ثبت درخواست فوری
فیستول و نکات مهم آن

فیستول و نکات مهم آن

  • دسته بندی : بیماری ها و راهکار های درمان آن ها
  • سیاست انتشار مطالب
  • مدت زمان مطالعه: 18 دقیقه
  • نویسنده: دکتر علی سراجی
  • انتشار : 29 مرداد 1404
  • به روز رسانی : 30 مرداد 1404
  • بدون دیدگاه
approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص درمان نو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان درمان نو مشاوره بگیرید.

خلاصه این مطلب را میتوانید در این پادکست گوش دهید:

تاکنون در رابطه با راه بیراهه چیزی شنیده اید؟! راه بیراهه در واقع مسیری در میان مسیر اصلی است که نه تنها نظم عبوری را بهم می زند بلکه در بروز خطرات احتمالی برای افرادی که از آن گذر می کنند نیز تاثیرگذار است! در علم پزشکی به فیستول ها راه های بی راهه ای می گویند که در بین دو عضو یا اندام ایجاد شده و سبب بروز اختلال در عملکرد طبیعی آن ها می گردد، در برخی موارد نه تنها این بی راهه بین 2 بافت و اندام شکل  می گیرد بلکه راهی به خروج از بدن نیز پیدا می کند که سبب بروز درد، ترشح و التهاب می گردد، اما سوالی که پیش می آید این است که آیا فیستول خطرناک است؟ چند نوع فیستول تاکنون شناخته شده است؟ از کجا بفهمیم که فیستول وجود دارد یا خیر؟ در این مقاله آموزشی از مرکز درمان در منزل درمان نو با شما خواهیم بود تا در رابطه با مهم ترین نکات فیستوب از چیستی تا انواع و علل ایجاد همچنین علائم ابتلا به آن تا روش های درمان فوری و خانگی با شما صحبت کنیم، تمام سعی خود را کرده ایم تا به صورت ساده اما مفصل به بحث فیستول و نکات آن بپردازیم تا با توضیحات لازم بتوانیم آگاهی شما را از این حیطه افزایش دهیم، با ما تا انتهای مطالب همراه بمانید و اگر سوالی نیز ذهن شما را درگیر کرده آن را از طریق کامنت های انتهای مطالب با ما در میان بگذارید تا پزشکان مرکز درمان نو پاسخگوی شما عزیزان باشند.

پیشنهاد ویژه: ویزیت متخصص گوارش در منزل توسط مجرب ترین متخصصان؛ وارد شوید.

فیستول چیست؟

فیستول چیست؟

فیستول (به انگلیسی: fistula) یک عارضه پزشکی است که با ایجاد مجرایی غیرطبیعی، دو عضو داخلی بدن یا یک عضو با سطح پوست را به یکدیگر متصل می ‌کند، به طورکلی فیستول به اتصال غیرطبیعی می گویند که دو حفره یا فضای توخالی (مانند رگ های خونی، حفره واژن، روده ها و یا مجرای ادراری) را به فضای توخالی دیگر متصل می کند، علت ایجاد فیستول متنوع است به صورتی که این مجرای غیرمعمول می ‌تواند منشأ عفونی یا التهابی داشته باشد و علائم آزاردهنده ‌ای نظیر درد، ترشح و التهاب را به همراه بیاورد، فیستول ها اغلب به دنبال عفونت ‌های مزمن، التهاب شدید، آسیب ‌های فیزیکی، جراحی‌ های قبلی یا بیماری ‌های خاص مانند کرون (Crohn’s disease)، دیورتیکولیت، هیدرآدنیت چرکی و عفونت‌ هایی مانند سل یا HIV ایجاد میشوند، باید در نظر بگیرید که فیستول خود به خودی خوب نمی شود و برای درمان باید از مداخلات پزشکی و جراحی استفاده نمود.

بیشتر بخوانیم: انسداد روده چیست؟

انواع فیستول ها به چند دسته تقسیم میشوند؟

انواع فیستول ها به چند دسته تقسیم میشوند؟

فیستول ‌ها بر اساس محل قرارگیری و اندام‌ های درگیر به انواع گوناگونی تقسیم می‌ شوند که هر یک ویژگی ‌ها و علائم  خاص خود را دارند، به زبان ساده تر هرگه دو مجرای توخالی در کنار هم وجود داشته باشند امکان بروز فیستول وجود خواهد داشت، از همین رو برای افزایش آگاهی شما عزیزان ما لیست انواع فیستول ها را برای شما تنظیم و تدوین کرده ایم:

1) فیستول مقعدی (Anal Fistula) و فیستول آنال

فیستول مقعدی که با نام فیستول آنال نیز شناخته می ‌شود شایع ‌ترین نوع فیستول است و به مجرایی غیرطبیعی اطلاق می‌گردد که بین کانال مقعد یا روده بزرگ و پوست اطراف مقعد ایجاد می ‌شود، علت اصلی این نوع فیستول، عفونت و آبسه مقعدی درمان ‌نشده یا ناقص درمان ‌شده که در غدد مقعدی تشکیل شده اند، در واقع غدد کوچکی در داخل مقعد وجود دارند که به غده های مقعدی یا anal glands نامگذاری میشوند که اگر عفونی شوند می توانند منجر به تشکیل آبسه شوند. اگر این آبسه به درستی تخلیه نشود یا به طور کامل بهبود نیابد می ‌تواند مسیری به سمت پوست ایجاد کرده و فیستول را شکل دهد.

2) فیستول روده (Intestinal/Enteroenteric Fistula)

این نوع فیستول که به آن فیستول انتروانتریک (Enteroenteric ) نیز می ‌گویند مجرایی غیرطبیعی را بین دو قسمت از روده یا بین روده و یکی دیگر از اندام ‌های شکمی مانند مثانه یا واژن (در زنان) ایجاد می‌ کند، فیستول روده اغلب با بیماری ‌های التهابی روده (IBD) نظیر بیماری کرون و کولیت اولسراتیو مرتبط است، التهاب مزمن در این بیماری ‌ها می‌ تواند به دیواره روده آسیب رسانده و منجر به تشکیل فیستول شود.

3) فیستول دستگاه ادراری (Urinary Tract Fistula) و فیستول واژن

این نوع فیستول شامل ارتباطات غیرطبیعی در سیستم ادراری است، به عنوان مثال فیستول وزیکوواژینال که مجرایی بین مثانه و واژن ایجاد می‌ کند و منجر به نشت ادرار از مجرای ادراری به واژن می ‌شود همچنین فیستول یورتروواژینال که بین حالب و واژن است، فیستول واژن اغلب به دنبال عوارض زایمان های سنگین، هیسترکتومی یا برداشتن رحم، پرتودرمانی در ناحیه لگن یا عفونت‌ های شدید رحم ایجاد می‌ شود.

4) فیستول دندان Fistula teeth

فیستول دندان معمولاً به دنبال عفونت‌ های دندانی شدید و آبسه‌ های ریشه ‌ای ایجاد می ‌شود که مسیر تخلیه ‌ای را از ناحیه دندان عفونی به سمت لثه یا پوست صورت ایجاد می‌ کنند، از مهم ترین انواع فیستول دندان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  1. فیستول ‌های دندانی و آلوئولار
  2. دهانی و آنترال
  3. دهانی و بینی
  4. دهانی و پوستی

5) فیستول شریانی وریدی Arteriovenous fistula

فیستول شریانی وریدی در واقع ارتباط غیرطبیعی بین یک سرخرگ و یک سیاهرگ است که می ‌تواند به دلایلی نظیر اختلالات ژنتیکی و مادرزادی، به دنبال جراحی و حتی برخی بیماری های عروقی نظیر واریس رخ دهد.

6) فیستول پوستی Cutaneous fistula

در واقع آن دسته از فیستول هایی که ترشحات خود را به سمت پوست تخلیه و مسیر خود را باز می کنند هریک نوعی فیستول پوستی به حساب می آیند، این نوع فیستول ها معمولاً با ترشح همراه هستند.

بیشتر بخوانیم: رادیولوژی چگونه انجام میشود؟

انواع فیستول مقعدی به چند دسته تقسیم میشوند؟

فیستول‌ های مقعدی از نظر پیچیدگی و محل قرارگیری نسبت به عضلات اسفنکتر مقعد (عضلاتی که کنترل خروج مدفوع را بر عهده دارند) به دسته‌های مختلفی تقسیم می ‌شوند، پزشکان به خصوص جراحان از طبقه بندی به نام طبقه بندی پارکس (Park's classification) برای تمایز بین چند نوع فیستول استفاده می کنند، طبق طبقه بندی Park's انواع فیستول مقعدی شامل موارد زیر میشود:

فیستول‌ های ساده مقعدی (Low-level)

این فیستول‌ ها از بخش پایینی عضلات اسفنکتر مقعد عبور می ‌کنند و معمولاً ساده ‌تر درمان می‌ شوند.

فیستول‌ های پیچیده (High-level)

این فیستول ‌ها از بخش بالاتری از عضلات اسفنکتر عبور کرده یا شامل چندین شاخه و مجرای فرعی هستند، درمان آنها دشوارتر بوده و خطر آسیب به اسفنکتر و بی ‌اختیاری مدفوع را افزایش می‌ دهد.

معمولا تقسیم بندی دیگری نیز وجود دارد که انواع فیستول های مقعدی را به چهار نوع اصلی تقسیم می کند: فیستول مقعدی بین اسفنکتری، ترانس اسفنکتری، سوپرا اسفنکتری و اکسترا اسفنکتری در آناتومی در واقع همان فیستول های خوش خیم نزدیک مقعد و فیستول های پرعارضه تر دورتر از مقعد هستند.

بیشتر بخوانیم: چگونه برای ویزیت پزشک در منزل اقدام کنم؟

علت بیماری فیستول مقعدی چیست؟

علت بیماری فیستول مقعدی چیست؟

به دنبال تشخیص افتراقی پزشک مبنی بر مبتلا بودن به فیستول اولین سوالی که ذهن بیمار را درگیر می کند این است که "علت بیماری فیستول مقعدی چیست؟" طبق تحقیقاتی که انجام شده است تقریبا 75% از علل بروز فیستول مقعدی "آبسه های مقعدی" می باشند، درواقع آبسه مقعدی تجمعی از چرک در بافت‌ های اطراف مقعد است که معمولاً به دلیل عفونت غدد ریز موجود در کانال مقعد anal glands ایجاد می ‌شود، در واقع غدد مقعدی یا همان anal glands غددی مسئول یافته هستند که وظیفه ترشح مایع تسهیل کننده عبور مدفوع را برعهده دارند، اگر مجرای این غدد به هردلیلی مسدود شود باکتری‌ ها، ویروس ها، قارچ ها و حتی انگل ها می توانند در داخل غده تکثیر یافته و منجر به عفونت و آبسه می‌ شوند که معمول ترین پاتوژن در این قسمت باکتری ها می باشند، حالا در این حالت اگر آبسه مقعدی به طور کامل درمان نشود یا چرک آن به درستی تخلیه نشود عفونت می ‌تواند راهی برای تخلیه خود پیدا کند که این راه همان مجرای فیستول است، این مجرا معمولاً یک دهانه داخلی در داخل کانال مقعد و یک دهانه خارجی در پوست اطراف مقعد دارد که ترشحات چرکی از آن خارج می ‌شود، در واقع فیستول مقعدی را می ‌توان عارضه مزمن یک آبسه مقعدی حاد دانست که معمولا به دلیل اختلال در ساختار و عملکرد غدد مقعدی به وجود می آید، از علل دیگر فیستول های مقعدی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  1. بیماری کرون
  2. کولیت اولسراتیو
  3. بیماری‌ های التهابی روده
  4. تروماهای نفوذی یا ضربه ای
  5. عفونت ‌ها مانند سل، ایدز، یا عفونت ‌های مقاربتی STIs
  6. تومورهای بدخیم در ناحیه مقعد یا رکتوم
  7. دیورتیکولیت

بیشتر بخوانیم: اولین علامت وجود عفونت در بدن چیست؟

علت فیستول مقعدی در زنان و علت فیستول مقعدی در مردان

علت فیستول مقعدی در زنان و علت فیستول مقعدی در مردان عمدتاً مشابه است و به آبسه‌ های مقعدی مرتبط می ‌شود، با این حال برخی عوامل ممکن است در هر جنسیت شیوع بیشتری داشته باشند که دانستن آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، در قسمت زیر در رابطه با آن بیشتر بخوانید:

علت فیستول مقعدی در زنان

از مهم ترین علت بروز فیستول مقعدی در زنان (فیستول‌ های رکتوواژینال یا آنوواژینال ) می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • عوارض ناشی از زایمان ‌های سخت
  • سزارین
  • پارگی‌ های واژینال
  • اپیزیوتومی
  • عفونت غدد مقعدی
  • بیماری کرون
  • ضربه به ناحیه مقعد
  • عفونت‌ های مقاربتی
  • عوارض ناشی از پرتودرمانی
  • جراحی در لگن

علت فیستول مقعدی در مردان

فیستول مقعدی در مردان نیز شایع است که می تواند سبب بروز عفونت مقعدی گردد، از مهم ترین علت فیستول مقعدی در آقایان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  1. بیماری‌های التهابی روده IBD
  2. آبسه مقعدی
  3. بیماری کرون
  4. سل
  5. HIV
  6. عوارض ناشی از پرتودرمانی
  7. دیورتیکولیت
  8. هیدرآدنیت چرکی

علائم فیستول مقعدی به چه صورتی ظاهر میشود؟

علائم فیستول مقعدی به چه صورتی ظاهر میشود؟

دانستن اینکه فیستول مقعدی به چه صورتی ظاهر میشود و نشانه های مهم آن به چه شکلی است به ما در تشخیص زودهنگام و درمان به موقع این عارضه بسیار کمک می کند، علائم فیستول مقعدی شدید بسته به محل و نوع آن می ‌تواند متفاوت باشد که باید به آنها توجه نمود، از مهم ترین علائم فیستول مقعدی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  1. احساس درد و ناراحتی در ناحیه مقعد
  2. خروج مداوم یا متناوب ترشحات عفونی از دهانه خارجی فیستول که به رنگ زرد، سبز، خونی یا بدبو می باشند
  3. التهاب
  4. قرمزی
  5. تورم
  6. تب و لرز
  7. درد شدید و ضربان‌ دار در ناحیه مقعد
  8. خارش و سوزش مزمن
  9. احساس یک توده یا برجستگی سفت و دردناک در نزدیکی مقعد
  10. درد هنگام اجابت مزاج
  11. مشاهده سوراخ فیستول در سطح پوست
  12. بروز دردهای شکمی، نفخ و ورم شکم
  13. اسهال شدید و کاهش وزن بی ‌دلیل
  14. عبور مدفوع یا گاز از مسیرهای غیرمعمول، مانند واژن یا مثانه (فیستول مثانه یا واژن)
  15. تکرر ادرار و درد هنگام دفع ادرار
  16. احساس ادرار بدبو
  17. نشت غیرارادی ادرار از واژن

پیشنهاد ویژه درمانی: ویزیت دکتر در منزل شبانه روزی

ایا میشود فیستول را عمل نکرد؟ (ایا فیستول به خودی خود خوب میشود؟)

متاسفانه خیر! از آن جایی که فیستول ناشی از تغییر در ساختار بافت و اتصال بی راهه دو اندام با هم است تصور درمان خود به خودی آن محال است، در بیشتر موارد فیستول بدون مداخله جراحی (یا روش ‌های کم‌ تهاجمی جایگزین جراحی) بهبود نمی ‌یابد و عدم درمان آن منجر به تشدید علائم و پیچیدگی بیماری خواهد شد، فقط در برخی از موارد مانند فیستول‌ های خفیف یا مواردی که با بیماری التهابی روده (IBD) مرتبط هستند می توان از درمان های حمایتی (نه قطعی) برای جلوگیری از پیشرفت آن استفاده نمود، از همین رو باید بدانی که اکثر فیستول‌ های مقعدی به خودی خود بهبود نمی ‌یابند برای درمان دائمی آن ها نیاز به جراحی می باشد که به روش های لیزرتراپی و جراحی باز می توان آن ها را انجام داد، پس اگر کسی از شما پرسید "ایا میشود فیستول را عمل نکرد؟" در جواب بگویید خیر! تنها راه درمان قطعی جراحی است.

While most anal fistulas require surgery for effective treatment, non-surgical options may be attempted in certain cases, particularly for mild fistulas or those associated with inflammatory bowel disease (IBD). However, most anal fistulas will not heal on their own and may require surgery for a permanent solution.

در حالی که اکثر فیستول‌های مقعدی برای درمان مؤثر نیاز به جراحی دارند، در موارد خاص، به ویژه برای فیستول‌های خفیف یا مواردی که با بیماری التهابی روده (IBD) مرتبط هستند، ممکن است گزینه‌های غیرجراحی نیز امتحان شوند. با این حال، اکثر فیستول‌های مقعدی به خودی خود بهبود نمی‌یابند و ممکن است برای یک راه حل دائمی نیاز به جراحی داشته باشند.

به نقل از وبسایت clevelandclinic

ایا فیستول باعث سرطان میشود؟

ایا فیستول باعث سرطان میشود؟

بسته به نوع شدت فیستول و آسیب های وارد شده به مجرای مقعد فیستول می تواند سبب بروز سرطان های نادر گوارشی شود اما باید بدانید که درصد ابتلا به سرطان به واسطه فیستول مقعدی بسیار اندک و درحد 0.3٪ تا 0.7٪ متغیر می باشد، در موارد بسیار نادر و فیستول ‌های مزمن و طولانی‌ مدت (معمولاً بیش از ۱۰ تا ۲۰ سال) که با التهاب و عفونت مکرر همراه بوده‌ اند احتمال بسیار کمی برای تبدیل شدن سلول‌ های دیواره مجرای فیستول به سلول‌ های سرطانی (کارسینوما) وجود دارد، معمولا فیستول های مقعدی و سایر فیستول ها سبب بروز عفونت های پایه تا شدید می شوند که برای درمان آن ها حتما باید از روش های مداخله ای پزشکی و جراحی استفاده نمود.

ایا فیستول کشنده است؟

اگرچه فیستول به صورت مستقیم باعث مرگ فرد نمی شود اما در صورت ادامه دار بودن شرایط و عدم درمان به موقع فیستول خطر ابتلا به عفونت های حاد کشنده مانند سپسیس SEPSIS خونی وجود دارد، باید در نظر بگیریم که شدت و پتانسیل کشنده بودن فیستول به محل و نوع فیستول همچنین سلامت کلی فرد و سرعت درمان بستگی دارد.

پیشنهاد ویژه درمانی: پانسمان در منزل تهران و نحوه درخواست خدمات.

آیا فیستول واگیر دارد؟

خیر، فیستول واگیردار نیست و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی شود، فیستول ها براثر عفونت، التهاب یا تروما به وجود می آیند و در واقع مسیرهای غیرطبیعی و بی راهه هستند که بین دو قسمت از بدن تشکیل می‌ شوند، اینکه بگوییم اگر شخصی فیستول دارد من هم فیستول می گیرم امری اشتباه است.

آیا فیستول خطرناک است؟

یکی از مهم ترین نگرانی های اصلی مبتلایان به انواع فیستول به خصوص فیستول مقعدی این است که آیا فیستول هطرناک است یا خیر؟ در جواب باید اعلام کنیم که بله! فیستول اگر به درستی محدود و درمان نشود می تواند خطرناک باشد، باید در نظر بگیریم که فیستول ها خود به خود درمان نمی شوند و از طرفی در صورت عدم پیگیری های درمانی می‌ تواند منجر به عوارض جدی و گاهاً عفونت های حاد و در نهایت مرگ شود، اگر فیستول به موقع درمان نشود می تواند سبب بروز آسیب جدی به عضلات اسفنکتر مقعد و کاهش کیفیت زندگی منجر شود، تشخیص و درمان زودهنگام توسط متخصص برای جلوگیری از عوارض خطرناک و پیچیده شدن بیماری بسیار حیاتی است، خطرات فیستول مقعد و عوارض عدم درمان فیستول شامل موارد زیر است:

ردیفعلائم خطرناک فیستولتوضیحات
1گسترش عفونتتشکیل آبسه ‌های بزرگ ‌تر و پیچیده ‌تر
2آسیب به عضلات اسفنکتر مقعدبی‌ اختیاری مدفوع یا گاز 
3تشکیل فیستول ‌های پیچیده و چندشاخهدشوار کردن درمان و نیاز به جراحی ‌های متعدد و پیچیده‌ تر
4سپسیس (عفونت خون)کشاندن بیمار به سمت وضعیت اورژانسی و تهدید کننده حیات

آیا فیستول درمان قطعی دارد؟

متاسفانه در 100% مواقع خیر! هرچند انجام جراحی موثرترین و رایج‌ ترین رویکرد برای درمان قطعی فیستول است اما همیشه پاسخگوی قطعی درمانی آن نیست! در واقع در برخی موارد که فیستول ها مجراهای پیچیده و دفورمیتی های شدید را ایجاد کرده اند حتی انجام 1 بار جراحی نیز شاید پاسخگوی درمان نباشد، با این حال انجام روش های جراحی نظیر فیستولوتومی به عنوان یک جراحی پایه و قرار دادن ستون یا فلپ‌ های پیشرفته برای فیستول پیچیده ترین جراحی است که برای برقراری سلامت فرد می توان از آن استفاده نمود.

بیشتر بخوانیم: روش انجام بخیه در منزل

راه های تشخیص فیستول مقعدی چیست؟

راه های تشخیص فیستول مقعدی چیست؟

برای درمان مؤثر فیستول تشخیص دقیق آن از اهمیت بالایی برخوردار است، راه های تشخیص فیستول مقعدی مشخص است و پزشکان معمولا از این طریق برای تشخیص فیستول مقعدی استفاده می کنند، پزشک متخصص گوارش یا جراح عمومی با ترکیبی از فیزیکال اگزم physical exam و بررسی سابقه پزشکی PMH همچنین استفاده از تست ‌های تصویربرداری پیشرفته می تواند به تشخیص نهایی و تعیین مسیر و پیچیدگی فیستول پی ببرد، نحوه تشخیص فیستول مقعدی به شرح زیر می باشد: 

معاینه فیزیکی physical exam

در واقع اولین گام برای تشخیص فیستول مقعدی توسط توسط پزشک معاینه دقیق براساس معیار های فیزیکال اگزم می باشد، در این روش پزشک با مشاهده بالینی به دنبال پیدا نمودن سوراخ خارجی فیستول، ترشحات، تورم، قرمزی و حساسیت به لمس (تندرنس) خواهد بود، در بررسی های بیشتر پزشک در مورد سابقه پزشکی بیمار از جمله ابتلا به آبسه‌ های مقعدی، بیماری ‌های التهابی روده یا سایر بیماری ‌های مرتبط سوال خواهد کرد.

انجام تست‌ های تصویربرداری پیشرفته

انجام برخی از تست های تشخیصی می تواند نه تنها پزشک را در تشخیص نهایی نوع فیستول کمک کند حتی قطر سطح مقطع و پوزیشن گیری فیستول را هم تشخیص دهند، از مهم ترین این تست های تشخیصی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی:MRI  تعیین مسیر دقیق فیستول و شناسایی شاخه ‌های فرعی.
  2. اولتراسوند (سونوگرافی اندوآنال): تصاویر دقیقی از دیواره رکتوم و ساختارهای اطراف آن.
  3. سی تی اسکن CTscan: برای تشخیص فیستول ‌های پیچیده ‌تر یا مواردی که فیستول در ناحیه شکمی قرار دارد.
  4. فیستولوگرام: استفاده از ماده حاجب (رنگ) و تزریق آن از طریق سوراخ خارجی فیستول و در نهایت عکس ‌برداری تخصصی.
  5. روش کولونوسکوپی (سیگموئیدوسکوپی): برای بررسی دقیق داخل روده و کانال مقعد و نمونه‌ برداری (بیوپسی) جهت ارسال به پاتولوژی.

درمان قطعی فیستول مقعدی بدون جراحی (دارو و روش های غیرجراحی)

درمان قطعی فیستول مقعدی بدون جراحی

به طورکلی هدف اصلی از درمان فیستول بستن مجرای غیرطبیعی و جلوگیری از عود مجدد آن است، درمان قطعی فیستول مقعدی بدون جراحی (دارو و روش های غیرجراحی) در اغلب موارد دشوار است و اغلب فیستول‌ ها نیاز به مداخله جراحی دارند، با این حال در برخی موارد خاص یا به عنوان رویکرد اولیه روش ‌های غیرجراحی نیز مورد استفاده قرار می ‌گیرند، از مهم ترین درمان قطعی فیستول مقعدی بدون جراحی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

درمان فیستول مقعدی با دارو (بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت مقعدی)

همانطورکه خدمتتان تاکنون توضیح داده روش اصولی درمان فیستول حراحی ترمیمی است و استفاده از دارو به تنهایی به ندرت منجر به درمان قطعی فیستول مقعدی می ‌شود زیرا فیستول یک ساختار فیزیکی است که معمولاً به مداخلات مکانیکی برای بسته شدن نیاز دارد، اما استفاده از روش های دارویی نیز برای کنترل علائم التهاب و درد فیستول مقعدی بی تاثیر نیست، بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت مقعدی از نظر متخصصان گوارش و جراحان عمومی قرص سفیکسیم که طیف وسیعی از عفونت های مقعدی و عفونت فیستول را از بین می برد، نباید فراموش کنید که آنتی‌بیوتیک‌ ها صرفاً عفونت را کنترل می‌ کنند و مجرای فیستول را از بین نمی ‌برند و کماکان درمان قطعی فیستول مقعدی با روش ترمیمی جراحی قابل انجام است.

پیشنهاد ویژه درمانی: ویزیت متخصص داخلی در منزل تهران

داروهای ضدالتهاب و مسکن

استفاده از داروهای ضدالتهاب و ضددرد می تواند برای کاهش درد و التهاب ناشی از فیستول موثر باشد، از مهم ترین داروهای ضدالتهاب جهت کاهش علائم عفونت و درد فیستول مقعدی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  1. استامینوفن
  2. ناپروکسن
  3. ایبوپروفن
  4. سلوکسیب
  5. آمپول کتورولاک
  6. آمپول دگزامتازون

درمان فیستول مقعدی با لیزر

روش درمان سریع و فوری فیستول استفاده از لیزردرمانی می باشد، پزشک جراح با استفاده از دستگاه لیزر می تواند مجرای اتصالی و لینک شده را بسوزاند و بدون انجام جراجی و برش های بزرگ و خونریزی دهنده فیستول مقعدی را درمان نماید، این روش در مقابل با روش های جراحی مزیت هایی دارد که شامل موارد زیر میشود:

  • دقت بالا و اثردرمانی بیشتر
  • جلوگیری از خونریزی
  • عدم نیاز به بستری طولانی مدت در بیمارستان یا کلینیک
  • دوره نقاهت کمتر

در بررسی تجربه عمل فیستول با لیزر نیز به این نتیجه رسیدیم که انجام لیزردرمانی از طرافداران بیشتری در مقابل با جراحی برخوردار است که می تواند سبب نتیجه بخشی موثر در عمل شود.

انختاب بهترین پماد برای فیستول مقعدی

در برخی موارد به دلیل عفونت و التهاب پزشک صلاح می بیند تا از پمادهای مناسب برای فیستول مقعدی استفاده کند، نام بهترین پماد برای فیستول مقعدی به شرح زیر است:

  1. لیدوکائین (برای تسکین درد)
  2. پماد آنتی‌ بیوتیکی موپیروسین (برای ضدعفونی کردن)
  3. پماد هیدروکورتیزون (برای کاهش التهاب)
  4. پمادهای حاوی زینک اکساید (برای محافظت از پوست)
  5. پماد رکتول عصاره گیاه میرتوس (برای کنترل عفونت و التهاب)
  6. پماد نیتروگلیسیرین (برای شل کنندگی اسفنگتر و کاهش درد)
  7. پماد آلوئه ‌ورا و کالاندولا (برای ترمیم پوست و کاهش التهاب)

درمان فیستول مقعدی با چسب فیبرین (Fibrin Glue)

در این روش چسب مخصوصی به داخل مجرای فیستول تزریق می ‌شود تا آن را مسدود کند، این روش برای فیستول‌ های کوچک و ساده قابل استفاده است اما میزان موفقیت آن نسبت به جراحی کمتر است و احتمال عود بالاست.

قرار دادن ستون (Seton Placement)

در فیستول ‌های پیچیده یا مواردی که خطر آسیب به اسفنکتر بالاست یک نخ جراحی یا باند لاستیکی (ستون) در مجرای فیستول قرار داده می ‌شود، این ستون به تدریج مجرا را باز نگه می ‌دارد و به تخلیه عفونت و کاهش التهاب کمک می‌ کند، ستون ممکن است برای چند هفته یا چند ماه باقی بماند و سپس با جراحی قطعی برداشته شود یا به روشی تدریجی و خود به‌ خودی مجرا را بسته و درمان کند.

برای عفونت مقعدی چی خوبه؟ (درمان خانگی فیستول مقعدی)

درمان خانگی فیستول مقعد

و اما سوالی که پیش می آید این است که برای عفونت مقعدی چه چیزهایی خوب است؟ به طورکلی روش های درمان خانگی به کاهش التهاب، جلوگیری از تشدید و بروز عفونت همچنین کاهش خطرات عفونت مقعد ناشی از فیستول مقعدی کمک می کند، از مهم ترین رش های درمان خانگی فیستول مقعدی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

  • رعایت بهداشت ناحیه فیستول: تعویض لباس های زیر هر روز و نظافت ناحیه فیستول
  • نشستن در آب گرم (حمام سیتز): برای کاهش درد و التهاب
  • مصرف ملین ‌ها برای جلوگیری از یبوست: کاهش خطر سیب بافتی براساس مدفوع ایمپکت impact
  • درمان فیستول با سیر: با دارابودن ماده آلیسین میتواند ضد عفونی و باکتریایی باشد که روش آماده سازی آن له کردن 2 حبه سیر و ترکیب آن با 2 قاشق عسل و گذاشتن روی ناحیه فیستول تا 20 دقیقه
  • درمان فیستول با نمک: کاهش التهاب و خارج سازی ترشحات فیستول که روش آماده سازی آن حل کردن آب با مقداری نمک اپسوم (epsom salt) و نشتن در آن تا 20 دقیقه 3 بار در روز
روش خانگیتوضیح کوتاه روشمکانیسم اثرنحوه استفاده پیشنهادیهشدار و نکات ایمنی
سیرسیر دارای ترکیبات گوگردی و آلیسین با خاصیت ضد باکتری و ضدالتهاب است.مهار رشد باکتری ‌ها و کمک به کاهش التهاب.مصرف خوراکی روزانه 1–2 حبه سیر خام یا نیم ‌پز. می ‌توان پوره سیر را با روغن زیتون مخلوط و به ناحیه اطراف (نه داخل مجرا) مالید.امکان تحریک پوست و سوزش؛ از تماس مستقیم سیر غلیظ با زخم باز خودداری شود.
نمک فیستول (نمک اپسوم)سولفات منیزیم خاصیت ضدالتهاب، آرامبخش عضلات و کاهش ترشح چرکی دارد.کشیدن عفونت به بیرون و کاهش تورم.1–2 قاشق نمک اپسوم در لگن آب گرم، نشستن به مدت 15–20 دقیقه، روزی 2–3 بار.آب باید ولرم باشد، از نمک خوراکی بجای اپسوم استفاده نشود.
ملین ‌هاافزایش حجم یا نرم‌ کردن مدفوع برای جلوگیری از فشار اضافی روی فیستول.پیشگیری از یبوست و کاهش درد دفع.ملین ‌های فیبری (اسفرزه، سبوس، آلو خشک) یا ملین اسموتیک (لاکتولوز) طبق دستور مصرف.زیاده‌ روی باعث اسهال و دهیدراتاسیون؛ مصرف مایعات کافی ضروری است.

روش‌ های جراحی فیستول به چه چند روش است؟

همانطورکه خدمتتان گفته شد در اغلب موارد درمان قطعی فیستول مقعدی نیازمند جراحی است، انتخاب روش جراحی بستگی به پیچیدگی فیستول محل آن نسبت به عضلات اسفنکتر و تجربه جراح دارد، از مهم ترین روش های جراحی فیستول می توان به موارد زیر اشاره نمود:

فیستولوتوم (Fistulotomy)

رایج ‌ترین و مؤثرترین روش برای فیستول ‌های ساده است، در این روش جراح مجرای فیستول را به طور کامل باز کرده، محتویات عفونی را تخلیه و دیواره‌ های آن را تخریب می‌ کند تا زخم از عمق به سطح بهبود یابد، این روش موفقیت بالایی دارد اما فقط برای فیستول‌ هایی قابل انجام است که بخش کمی از عضله اسفنکتر را درگیر کرده باشند.

جراحی فلپ پیشرفته (Advancement Flap Surgery)

برای فیستول‌ های پیچیده‌ تر که با خطر آسیب به اسفنکتر همراه هستند استفاده می ‌شود، در این روش دهانه داخلی فیستول با یک فلپ (لایه) از بافت سالم رکتوم یا مقعد پوشانده می‌ شود تا مجرا بسته شود.

روش جراحی به سبک Ligation of Intersphincteric Fistula Tract

این روش برای فیستول‌ های پیچیده است که از فضای بین دو عضله اسفنکتر عبور می ‌کنند، در این تکنیک جراح بدون بریدن عضلات اسفنکتر، مجرای فیستول را در این فضا شناسایی و قطع می ‌کند.

روش جراحی به سبک Video-Assisted Anal Fistula Treatment

روشی نوین و کم ‌تهاجمی است که در آن با استفاده از یک آندوسکوپ کوچک و دوربین، داخل مجرای فیستول مشاهده شده و سپس با ابزارهای مخصوص، دیواره ‌های عفونی از بین برده و مجرا بسته می‌ شود.

سوالات متداول در رابطه با فیستول

سوالات متداول در رابطه با فیستول

آیا فیستول خود به‌ خود خوب می‌ شود یا حتماً نیاز به عمل دارد؟

فیستول مقعدی معمولاً به‌ طور کامل با درمان خانگی بهبود پیدا نمی‌ کند و برای پیشگیری از گسترش عفونت، جراحی یا لیزر توسط متخصص جراحی توصیه می ‌شود، باید توجه کنید که روش ‌های خانگی تنها می ‌توانند علائم را موقتاً کاهش دهند.

اگر جراحی کنم، احتمال برگشت (عود) چقدر است؟

با تکنیک صحیح جراحی و رعایت دستورات بعد از عمل، احتمال عود کم است، اما بسته به محل و نوع فیستول ممکن است بین ۵ تا ۲۰ درصد خطر برگشت وجود داشته باشد.

چه روش‌ هایی برای کاهش درد و ترشحات تا زمان درمان وجود دارد؟

استفاده از حمام نشسته با آب ولرم و نمک اپسوم، حفظ بهداشت ناحیه، مصرف ملین برای جلوگیری از یبوست و تغذیه سالم می ‌تواند علائم را به شکل قابل توجهی کاهش دهد.

بعد از درمان، رژیم غذایی و مراقبت ‌های خاصی لازم است؟

بله، مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب به میزان مناسب، رعایت بهداشت روزانه و پیگیری معاینه ‌های دوره‌ ای به جلوگیری از برگشت کمک می ‌کند.

جمع بندی و دریافن نتایج نهایی

همانطور که در این مقاله جامع از درمان نو بررسی شد، فیستول یک عارضه پزشکی است که با وجود عدم کشندگی مستقیم، در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می‌ تواند منجر به عوارض جدی و آزاردهنده شود. شناخت دقیق فیستول چیست، چه علائمی دارد و آیا فیستول خطرناک است، گام اول در مسیر سلامت است. اگرچه روش‌ هایی مانند درمان فیستول با طب سنتی یا خود درمانی مطرح می‌ شوند، اما تأکید می‌ شود که درمان قطعی فیستول مقعدی نیازمند مداخله پزشکی تخصصی است. از روش‌ های دارویی و غیرجراحی برای کنترل علائم تا تکنیک‌ های پیشرفته جراحی مانند درمان فیستول مقعدی با لیزر، گزینه‌ های متعددی برای دستیابی به بهبودی کامل وجود دارد. مراجعه به پزشک متخصص در اولین فرصت، کلید اصلی پیشگیری از پیچیدگی بیماری و تضمین بازگشت به زندگی عادی است.

اشتراک گذاری :

درج نظر برای این مطلب

اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.
Captcha
loader
لطفا صبر کنید
مطالب مرتبط پیشنهادی

درمان نو را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

مشاوره
فوری