و با مهار این گیرندهها، مسیر عصبی تهوع را در مغز و دستگاه گوارش مسدود میکند.
پیشنهاد درمانی: ارائه خدمات ویزیت پزشک متخصص در منزل با اعزام انواع متخصص، تحت نظات و پایش دقیق مسدول فنی.
آمپول اندانسترون برای چیست؟

آمپول دمیترون اندانسترون به عنوان یک داروی مهار کننده گیرنده های HT3-5 در مغز و دستگاه گوارش نقش بسیار واضح در کنترل تحریکات تهوع و استفراغ و برخی علائم گوارشی نظیر کنترل تحریک اسهال، دل پیچه و معده درد را بهمراه دارد، از کاربردهای دیگر آمپول دمیترون اندانسترون کنترل علائم سرگیجه در بیماران آسیب غشای میلین (مالتیپل اسکروزیس) می باشد؛ آمپول اندانسترون طبق نظر پزشک برای موارد زیر مناسب استفاده است:
- پروفیلاکسی (پیشگیری) از تهوع و استفراغ در شیمی درمانی
- کنترل علائم و شدت تهوع پس از پرتودرمانی
- جلوگیری از بروز تهوع و استفراغ پس از جراحی
- کنترل تهوع پس از استفاده از داروهای اپیوئیدی
- کنترل علائم تهوع و استفراغ پس از مسمومیت غذایی
- کنترل علائم سرگیجه شدید در بیماران ام اس (M.S)
- درمان تهوع بارداری
- کنترل تهوع و استفراغ در بیماری حرکت (به طورمثال مسافرت)
- کنترل علائم تهوع و استفراغ در بیماری های گوارشی (مثلا IBS)
- کنترل و درمان تهوع آنفولانزای گوارشی
بیشتر بخوانیم: سردرد را چگونه درمان کنیم؟ مهم ترین راه های خانگی تایید شده پزشک کدامند؟
انواع دوز آمپول اندانسترون چند نوع است؟
آمپول اندانسترون به طورکلی در 3 دوز ۴ میلی گرم، 8 میلی گرم و 32 میلی گرم در دسترس می باشد که نوع 4 میلی گرم آن از فراوانی تجویز بیشتری برخوردار است، آمپول دمیترون 4 میلی گرم در حجم 2 سی سی در دسترس می باشد که هم به صورت عضلانی و هم به صورت وریدی قابل تزریق است، انواع دوز آمپول اندانسترون به شرح زیر است:
آمپول اندانسترون ۴ میلی گرم
آمپول اندانسترون ۴ میلی گرم در کنترل علائم و درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی، پرتودرمانی به خصوص نواحی شکم، اختلالات گوارشی، مسمومیت ها مورد استفاده قرار می گیرد، آمپول دمیترون 4 میلی گرم در حجم 2 سی سی از یک آمپول شیشه ای قرار دارد.
آمپول اندانسترون 8 میلی گرم
آمپول اندانسترون 8 میلی گرم با حجم 4 سی سی در مواردی که وزن بیمار بالاست و یا طبق دستور پزشک نیاز به دریافت دوز بیشتری از آمپول اندانسترون می باشد مورد استفاده قرار می گیرد، آمپول اندانسترون 8 میلی گرم معمولا در شیمی درمانی و علائم مرتبط با سندروم روده تحریک پذیر و التهابات معده و مخاط گوارشی استفاده میشود، تجویز هر دوز از آمپول اندانسترون حتما باید طبق دستور پزشک باشد.
آمپول اندانسترون 32 میلی گرم
آمپول اندانسترون 32 میلی گرم در 50 سی سی در بازار دارویی موجود است که برای پروفیلاکسی قبل از شیمی درمانی و پرتودرمانی مورد استفاده قار می گیرد و عمومیت آن به نسبت آمپول دمیترون اندانسترون 4 میلی گرم در گروه های سنی مختلف به مراتب بسیار پایین تر است، متخصصان مغز و اعصاب بر اساس علائم VERTIGO یا سرگیجه در بیماران ام اس نیز از این نوع دارو به صورت تجویز متناوب استفاده می کنند.
بیشتر بخوانیم: متخصص داخلی ویزیت در منزل را با چه تجهیزاتی انجام می دهد؟
ساختار و فرمول شیمیایی به همراه نام های رایج آمپول اندانسترون

آمپول اندانسترون (به انگلیسی: ) از دسته داروهای ضد تهوع و ضد استفراغ است که با مهار گیرنده های سروتونینی ۵HT۳ در مغز احساس مرتبط با تهوع را کاهش می کند، در واقع آمپول اندانسترون یک آنتاگونیست گیرنده سروتونین (۵-HT۳ Antagonist) است اگر این گیرنده فعال شود احساس تهوع و به دنبال آن استفراغ بروز می کند و اگر این گیرنده مهار شود احساس تهوع و استفراغ کاهش یا از بین می رود، اوج پلاسمایی و شروع اثر آن در تزریق وریدی تقریبا بلافاصله رخ می دهد و در تزریق عضلانی از 10 دقیقه پس از تزریق شروع اوج اثر استارت می خورد، از 3 ساعت پس از تزریق تا 6 ساعت اولیه از تزریق نیمه عمر برای آمپول اندانسترون در بزرگسالان گزارش شده است که از 3 طریق کبد و کلیه و مدفوع دفع دارد (در سالمندان تا 6 الی 8 ساعت و در بیماران سیروز کبدی بیشتر از 8 ساعت نیز امکان افزایش وجود دارد) در واقع در ابتدا کبد با آنزیم های CYP۳A۴، CYP۱A۲، و CYP۲D۶ شروع به تجزیه دارو می کند و با تحویل به کلیه فیلتریشن و پاکسازی در کلیه ها صورت می پذیرد، حجم توزیع آمپول دمیترون به شدت بالاست و نشان دهنده توزیع گسترده این دارو در بافت می باشد، فرمول شیمیایی آمپول اندانسترون C₁₈H₁₉N₃O است و جرم مولی آن 293.36 گرم بر مول می باشد، آمپول دمیترون اندانسترون در دسته b داروهای گروه بارداری قرار دارد (باید با نسخه پزشک متخصص یا زنان تزریق شود)، آمپول اندانسترون با داروهای گرانیسترون (Granisetron)، دولاسترون (Dolasetron) و پالوسترون (Palonosetron) هم گروه است که شباهت عملکرد و نیمه عمر بهمراه تجزیه آمپول اندانسترون به گرانی سترون بسیار شباهت بالایی دارد، نام های رایج دارویی آمپول اندانسترون که مبتنی بر نام تجاری می باشند شامل: آمپول اندامین، آمپول دمیترون، آمپول Zofran، آمپول اودین، آمپول اندانستر، آمپول انداسه، آمپول زوفران و آمپول زوپلنز می باشد که پس از اندانسترون و دمیترون آمپول زوفران از فراوانی بالایی برخوردار است.
آیا آمپول اندانسترون (دمیترون) همان آمپول ضد تهوع است؟
بله، اگر جایی شنیدید که آمپول ضد تهوع یا ضد استفراغ نامش چیست؟ یاد آمپول اندانسترون بیافتید! آمپول اندانسترون یا دمیترون یک داروی ضد تهوع با اثر بر گینده های مغزی و گوارشی سروتونین (گیرنده های HT3-5) می باشد که می تواند در کاهش تحریک سروتونین بر این گیرنده و بروز تهوع و استفراغ کمک کننده باشد، در واقع داروی سروتونین انتخابی از سوی پزشک برای مهار اثر سرتونین بر گیرنده های تهوع و استفراغ مورد استفاده قرار می گیرد، اگر از شما پرسیدند "میدانی نام آمپول تهوع و استفراغ چیست؟ به او بگویید بله! آمپول اندانسترون (دمیترون).
پیشنهاد ویژه درمانی: تزریقات در منزل با ارائه خدمات تحت پوشش وزارت بهداشت و پرستاران صلاحیت دار.
آمپول اندانسترون عضلانی یا وریدی؟ (نحوه تزریق آمپول اندانسترون)
.jpg)
بسیاری از افراد سوال می کنند که آمپول اندانسترون عضلانی است یا وریدی؟ باید بدانید که آمپول اندانسترون هم عضلانی است و هم وریدی و این کاملا بسته به علائم بیمار و دستور پزشک دارد، در مواردی که پزشک می خواهد سریعا علائم بیمار را کنترل کند از نحوه تزریق وریدی (داخل سرم) آمپول اندانسترون استفاده می کند و در مواقعی که علائم بیمار کنترل شده تر باشد از تزریق عضلانی آمپول اندانسترون استفاده میشود، در رابطه با نکات نحوه تزریق آمپول اندانسترون دمیترون می توان به موارد زیر اشاره نمود:
آمپول اندانسترون در سرم
آیا آمپول اندانسترون در سرم استفاده میشود؟ بله، یکی از رایج ترین و سریع ترین اثرات درمانی آمپول اندانسترون در تجویز تزریق آمپول اندانسترون در سرم می باشد، برای تزریق آمپول دمیترون در سرم ابتدا نیاز به دستور مستقیم پزشک و معاینه می باشد، پس از آن این دارو را میتوان از 100 الی 500 سی سی سرم نرمال سالین بعنوان بهترین ترکیب حلال در تزریق وریدی استفاده نمود، دارو را به روش صحیح شکانده و با آماده کردن خط وریدی (برای آموزش نحوه تزریق سرم اینجا را لمس کنید) تزریق وریدی آمپول اندانسترون اجرایی می گردد، در تزریق مستقیم وریدی پس از وارد شدن دارو بلافاصله اثرپذیری آمپول اندانسترون شروع می گردد.
آمپول اندانسترون عضلانی
آمپول اندانسترون عضلانی در بیمارانی که به مراتب علائم حاد تهوع و استفراغ در آن ها بیشتر مشاهده میشود تجویز می گردد، برای تزریق بهترین (برای تزریق عضلانی اینجا کلیک کنید) عضله ونتروگلوتئال می باشد، پس از انتخاب عضله توسط پرستار با صلاحیت حرفه ای دارو داخل سرنگ کشیده و سپس اقدام به تزریق میشود، در این حالت اثرپذیری تا 15 دقیقه پس از تزریق انجام میشود.
نحوه اثر امپول اندانسترون به چه صورتی است؟
سلول های انتروکرومافین سلول های در دستگاه گوارش می باشند که به دنبال تحریک شدید (هرعاملی که بتواند سبب تحریک آنها شوند مثلا شیمی درمانی، جراحی، ویروس، عفونت یا مسمویت غذایی) از خود مقادیر زیادی سروتونین آزاد می کنند که به صورت فیزیولوژیک به گیرنده های خود در ساقه مغز و تنه اعصاب واگ متصل می گردند، به گیرنده های انتخابی سرتونین جهت تحریک تهوع و استفراغ گیرنده های HT3-5 می گویند، با اتصال سروتونین به این گیرنده ها پیام تهوع صادر میشود و فرد احساس حالت تهوع می کند، آمپول اندانسترون پس از تزریق سریعا بر روی گیرنده های TH3-5 متصل شده و آن ها را دربر می گیرند؛ در نتیجه احساس تهوع و استفراغ به دلیل مهار عبور سیگنال تهوع غیر فعال می شود، پس یادتان بماند که نحوه اثر آمپول اندانسترن مهار گیرنده های سرتونین (5-HT3) در سیستم عصبی مرکزی و دستگاه گوارش می باشد که از انتشار پیام تهوع خودداری بعمل می آورند.
آمپول اندانسترون برای چی خوبه؟

مهم ترین و اصلی ترین عملکرد آمپول اندانسترون کنترل علائم مرتبط با تهوع و استفراغ در انواع محرک های محیطی از قبیل شیمی درمانی، مسیمومیت های غذایی، تاثیرات سیستم مرکزی در تزریق اپیوم های تزریقی، آنفولانزای گوارشی و سایر اختلالات گوارشی می باشد، آمپول دمیترون می تواند در مهار اتصال سروتونین به گیرنده های HT3-5 اثرگذار باشد و نگذارد که انتقال پیام تهوع انجام شود، از کاربردهای تزریق و مصرف آمپول اندانسترون می توان به موارد زیر اشاره نمود:
| کاربرد یا وضعیت بالینی | مکانیسم اثر اختصاصی اندانسترون | توضیحات و نکات تکمیلی بالینی |
| تهوع و استفراغ | مهار انتخابی گیرنده های 5‑HT₃ در ساقه مغز و سلولهای گوارشی، قطع پیام تهوع | مؤثر در تهوع ناشی از شیمی درمانی، پرتودرمانی، مسمومیت غذایی، آنفولانزای گوارشی و اختلالات گوارشی سروتونینی؛ در تزریق وریدی اثر تقریبا فوری دارد. |
| دل درد (در گاستروانتریت) | جلوگیری از تحریک گیرنده های 5‑HT₃ در عصب واگ و مراکز تهوع، کاهش سیگنال تهوع و اسپاسم معده | دارو التهاب روده را درمان نمی کند، اما با کاهش استفراغ باعث کاهش فشار شکمی و کاهش درد ثانویه می شود. |
| اسهال نوع IBS‑D (سندروم روده تحریک پذیر اسهالی) | مهار گیرنده های 5‑HT₃ محیطی در روده، کاهش حرکات دودی و انتقال پیام های تحریکی | کنترل کننده علائم، نه درمان قطعی؛ باعث کاهش دفعات دفع، افزایش قوام مدفوع و کاهش درد و کرامپ شکمی میشود. |
| درد یا تنش معده | مهار گیرنده های HT3‑5 و کاهش چرخه تهوع و استفراغ | اندانسترون مستقیما روی درد معده اثر درمانی ندارد ولی با کاهش تحریک مکرر معده به تسکین نسبی کمک می کند. |
| سرگیجه در مالتیپل اسکلروزیس (MS) | اتصال رقابتی به گیرنده های 5‑HT₃ در ساقه مغز و مخچه، جلوگیری از دپلاریزاسیون نورونی | جلوگیری از ارسال سیگنال های نابجا تهوع–تعادل؛ در نتیجه کاهش یا حذف سرگیجه و تهوع در بیماران عصبی گزارش شده است. |
| جراحی و بیهوشی (PONV) | مهار گیرنده های 5‑HT₃ فعال شده توسط داروهای بیهوشی و اپیوئیدها | برای پیشگیری از تهوع و استفراغ بعد از جراحی یا بیهوشی عمومی؛ تزریق معمولا در پایان عمل یا بلافاصله پس از آن انجام میشود. |
| شیمیی درمانی و پرتودرمانی (CINV/RINV) | بلوک گیرنده ای 5‑HT₃ سروتونینی در مغز و اعصاب واگ، جلوگیری از فعال شدن مسیرهای عصبی تهوع | داروی اصلی ضد تهوع در بیماران انکولوژی؛ معمولا ۳۰ دقیقه قبل از شیمی درمانی تزریق وریدی انجام میشود، به صورت ترکیبی با آمپول دگزامتازون یا اپریپیتانت مصرف می گردد. |
1) آمپول اندانسترون برای تهوع و استفراغ
مهم ترین عملکرد و کاربرد تزریق آمپول اندانسترون کنترل علائم مرتبط با تهوع و استفراغ می باشد، تهوع و استفراغ پدیده ای هستند که به دنبال تحریک گیرنده های پیام استفراغ و تهوع یعنی HT3-5 ناشی از سروتونین ایجاد می شوند، در انواع بیماری ها نظیر: آنفولانزای گوارشی، تحریک بیش از حد شکم و احشای تنه به دنبال پرتودرمانی، شیمی درمانی تزریقی و ایجاد پتانسیل تهوع زایی توسط داروهایی نظیر سیس پلانتین یا انواع اختلالات گوارشی سروتونین از سلول های تحریک شده (مانند انتروکرومافین) ایجاد میشود که بر روی گیرنده های HT3-5 تاثیرگذار شده و سبب بروز احساس و پیام تهوع می گردد، با تجویز پزشک مبنی بر تزریق آمپول اندانسترون این مسیر توسط اثرات آمپول اندانسترون متوقف می گردد.
2) آمپول اندانسترون برای دل درد
آمپول اندانسترون التهاب معده و روده را درمان نمی کند اما علائم اصلی آن را کنترل می کند، در گاستروانتریت به دلیل التهاب مخاط روده مقدار زیادی سروتونین آزاد می شود که با تحریک گیرنده های 5‑HT3 روی عصب واگ و مراکز تهوع مغز، باعث تهوع، استفراغ و دل درد می شود، اندانسترون با مهار اختصاصی این گیرنده ها در روده و ساقه مغز، سیگنال تهوع را قطع می کند، با کاهش استفراغ اسپاسم معده و فشار عضلات شکم کم شده و دل درد به صورت غیرمستقیم کاهش می یابد، از همین رو یکی از کاربردهای مصرف آمپول اندانسترون کمک به کاهش التهاب معده و روده می باشد.
پیشنهاد ویژه درمانی: خدمات پرستاری در منزل و انواع آن، برای مشاهده بیشتر کلیک کنید.
3) امپول اندانسترون برای اسهال
آمپول اندانسترون درمان قطعی اسهال یا سندرم روده تحریک پذیر (IBS) نیست اما می تواند در کنترل علائم نوع اسهالی IBS (IBS‑D) نقش کمکی موثری داشته باشد، در بیماران با علائم سندروم روده تحریک گذار به علت افزایش آزادسازی سروتونین در روده گیرنده های 5‑HT₃ بیش از حد تحریک می شوند که نتیجه آن افزایش حرکات روده، درد شکمی و اسهال مکرر است، اندانسترون با مهار انتخابی گیرنده های 5‑HT₃ در دستگاه گوارش، انتقال این پیام های تحریکی را کاهش می دهد و باعث کاهش دفعات اجابت مزاج، افزایش قوام مدفوع و کاهش کرامپ و دل پیچه می شود.
4) آمپول اندانسترون برای معده
آمپول اندانسترون بعنوان یک داروی تخصصی جهت درد معده مورد استفاده قرار نمی گیرد اما از آن جایی که می تواند با کاهش پیام تهوع و استفراغ فشار را از روی معده ب دلیل کاهش چرخه تهوع تا استفراغ و فشار مازاد بر معده بردارد مورد استفاده قرار می گیرد، آمپول اندانسترون بعنوان آرام کننده معده در انواع تنش های معدوی نظیر حالت تهوع و استفراغ با کاهش پیام تهوع و مهار گیرنده های HT3-5 عمل می کند.
5) آمپول اندانسترون برای سرگیجه

در مالتیپل اسکلروزیس (MS) آسیب میلین باعث آزادسازی سروتونین در ساقه مغز و مخچه میشود، سروتونین به گیرنده های (۵‑HT₃) متصل شده و کانال های یونی (Na⁺/K⁺) را باز می کند، این باز شدن منجر به دپلاریزاسیون نورون های مراکز تهوع-تعادل و ارسال سیگنال های نابجا به قشر مغز می گردد که نتیجه آن احساس سرگیجه (Vertigo) و تهوع است، آمپول اندانسترون با اتصال رقابتی به همان گیرنده های (۵‑HT₃)، مانع از اتصال سروتونین می شود، در نتیجه کانال های یونی باز نمی شوند و دپلاریزاسیون نورون ها قطع شده و سیگنال های نابجا متوقف می شوند، این فرایند به کاهش یا حذف احساس سرگیجه و تهوع در بیماران MS منجر می شود.
6) آمپول اندانسترون در جراحی
آمپول اندانسترون در جراحی بیشتر برای پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ بعد از بیهوشی عمومی استفاده می شود، داروهای بیهوشی، اپیوئیدها و تحریک احشای شکمی باعث آزادسازی سروتونین و فعال شدن گیرنده های 5‑HT3 در مغز و اعصاب گوارشی می شوند، اندانسترون با مهار این گیرنده ها مسیر عصبی تهوع را مسدود می نماید، این دارو معمولا در پایان جراحی یا بلافاصله بعد از آن به صورت وریدی تزریق می شود و اثر سریعی نیز با خود بهمراه دارد، کاربرد اصلی آمپول اندانسترون در جراحی کاهش استفراغ، جلوگیری از کم آبی، افزایش تحمل تغذیه بعد از عمل و بهبود ریکاوری بیمار است.
7) آمپول اندانسترون در شیمی درمانی (یا پرتوتراپی)
آمپول اندانسترون یکی از داروهای اصلی در کنترل تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی و پرتودرمانی است، این دارو معمولا حدود ۳۰ دقیقه پیش از آغاز شیمی درمانی به صورت تزریق وریدی تجویز میشود تا از فعال شدن مسیرهای عصبی تهوع پیشگیری کند، مکانیسم اثر آن مبتنی بر مهار گیرنده های 5‑HT₃ سروتونین در ساقه مغز و اعصاب گوارشی است؛ درواقع گیرنده هایی که پس از تخریب سلول های سرطانی و آزاد شدن سروتونین تحریک میشوند و احساس تهوع را ایجاد می کنند،اندانسترون با بلوک نورون های واگ و مراکز استفراغ در مغز این پیام های عصبی را متوقف می سازد، داروی گرانی سترون نیز عملکرد مشابه با آمپول اندانسترون دارد (اگرچه احتمال اثرات جانبی بر قلب که معطوف به افزایش فاصله qt میشود در گرانی سترون کمتر گزارش شده است)، شیمی درمانی در منزل یا بیمارستان از دسته مواردی است که میتوان از اثرات آمپول اندانسترون استفاده نمود.
آمپول اندانسترون خواب اور است؟
خیر، گیرنده های انتخابی مرتبط با عملکرد اندانسترون HT3-5 می باشند که تاثیری بر مرکز خواب یا هوشیاری مغز ندارد، در واقع آمپول اندانسترون اثر سروتونین را بر روی گیرنده های محرک تهوع و استفراغ در مغز و گوارش کم می کند اما اثر مستقیمی بر عملکرد خواب آلودگی و احساس خواب ندارد، به طورمثال پرومتازین گیرنده H1 در مغز را مهار می کند که این گیرنده در حفظ هوشیاری و بیداری بسیار موثر است در نتیجه آمپول پرومتازین نیز خواب آور خواهد بود.
آمپول اندانسترون درد دارد؟

خیر، البته درد ناشی از تزریق آمپول اندانسترون بسته به آستانه درد هر فرد دارد اما باید بدانید آمپول اندانسترون یک آمپول اسیدی نیست بلکه دارای PH بازی ضعیف است، همین علت می تواند در غیردردناک بودن آمپول اندانسترون تاثیرگذار باشد و اگر میخواهید بدانید کدام نوع روش تزریق آمپول اندانسترون درد بیشتری را بهمراه دارد باید بدانید که در تزریق عضلانی به مراتب احساس سوزش بسیار اندک ناشی از تزریق عضلانی وجود خواهد داشت، بهتر است برای کاهش درد، تزریق باید آهسته انجام شود و محل تزریق مرطوب و گرم نگه داشته شود.
پیشنهاد ویژه درمانی: نوار قلب در منزل تهران با اعزام کارشناس پرستاری صلاحیت دار، برای دریافت اطلاعات وارد این لینک شوید.
مهم ترین احتیاطات تزریق آمپول اندانسترون در گروه های سنی مختلف
تزریق آمپول اندانسترون حتما باید توسط دستور پزشک صورت بگیرد و تزریق خودسرانه آن در هر دوره از زندگی می تواند همراه با عوارض باشد، برای تزریق آمپول اندانسترون در هر دوره از زندگی فردی احتیاطاتی را تنظیم کرده ایم که با مطالعه آن می توانید آگاهی های لازم را کسب کنید:
آمپول اندانسترون در کودکان
آمپول اندانسترون در کودکان برای کنترل تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی، جراحی یا گاستروانتریت به کار می رود، دوز توصیه شده توسط پزشک آمپول اندانسترون در اطفال معمولا ۰٫۱۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی است که حداکثر تا ۴ میلی گرم در هر نوبت توصیه میشود، تزریق آمپول اندانسترون برای کودکان طبق دستور پزشک و توسط پرستار دارای صلاحیت حرفه ای باید آهسته انجام شود، امپول اندانسترون برای کودک مبتلا به طولانی شدن QT نوار قلب، بیماری قلبی یا نارسایی کبدی مصرف نیازمند احتیاط و دستور پزشک است، پایش علائمی مانند یبوست شدید و اختلال ریتم قلب در مصرف های مکرر ضرورت دارد.
آمپول اندانسترون در بارداری
آمپول اندانسترون در بارداری معمولا به عنوان خط اول درمان تهوع و استفراغ توصیه نمی شود اما در موارد تهوع شدید بارداری یا هایپرامسیس گراویداروم که به درمان های ایمن تر پاسخ نداده اند با نظر پزشک قابل استفاده است، شواهد نشان می دهد مصرف آمپول اندانسترون برای مادر باردار در سه ماهه دوم و سوم عموما بی خطرتر است اما در سه ماهه اول به دلیل احتمال بسیار کم ناهنجاری های مادرزادی (به ویژه شکاف لب و کام) باید با احتیاط و ارزیابی سود و زیان انجام شود، آمپول اندانسترون در زنان باردار با تجویز کوتاه مدت و کمترین دوز مؤثر توصیه می شود.
آمپول اندانسترون برای بزرگسالان
آمپول اندانسترون در بزرگسالان یک آنتاگونیست انتخابی گیرنده 5‑HT₃ است که برای پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی، رادیوتراپی و بیهوشی عمومی پس از جراحی (PONV) تجویز می شود، دوز استاندارد تزریقی در بالغین معمولا ۴ تا ۸ میلی گرم وریدی یا عضلانی است که بسته به شدت علائم می تواند هر ۸ تا ۱۲ ساعت تکرار شود، در شیمی درمانی با خطر بالای تهوع و استفراغ (مثلا بهره گیری از داروی سیس پلانتین) تزریق ۸ میلی گرم وریدی حدود ۳۰ دقیقه قبل از درمان توصیه می شود، در بیماران مبتلا به نارسایی متوسط تا شدید کبدی حداکثر دوز روزانه نباید از ۸ میلی گرم تجاوز کند، پایش طولانی شدن QT و تداخل با آپومورفین ضروری است.
آمپول اندانسترون در شیردهی
مصرف آمپول اندانسترون در دوران شیردهی از نظر فارماکولوژیک، انتقال محدودی به شیر مادر دارد زیرا دارو اتصال پروتئینی نسبتا بالا و نیمه عمر کوتاه (۳ تا ۴ ساعت) دارد، داده های بالینی دقیقی وجود ندارد که اصلا نتوان از تزریق آمپول اندانسترون در بارداری استفاده نمود اما شواهد موجود و گزارش های بالینی نشان می دهد که با دوز درمانی کوتاه مدت احتمال بروز عارضه جدی در شیرخوار پایین است، با این حال در صورت مصرف طبق نظر پزشک پایش نوزاد از نظر خواب آلودگی یبوست یا بی قراری توصیه می شود، در شرایط غیرضروری استفاده از جایگزین های با سابقه ایمن تر در شیردهی اولویت دارد اما در موارد نیاز بالینی مصرف اندانسترون قابل توجیه پزشکی است.
عدم تعادل الکترولیت ها در بدن
عدم تعادل الکترولیت ها از محدودیت ها و هشدارهای مهم در مصرف اندانسترون به شمار می رود، کاهش سطح پتاسیم (هیپوکالمی) یا منیزیم (هیپومنیزیمی) می تواند اثر اندانسترون بر طولانی شدن فاصله QT قلبی را تشدید کند و خطر بروز آریتمی های بطنی، به ویژه Torsades de Pointes را افزایش دهد، به همین دلیل در بیمارانی که دچار اختلال الکترولیتی تاییدشده هستند تجویز اندانسترون باید پس از اصلاح الکترولیت ها و با صلاحدید پزشک انجام شود، در صورت نیاز به تزریق آمپول اندانسترون طبق دستور پزشک پایش نوار قلب (ECG) و اندازه گیری دوره ای الکترولیت های سرم الزامی است به خصوص در سالمندان، بیماران قلبی و افرادی که همزمان داروهای طولانی کننده QT مصرف می کنند.
عوارض تزریق آمپول اندانسترون چیست؟

آمپول اندانسترون مانند سایر داروهای شیمیایی در صورت تزریق خودسرانه و تزریق مکرر می تواند همراه با عوارض باشد که باید به آن توجه ویژه گردد، از مهم ترین عوارض تزریق آمپول اندانسترون می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- یبوست
- سردرد
- بی خوابی
- خارش
- آنافیلاکسی
- سندرم کیوتی (پرولانجیشن فاصله q تا t نوارقلب)
- اسهال
- یبوست
- درد شکم
- گزرواستومیا خشکی دهان
- بروز بثورات جلدی
- دردهای عضلانی-استخوانی
- لرز و تب
- احتباس ادراری
- درد قفسه سینه
- هیپوکسی
- آژیتاسیون و اضطراب
- خواب رفتگی اندام
- احتباس ادرار
- افزایش گذرای ترانس آمینازهای کبدی
- اختلالات بینایی مانند دیپلوپیا
- کاهش فشارخون
- اختلالات ریتم قلب
Ondansetron is FDA‑approved for the prevention of chemotherapy‑induced nausea and vomiting (CINV), postoperative nausea and vomiting (PONV), and radiation‑induced nausea. QT prolongation is a known dose‑dependent adverse effect.
اندانسترون توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای پیشگیری از تهوع و استفراغ ناشی از شیمیدرمانی (CINV)، تهوع پس از جراحی (PONV) و تهوع ناشی از پرتودرمانی تأیید شده است. یکی از عوارض شناختهشده و وابسته به دوز این دارو، افزایش فاصله QT در نوار قلب میباشد.
بیشتر بخوانیم: تفسیر نوار قلب و نکات مهم خواندنی آن؛ برای دریافت اطلاعات بیشتر وارد این صفحه شوید.
مهم ترین تداخلات دارویی آمپول دمیترون (اندانسترون) چیست؟
استفاده از تزریق آمپول اندانسترون همزمان با برخی از داروها می تواند اثر دارویی داروی اولی را بیشتر، کمتر و یا بی اثر کند، از همین رو باید توجه کنید که در صورت تجویز پزشک حتما بانک اطلاعاتی دقیق از سوابق دارویی DH را در اختیار بیمار قرار دهید، از مهم ترین تداخلات دارویی آمپول دمیترون اندانسترون میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- فلوکسیتین
- پاروکسیتین
- ترازودون
- آپورمورفین
- فلوکونازول
- ایتراکونازول
- کتوکونازول
- پوزاکونازول
- وریکونازول
- سیزاپراید
- پیموزاید
- تیوریدازین
- کاربامازپین
- فنتانیل
- لینزولید
- متیلن بلو
- دوفتیلید
- زیپراسیدون
- فنی توئین
- ریفامپین
- ترامادول
مهم ترین موارد منع استفاده از امپول اندانسترون چیست؟
در برخی شرایط استفاده از امپول اندانسترون منع مصرف دارد و نباید در این شرایط این دارو مصرف گردد، اگرچه پزشک شما می داند که به چه صورتی در چه شرایطی باید آمپول اندانسترون را برای شما تجویز نماید، از مهم ترین موارد منع استفاده از امپول اندانسترون می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- حساسیت شناخته شده به اندانسترون یا سایر آنتاگونیست های 5‑HT₃
- مصرف همزمان با آپومورفین
- سندرم QT طولانی مادرزادی
- آریتمی های بطنی فعال یا سابقه Torsades de Pointes
- هیپوکالمی تصحیح نشده
- هیپومنیزیمی تصحیح نشده
- نارسایی شدید کبدی بدون تنظیم دوز
- مصرف همزمان داروهای قوی طولانی کننده QT
- سندرم سروتونین فعال یا مصرف همزمان چند داروی افزاینده سروتونین
- انسداد کامل روده یا ایلئوس شدید بدون بررسی علت
سوالات متداول در رابطه با آمپول اندانسترون
سوال1) آمپول اندانسترون در بارداری ضرر دارد؟
آمپول اندانسترون در دسته B گروه داروهای بارداری قرار دارد، تجویز خودسرانه آن خطرناک است اما تجویز طق نظر پزشک و با استناد به علائم شما قابل انجام است.
سوال2) بعد از تزریق آمپول اندانسترون چه زمانی می توان رانندگی کرد یا کارهای دقیق انجام داد؟
بلافاصله پس از تزریق نباید رانندگی یا فعالیت حساس انجام داد؛ اگرچه اندانسترون خواب آور نیست اما ممکن است در برخی افراد باعث سرگیجه خفیف، سردرد یا تاری دید گذرا شود.
سوال3) چقدر طول میکشد تا آمپول اندانسترون اثر کند؟
از زمان تزریق وریدی تقریبا بلافاصله و در زمان تزریق عضلانی نهایتا 10 دقیقه زمان بر خواهد بود.
جمع بندی و گرفتن نتایج نهایی
در جمع بندی باید خدمتتان عرض کنیم که آمپول اندانسترون یک داروی ضد تهوع و ضد استفراغ است که در اکثر علائم مرتبط با تهوع و استفراغ استفاده میشود، امپول اندانسترون باید توسط پزشک و طبق صلاحدید و نظارت پزشکی تجویز گردد و تجویز خودسرانه آن می تواند عوارض سیستمیک و قلبی بهمراه داشته باشد، استفاده از آمپول اندانسترون در کودکان، بززرگسالان، سالمندان و مادران باردار اگر پزشک تایید کند منعی ندارد اما بهتر است با کنترل علائم و سابق دارویی تجویز گردد، اندانسترون با مهار گیرنده های HT3-5 اثر خود را می گذارد و در بیماران شیمی درمانی، رادیوتراپی، مسمویت ها و سرماخوردگی های ناشی از آنفولانزای ویروسی و موارد مشابه کاربرد دارد، برای تزریق آمپول اندانسترون متخصص گوارش در منزل و یا پزشک عمومی در منزل می تواند تجویز دارو کند اما بازهم می گوییم تجویز این دارو بدون نسخه نباید انجام بگیرد، امیدواریم از این مطالب نهایت استفاده را برده باشید و از آن استفاده کنید، با آرزوی سلامتی برای تک تک شما عزیزان؛ درمان نو دوستدار سلامتی شما.

