آموزش آمپول زدن (آموزش تزریق عضلانی در 10 گام)

آیا برای شما نیز جای سوال است که آمپول عضلانی را چگونه تزریق می کنند؟ یا اینکه چه نکاتی را در حین تزریق عضلانی باید در نظر بگیریم که با کمترین ریسک ممکن بتوانیم تزریقات ایمن داشته باشیم؟ در این مقاله از مرکز درمان در منزل درمان نو با شما خواهیم بود تا به صورت تخصصی و بصری در رابطه با آموزش آمپول زدن به ساده ترین روش با شما صحبت کنیم و راه حل های بسیار مهم و دقیق را برای انواع تزریقات با توجه و تاکید بر انواع تزریق عضلانی به شما آموزش دهیم، یادتان باشد آموزش تزریق عضلانی آموزشی سخت و غیرقابل یادگیری نسیست و یادگیری آسان آن بستگی به این دارد که چقدر شما با اشتیاق برپای این آموزش نشسته اید و چقدر مطالبی که به شما آموزش داده خواهد شد موثر و مفید خواهند بود، ما برای شما در این مقاله از خطرات، پیشنیازها، آمادگی ها و تجهیزات لازم تا گام به گام آموزش 10 مرحله ای آمپول زدن را به آسان ترین روش ممکن شرح داده ایم، تا انتهای مطالب همراه ما بمانید و اگر سوالی ذهن شما را در هرقسمت از این آموزش درگیر کرده است آن را از طریق راه های ارتباطی با اپراتورهای درمان نو درمیان بگذارید که کمک رسان علمی شما در این خصوص باشیم، همچنین میتوانید سوالاتتان را از طریق کامنت های انتهای مطالب با پزشکان درمان نو درمیان بگذارید.

بیشتر بخوانیم: آموزش تزریق سرم با آنژیوکت و سوزن پروانه ای (گام به گام و تخصصی)

واقعا چرا توجه به آموزش آمپول زدن از اهمیت بالایی برخردار است؟

از آن جایی که در فرآیند تزریق آمپول به روش های عضلانی دارو وارد بدن میشود اهمیت دارد تا بدانیم اولا چه نوع تزریقی را انجام خواهیم داد؟ چه عضو از بدن تحت تاثیر قرار خواهد گرفت؟ نقاط تزریق ایمن کجا هستند؟ و اینکه آیا این تزریقی که ما انجام خواهیم داد آیا خطرناک است یا خیر؟ از همین رو ما همیشه معتقد هستیم که در آموزش آمپول زدن چه به روش عضلانی و چه سایر روش ها که در ادامه به آن خواهیم پرداخت باید نهایت توجه و فوکوس را بگذاریم تا به صورت دقیق بتوان این پروسیجر پرستاری پزشکی را دقیق اجرایی نمود، از اهمیت های بسیار مهم که خواهش می کنیم به آنها قبل از شروع آموزش آمپول زدن توجه کنید میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

1. جلوگیری از بروز آسیب عضلانی
2. جلوگیری از بروز آسیب های احتمالی به اعصاب اطراف ناحیه تزریق
3. تاثیرپذیری بهتر داروها به دنبال تزریق ایمن
4. جلوگیری از بروز خطاهای تزریقات به دنبال آموزش درست و دقیق نوع تزریق
5. کنترل عفونت

از کجا بفهمیم که تزریق آمپول ما از کدام نوعه؟

یک گام بسیار مهم در فرآیند آموزش آمپول زدن این است که بدانیم تزریقی که انجام خواهیم داد از کدام نوع است؟ آیا تزریق عضلانی است یا داخل رگی؟ اصلا این آمپول که در دست داریم را میشود عضلانی تزریق کرد یا فقط عضلانی است و تزریق وریدی ندارد؟ (مثلا آمپول پیروکسیکام)، از همین رو واقعا لازم دانستیم که 7 معیار بسیار مهم در تشخیص انواع ترزیق را قبل از شروع سرفصل های آموزش آمپول زدن به شما یادآوری کنیم:

1. حتما به نسخه پزشک توجه کنید، پزشک براساس علائم بیمار اقدام به تجویز تزریق خواهد نمود
2. اگر پزشک برای شما تزریق عضلانی نوشته است باید تزریق عضلانی صورت بگیرد، اگر زیرجلدی است یاید زیرجلدی انجام دهید و به همین منوال روی تمامی آمپول ها نوع تزریق نوشته میشود، مثلا آمپول پیروکسیکام نوشته شده (for im deep injection ONLY) یعنی این دارو فقط تزریق عضلانی عمیق دارد و نباید وریدی تزریق کنید
   
3. باید بشناسید که تزریق عضلانی یعنی همانIM  یا INTRA MASCULAR)) و تزریق وریدی همان IV یا (Intravenous injection) است، همچنین از تزریقات شایع دیگر میتوان به تزریق داخل جلدی یا همان S.C که با نام (Subcutaneous injection) اشاره کرد

از یادگیری آموزش آمپول زدن چه هدفی داریم؟

بسیاری از کاربران که از فرآیند تزریقات در منزل مرکز درمان نو استفاده می کنند قبل از تزریق سوال دارند که آیا این تزریق من دردناک است؟ تزریقاتی که انجام دادید چقدر زمان میبرد تا اثر کند؟ از کدام اندام من برای تزریقات استفاده خواهید نمود؟ باید بدانید که به طورکلی فرآیند آمپول زدن و تزریقات یک فرآیند کاملا تخصصی است که باید توسط پرستار و پزشک صورت بگیرد اما شما به عنوان کاربرانی که کاندید انجام تزریقات شده اید حق دارید که بدانید فرآیند تزریقات اصلا به چه صورتی انجام می پذیرد و چه اتفاقاتی خواهد افتاد! در واقع اینجاست که اهداف آموزش آمپول زدن اهمیت خود را پیدا می کند، برای شما لیست 5 تایی از مهم ترین اهداف آمپول زدن و تزریقات را تنظیم کرده ایم تا قبل از شروع آموزش ها بدانید که هدف از این آموزش چیست؟

• افزایش آگاهی بیمار از مرحله به مرحله آمپول زدن و فرآیند تزریقات
• دانستن اینکه با تزریق درست و اصولی چقدر میتوان سرعت نتیجه بخشی را افزایش داد
• جلوگیری از بروز خطای دارویی از سوی خود بیمار دریافت کننده تزریقات
• سوالات آگاه از کارشناس تزریقات قبل از انجام تزریقات
• مسیری مناسب و رایگان برای آموزش آمپول زدن کاربرن درمانی (دانشجویان و کارآموزان درمانی)

پیشنهاد ویژه: خدمات سرم در منزل با مجرب ترین کارشناسان پرستاری، کلیک کنید.

پیش نیازها برای شروع آموزش آمپول زدن چیست؟

و اما قبل از اینکه به صورت گام به گام آموزش آمپول زدن را شروع کنیم می رسیم به پیش نیاز دیگر یعنی شناخت کلی انواع تزریقات و نکات بسیار مهم قبل از تزریق که واقعا برای هرکدام ما الزامی است قبل از آموزش آمپول زدن آنها را بیاموزیم، 4 گام پیش نیاز برای آموزش آمپول زدن به شرح زیر است که به دقت آنها را مطالعه کنید:

1) آموزش در رابطه با انواع تزریقات

اینکه نوع تزریق چیست در انجام یک تزریق اصولی، ایمن، دقیق و کارآمد بسیار اهمیت دارد، "می خواهم یک خاطره برای شما که در دوره تخصص برای من در بیمارستان شریعتی اتفاق افتاد تعریف کنم: اگر تاریخ رو درست یادم باشد در انتهای پاییز سال 1399 بودیم که بیماری را به اورژانسی که من در آن کشیک بودم آوردند، همراه بیمار به طرز خیلی عجیبی از همکاران کمک پرستار بود که در بخش جراحی A فعالیت داشت، از ایشان پرسیدم که مشکل چیه؟ شما چرا اومدین با این بیمار؟ گفتند متاسفانه ایشان خواهر من است و من اشتباه کردم! من داروها را از داروخانه خریدم و از آنجایی که نسخه دارویی نداشتم خودم تزریقات را برای خواهر بدحال و سرماخورده خودم انجام دادم، خطایی که این همکار انجام داده بود این بود که بدون نسخه و خطای دارودهی داروخانه به جای آمپول ویتامین سی که شیوه تزریق سرم آن امن ترین حالت است از تزریق آتروکوریوم که یک داروی شل کننده عضلات صاف مجرای تنفسی است خودسرانه استفاده کرده بود و متاسفانه پس از تزریق خواهر ایشان ایست تنفسی کرده بودند و به دنبال علائم وخیم بیمار سریعا بیمار را با 115 به بیمارستان منتقل و با GCS 3/15 در بخش آی سی یو بیمارستان شریعتی بستری کردند که در نهایت به دلیل تشدید وخامت حال متاسفانه ایشان فوت کردند، لازم به ذکره که به دلیل این خطای پرمخاطره هم کار ما که رابطه خوبی نیز با ما داشت از بیمارستان انصراف داد و متاسفانه کماکان نیز نمیدانیم در تهران است یا شهرهای دیگر! بله این یک خاطره ای بسیار غم انگیز اما بسیار ارزشمند از شناخت انواع تزریق و شناخت از خواندن نام دارو و رعایت 7 راه حل ایمنی دارو برای من بود که صلاح دانستم در این قسمت مطلب به آن بپردازم" و اما به طورکلی آمپول زدن به شیوه های زیر معمول تر و قابل اجرایی شدن است:

الف) آمپول زدن به روش عضلانی

آمپول زدن به روش عضلانی از بیشترین انواع نوع تزریقات است که پزشکان براساس علائم برای بیماران تجویز می کنند، در روش تزریق عضلانی دارو از طریق عضله وارد خون شده و جذب سیستمیک میشود تا اثرپذیری مناسب از آن بروز کند، تزریق عضلانی آموزش مربوط به خود را دارد که به آن خواهیم پرداخت.

ب) آمپول زدن به روش وریدی یا داخل رگی

آمپول زدن به روش وریدی برای افرادی که پزشک دستور تزریق وریدی آمپول را داده مورد استفاده قرار می گیرد، معمولا این روش همان تزریق سرم است که با رقیق سازی سایر داروها انجام میشود و به روش وریدی یا داخل رگی تزریق انجام میشود، البته که برخی از داروها به دلیل تجویز پزشک و وخامت حال بیار نیاز به تزریق مستقیم و STRIGHT داخل رگی خواهند داشت، در رابطه با آموزش تزریق سرم با آنژیوکت و سوزن پروانه ای به این لینک نیز میتوانید مراجعه کنید.

ج) آمپول زدن به روش زیرجلدی

در انواع دارهایی که با دوز بسیار اندک میتوان اثرپذیری مناسب درمانی را دریافت کرد میتوان از تزریق زیرجلدی استفاده نمود، تزریق زیرجلدی با مقادیر مشخص از دارو و با سوزن های کوتاه و روش های مخصوص به خود انجام میشود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

د) آمپول زدن به روش مفصلی

تزریق داخل مفصلی توسط پزشکان انجام می گیرد و در آن دارو با توجه به علائم (مثلا رژیدیتی یا خشکی مفصل زانو یا آرتروز شدید) به نواحی مشخص شده مفصل تزریق میشود.

2) توجه به تجهیزات لازم قبل از تزریق

توجه به تجهیزات لازم قبل از تزریق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ آن را نادیده نگیرید، بسیاری از بیمارانی که به دنبال آمپول زدن عضلانی دچار علائم آبسه و التهاب می گردند دقیقا همین موارد است که فرد تزریقاتی به آن توجه نداشته است، تجهیزات باید متناسب با نوع تزریق و کاملا استریل انتخاب شند، انتظار نداشته باشید که آمپول 2 سی سی را سرنگ 10 سی سی بزنید و بیمار احساس درد نکند!

3) رعایت نکات بهداشت قبل و بعد از تزریق

اجرای آسپتیک و کاملا بهداشتی تزریقات از اهمیت به مراتب بالاتر از تمام پیش نیازهای تزریقات برخوردار است، سعی کنید قبل از تزریق دستان خود را بشویید، از دستکش مناسب و بهداشتی در حین تزریق استفاده کنید، قبل از اقدام به تزریق ناحیه تزریق را کاملا بهداشتی پراپ و دراپ کنید (استریل کنید) تا از خطر انتقال میکروبی به داخل ناحیه تزریق جلوگیری بعمل بیاید.

4) اجرای صحیح تزریقات

برای انجام تزریق باید و بازهم تکرار میکنیم باید بدانید که نوع تزریق چیست؟ آیا تزریق شما و امپولی که در دست دارید عضلانی است یا داخل رگی هم میشود تزریق را انجام داد؟ باید بدانید که اگر تزریق عضلانی را به شیوه وریدی انجام دهید چه پیامدی گریبان گیر شما خواهد شد؟ این موارد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

بیشتر بخوانیم: پانسمان چسبیده به زخم خشک شده را چطوری بکنیم؟

نکات بسیار مهم که در آموزش تزریق عضلانی باید به آن توجه کنید

برای انجام تزریق عضلانی حتما باید به مواردی که در این قسمت گفته میشود توجه کنید، این موارد شاه کلید تزریق ایمن و آسان عضلانی است که باید به آنها توجه ویژه کنید، به 7 نکته مهم ریز و اساسی زیر در آموزش تزریق عضلانی توجه کنید:

1. برای تزریق عضلانی در بازو 3 انگشت دست خود را باید از لبه بالایی کتف اندازه کنید و در پایینی ترین انگشت خود تزریق را انجام دهید
2. در تزریق عضله باسن باید یک مربع تقسیم شده به 4 ناحیه بکشید و ضلع شمال رو به بیرون آن تزریق را انجام دهید
3. در تزریق عضلانی دلتوئید یا بازو حداکثر دارو باید 2 سی باشد (واکسن ها، داروهای با حجم کم)
4. تزریق عضلانی در عضله ونتروگلوتئال و دورسوگلوتئال یا باسنی با حجم 3 الی 5 سی سی تزریق انجام شود
5. تزریق عضلانی وستوس لترالیس برای نوزادان است و تزریق دارو با حجم بسیار اندک صورت می گیرد
6. در حین تزریق عضلانی در باسن تا حد ممکن نگذارید گیرنده تزریقات عضلات خود را منقبض کند
7. تزریق عضلانی عمیق (همانطور که روی شیشه آمپول نوشته میشود) در تزریق دلتوئید یا بازویی مناسب نیست و باید عضله باسن را انتخاب کنید

مرحله به مرحله آموزش آمپول زدن عضلانی

و اما مهم ترین قسمت این مطلب یعنی آموزش آمپول زدن به روش های مهم و رایج که باید از آن مطلع باشید، ما در این قسمت 10 گام را برای آموزش آمپول زدن در انواع تزریقات لیست کرده ایم که واقعا با مطالعه آن بتوانید آگاهی لازم از فرآیند تزریقات را داشته باشید، برای آموزش آمپول زدن به لیست زیر نگاه کنید:

گام 1 (شستن دست ها)

در گام اول دست های خود را بشویید، این کار به حذف میکروب های دست و لای ناخن های شما و کنترل عفونت و خطرات التهاب و آبسه بافتی کمک می کند، طبق معیارهای منتشر شده در کنترل عفونت بیمارستانی 20 الی 30 ثانیه باید دستان خود را به دقت و مایع های ضدعفونی کننده بشویید.

گام 2 (آماده سازی تجهیزات)

در گام دوم باید تجهیزات را آماده سازی کنید، در تزریق عضلانی شما نیاز به سرنگ مرتبط با حجم آمپول خود، آب مقطر در صورت پودری بودن دارو مثلا آمپول پنی سیلین، پد الکلی، دستکش و چسب بعد از تزریقات خواهید داشت، تجهیزات خود را دقیق آماده کنید تا از بروز خطا در هرقسمت بعدی تزریقات خودداری شود.

گام 3 (پوشیدن دستکش و تست سرنگ تزریق)

در گام سوم ابتدا دستکش خود را بپوشید و سرنگ را تست کنید، در برخی موارد سرنگ دارای شکستگی یا لیکیج (نشتی) می باشد که میتواند در بروز یک تزریق ناکارآمد تاثیرگذار باشد، برای اینکار ابتدا دستکش خود را بپوشید و سرنگ را از کاور خود جدا کرده و آن را تست کنید، اگر هوا داخل سرنگ است آن را خالی کنید.

گام 4 (شکوندن سر آمپول یا ویال و کشیدن دارو)

در گام 4 دارو را از داخل ویال یا شیشه آمپول بکشید، ابتدا باید آمپول را بشکنید، برای این کار بدنه آمپول را در دست غیر قالب خود بگیرید و سرآمپول با فشار به خلاف صورت خود (با دست دیگر) از تنه آن جدا کنید، آمپول های پودری سری پلاستیکی دارند که با بلند کردن پلاستیک از سرویال میتوانید آن را جدا کنید، پس از اینکه سر ویال و آمپول خود را جدا کردید نوبت به کشیدن دارو است، برای کشیدن داروهای شیشه ای و مایع میتوانید سرسوزن خود را داخل ظرف شیشه ای دارو کنید و آن را به اهستگی و یکنواخت بکشید، برای داروهای پودری بسته به بروشور دارو (معمولا اکثر داروها 10 سی سی هستند) آن ها را باید رقیق سازی و حل کنید سپس اقدام به کشیدن دارو از ویال کنید.

گام 5 (انتخاب محل تزریق)

محل تزریق را با دقت و طبق دستور پزشک انتخاب کنید، نکند تزریق شما عضلانی عمیق باشد و در عضله بازویی تزریق را انجام دهید! برای آگاهی بیشتر به نواحی روتین تزریق به لیست زیر توجه کنید:

1. عضله دلتوئید یا بازویی برای تزریق های عمومی با حجم متوسط و کم
2. عضله ونتروگلوتئال برای داروهایی خاص تر (آنتی بیوتیک ها) و داروهای با حجم بالاتر (آمپول متوکاربامول)
3. عضله وستوس لترالیس برای بیماران با آسیب های 2 عضله دیگر و بیماران با تزریق ژل به باسن

انتخاب صحیح عضله از بروز عوارضی آسیب زننده به اعصاب و ساختار عضله بر احتساب نوع دارو بسیار کمک کننده خواهد بود.

گام 6 (ضد عفونی کردن ناحیه تزریق)

این گام در تمام مراحل پراتیک و آموزش تزریقات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، این مرحله را میتوان با ارزش ترین مراحل تزریق و آموزش آمپول زدن دانست، در این مرحله باید ناحیه تزریق را ضدعفونی کنید، این مرحله به جلوگیری از بروز عوارض حاد نظیر عفونت های احتمالی در ناحیه تزریق و بروز آبسه و عفونت جلوگیری بعمل می آورد، برای این مرحله از سواپ استریل یا همان پد الکلی استفاده کنید، ناحیه تزریق را از داخل به خارج استریل کنیم و روند آن نیز دورانی باشد، یادتان باشد از بیرون به داخل ضدعفونی نکنید زیرا اگر این کار را انجام دهید آلودگی های خارج ناحیه تزریق را به ناحیه تزریق وارد خواهید کرد.

گام 7 (شروع تزریقات)

این مرحله از مهم ترین مراحل تزریقات است، برای این مرحله باید سوزن را با زاویه 90 درج وارد کنید، پس از واریز کردن کامل سوزن،، سرنگ را آسپیراسیون کنید، این کار باعث میشود که متوجه شوید آیا سوزن وارد عروق شده است یا خیر؟ اگر آسپیراسیون کردید اما خون داخل پیستون نیامد می توانید تخلیه مایع را انجام دهید.

گام هشتم (خارج سازی سرنگ از ناحیه تزریق)

در این مرحله سرنگ را از داخل پوست خارج کنید و بلافاصله ناحیه تزریق را با پنبه بپوشانید، احتمال بازگشت دارو با انقباض عضلانی بیمار و یا حرکت وجود دارد، بهتر است تا 2 الی 3 دقیقه درازکش بمانید، حرکت نکنید تا دارو به خوبی جذب شد، امکان خونریزی جزیی نیز وجود دارد که جای نگرانی نیست البته به شرطی که آسپیراسیون مرحله قبل به خوبی و دقت انجام شده باشد.

گام نهم (چسباندن پانسمان تزریق در ناحیه تزریق)

ناحیه تزریق را با پد پانسمان یا چسب کور کنید، همانطورکه خدمتتان گفته شد احتمال بروز خونریزی بسیار اندک و نشت دارو وجود دارد که اگر با پانسمان پوشیده نشود می تواند سبب بروز انتقال عفونت از لباس زیر به خون شود، حتما به پوشاندن و پانسمان کردن ناحیه تزریق توجه ویژه داشته باشید.

گام دهم (پاکسازی تجهیزات و معدوم کردن آنها)

تمامی تجهیزات آلوده پس از تزریق آمپول عضلانی را وارد SAFTY BOX مخصوص کنید تا از انتقال عفونت و خطر نیدل استیک (وارد شدن سوزن آلوده به دست و اندام ها) در امان باشید، برای اجرای صحیح و اصولی این کار می توانید از کیسه های زرد عفونی نیز استفاده کنید، این کار به کنترل عفونت های بیمارستانی بسیار کمک خواهد کرد.

در پایان مهم ترین عوارض عدم توجه به آموزش تزریق عضلانی چیست؟

اما در پایان خدمتتان بگوییم که اگر آموزش تزریق عضلانی و فرآیند آمپول زدن را به خوبی نیاموزید و به آنها توجه نکنید متاسفانه به دلیل واردسازی غیراصولی دارو و تزریق به اشتباه میتوانید دچار عوارض حاد تزرق خودسرانه دارویی گردید، از مهم ترین عوارض تزریق به اشتباه آمپول زدن عضلانی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

1. احتمال بروز آبسه در ناحیه تزریق
2. احتمال بروز تخریب کامل عضله
3. عوارض دارویی حاد
4. بروز تغییرات همودینامیکی در پی تزریقات ناایمن
5. آسیب به اعصاب ناحیه تزریق و احساس درد حتی با گذشت چندین ماه یا سال از ناحیه تزریق
6. بروز خونریزی در ناحیه تزریق به دنبال پارگی عروق
7. احتمال بروز شوک آنافیلاکسی ناشی از تزریق ناایمن
8. احتمال بروز بروز علائم حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه به دلیل تحریک اعصاب واگ

خدمات تزریقات در منزل برای انجام دقیق اصولی انواع تزریقات

برای انجام تزریقات به روش کاملا تخصصی و ایمن توسط پرستاران بیمارستان می توانند برای شما کمک رسان باشند، اجرای خدمات تزریقات در منزل با انجام دقیق و با تجهیزات کامل برای شما قابل اجراست بی آنکه نیاز به تشویش خاطر و مراجعه حضوری به درمانگاه و بیمارستان داشته باشید، برای دریافت اطلاعات بیشتر با شماره تماس های 02122927270 و 09194685699 در تماس باشید.

سوالات متداول در رابطه با آموزش آمپول زدن

سوال1) من تزریق عضلانی داشتم و الان جای تزریقم ورم کرده مشکل داره؟

اگر تزریق شما با حجم بالا انجام شده است تا 6 ساعت میتواند طبیعی باشد اما بستگی دارد که همراه با درد و التهاب باشد میتوان به آبسه گلوتدال شک نمود، به هرحال کمپرس آب گرم و سرد را رعایت کنید.

سوال2) من خودمم میتونم آموزش آمپول زدن را یاد بگیرم؟

بله، شما میتوانید خودتان آموزش تزریق عضلانی را با نکات داده شده انجام دهید اما یادتان باشد برای تزریقات حتما نیاز به حضور پرستار خواهد بود.

سوال3) برای تزریق آنتی بیوتیک کدام عضله را انتخاب کنم؟

بهترین عضله با توجه به حجم آنتی بیوتیک عضله ونتروگلوتئال می باشد.

جمع بندی و گرفتن نتایج نهایی

در جمع بندی باید خدمتتان عرض کنیم که آموزش تزریق عضلانی و آمپول زدن به شما کمک می کند تا به صورت کاملا اصولی و دقیق بدانید که چه مسیری برای انجام تزریقات باید طی کنید؟ در این آموزش به صورت ساده و بصری برایتان 10 گام تخصصی اموزش تزریق عضلانی را آوردیم و امیدواریم که از آن نهایت استفاده برده باشید، با آرزوی سلامتی برای تک تک شما عزیزان، با درمان نو در منزل درمان شوید.