پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)

هایپرتیروئیدیسم که با پرکاری تیروئید نیز آن را می شناسند یکی از بیماری های شایع تیروئیدی می باشد که در آن غده درون ریز تیروئید دچار فعالیت بیش از حد می شود، این بیماری می تواند علائمی نظیر لاغری، بیرون زدگی چشم، خشکی پوست و ناخن ها و یا ضعف و خستگی مفرط را ایجاد کند، دلایل مختلفی می تواند سبب بروز پرکاری تیروئیدی گردد که از مهم آنها می توان به التهاب غده تیروئید، اضافه بودن ید در بدن، وجود غده یا تومور در تیروئید یا عوامل بیماری زایی دیگر اشاره نمود، از مرکز درمان در منزل درمان نو در این مقاله آموزشی با شما خواهیم تا در رابطه با مهم ترین نکات بیماری هیپرتیروئیدیسم (تیروئید پرکار) از علائم عمومی و اختصاصی تا علت ایجاد پرکاری تیروئید و خطرات همچنین روش های درمان فوری و قطعی و رژیم غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به هیپوتیروئیدیسم صحبت کنیم، تا انتهای مطالب همراه ما بمانید و اگر سوالی ذهن شما را درگیر کرده است آن را از طریق کامنت های انتهای مطالب با ما در میان بگذارید تا پزشکان مرکز درمان نو پاسخگوی شما عزیزان باشند.

برای دریافت خدمات ویزیت متخصص غدد در منزل می توانید وارد این لینک شده و درخواست خود را ثبت نمایید.

هایپرتیروئیدیسم چیست؟ (پرکاری تیروئید)

پرکاری تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم (به انگلیسی: hyperthyroidism ) به حالتی گفته می ‌شود که غده تیروئید بیش از اندازه فعال شده و مقادیر زیادی از هورمون ‌های حیاتی T3 (تری ‌یدوتیرونین) و T4 (تیروکسین) را به جریان خون آزاد می‌ کند، غده تیروئید به عنوان یک غده تیروئید که در جلوی گردن و زیر سیب آدم قرار دارد نقشی کلیدی در تنظیم متابولیسم بدن، ضربان قلب، دمای بدن و مصرف انرژی ایفا می ‌کند، هورمون محرکه تیروئید (TSH) که توسط غده هیپوفیز ترشح می ‌شود میزان تولید هورمون ‌های تیروئیدی را کنترل می ‌کند، در پرکاری تیروئید به دلیل افزایش بیش از حد T3 و  T4 معمولاً سطح TSH در خون کاهش می ‌یابد (چون مقادیر T4 و T3 بالا می رود انگار بدن نیازی به ترشح بیش از حد TSH ندارد)، تمایز هایپرتیروئیدیسم از هایپوتیروئیدیسم (کم ‌کاری تیروئید) که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی ‌کند بسیار مهم است چرا که علائم و درمان ‌های آنها نیز کاملاً متفاوت هستند، تغییرات در سطح انرژی؛ ضعف و بی حالی، کاهش وزن ناخواسته، اختلالات در خواب، افزایش ضربان قلب و فشارخون همچنین تعریق بدن از دسته علائم مهم هایپرتیروئیدیسم می باشد.

بیشتر بخوانیم: درمان سردرد در منزل با روش های آسان

علت هایپرتیروئیدیسم چیست؟ (علت بوجود آمدن تیروئید پرکار)

پرکاری تیروئید می ‌تواند ناشی از دلایل متعددی به وجود بیاید که هر کدام مکانیسم متفاوتی در افزایش تولید هورمون‌ های تیروئیدی دارند، به طورکلی هایپرتیروئیدیسم به صورت پرکاری تیروئیدی اولیه (پرایمری) و تیروئید پرکارثانویه (سکندری) دیده میشود که هرکدام به دلایلی خاص ایجاد میشوند، از مهم ترین این دلایل می توان به موارد زیر اشاره نمود:

هایپرتیروئیدیسم اولیه (Primary hyperthyroidism)

هایپرتیروئیدی اولیه به حالتی می گویند که در آن غده تیروئیدی فعال شده و مقادیر بالایی T4 و T3 آزاد می کند، افزایش مقادیر T3 و  T4 سبب افزایش سوخت و ساز بدن و اختلال در عملکرد اندام ها می شود، در این نوع از تیروئید پرکار مشکل اصلی در خود غده تیروئید است که منجر به تولید بیش از حد هورمون می‌ شود. شایع ‌ترین علل ایجاد هایپرتیروئیدیسم اولیه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1) بیماری گریوز (Graves’ Disease)

این بیماری شایع‌ ترین علت پرکاری تیروئید است و یک اختلال خودایمنی محسوب می ‌شود، در بیماری گریوز سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنتی ‌بادی‌ هایی تولید می ‌کند که گیرنده‌های TSH روی غده تیروئید را تحریک کرده و باعث تولید بی ‌رویه هورمون های T3 و T4 می‌ شود، رابطه میان هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید و بیماری گریوز به این صورت است که بیماری گریوز عامل اصلی حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد پرکاری تیروئید است و اغلب با علائم چشمی (اگزوفتالمی) نیز همراه است.

2) گواتر مولتی‌ ندولار سمی (Toxic Multinodular Goiter)

گواتر چند گره‌ ای سمی (TMNG) که به آن پلامر هم می گویند چندین ندول (گره) در غده تیروئید تشکیل می ‌شود که به طور مستقل و بدون کنترل TSH شروع به تولید بیش از حد هورمون می ‌کنند، در واقع در این حالت ریز غده هایی در تیروئید به وجود می آید که سبب تولید بیش از حد هورمون های تیروئیدی می گردند که معمولا در سالمندان بیشتر از سایر گروه های سنی شایع است.

3) آدنوم سمی (Toxic Adenoma)

آدنوم سمی که به عنوان ندول سمی یا ندول داغ  نیز شناخته می شود یک غده اضافی (ندول) در بافت تیروئید است که به صورت خودکار سبب تولید بیش از حد هورمون های تیروئیدی می شوئ، همچنین تولید TSH در آدنوم سمی کاهش می یابد و علائمی واضح از پرکاری تیروئید قابل مشاهده خواهد بود.

4) تیروئیدیت (التهاب تیروئید)

التهاب غده تیروئید می‌ تواند باعث آزاد شدن موقت هورمون ‌های ذخیره شده در غده شود و منجر به پرکاری تیروئید موقت گردد، انواع مختلفی از تیروئیدیت وجود دارد که از مهم ترین آن ها می توان به تیروئیدیت تحت حاد، تیروئیدیت پس از زایمان یا تیروئیدیت هاشیموتو در فاز اولیه، تیروئیدیبت ناشی از استرس و تنش اشاره نمود.

هایپرتیروئیدی ثانویه (Secondary hyperthyroidism)

هایپرتیروئیدیسم ثانویه کمتر شایع است و به دلیل مشکل در غده هیپوفیز یا سایر بخش ‌های بدن که کنترل‌ کننده تیروئید هستند رخ می ‌دهد (معمولا اختلال در عملکرد مغزی و CNS)، در این حالت مثلا تصور کنید غده تیروئید سالم است اما این هیپوفیز مغزی است که به دلایلی نظیر تنش و بیماری از حد طبیعی بیشتر هورمون محرک آزاد می کند تا فعالیت غده تیروئید را افزایش دهد.

پیشنهاد درمانی: برای دریافت خدمات تزریقات در منزل شبانه روزی می توانید 7 روز هفته از مرکز درمان نو خدمات دریافت کنید؛ وارد شده و درخواست خود را اعلام نمایید.

مهم ترین علائم هایپرتیروئیدی چیست؟ (علائم پرکاری تیروئید)

علائم پرکاری تیروئید بسیار متنوع هستند و می ‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند، علائم هایپرتیروئیدیسم به ما کمک می کند تا سطح آسیب و عوارض پرکاری غده تیروئید سنجیده گردد و بتوان به آسانی درجات آسیب بیمار را تسخیص داد، آن چیزی که بسیار با اهمیت است توجه به علائم پرکاری تیروئیدی برای تشخیص زودهنگام و مراجعه به پزشک می باشد، از مهم ترین علائم پرکاری تیروئیدی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. کاهش وزن ناخواسته با وجود افزایش اشتها
   
2. تپش قلب، ضربان قلب سریع یا نامنظم
   
3. افزایش ضربان قلب (تاکی‌ کاردیا)
   
4. آریتمی و حتی فیبریلاسیون دهلیزی و بطنی
   
5. تعریق بیش از حد و عدم تحمل گرما
   
6. لرزش دست‌ ها (ترمور) و بی ‌قراری
   
7. احساس بی ‌قراری و نا آرامی شود
   
8. عصبانیت، اضطراب، تحریک‌ پذیری و نوسانات خلقی
   
9. اختلال در تعادل هورمونی بر عملکرد مغز
   
10. مشکلات خواب و بی‌ خوابی
    
11. خستگی و ضعف عضلانی
    
12. تجزیه پروتئین‌ ها
    
13. دچار ضعف و خستگی به ویژه در عضلات ران و بازو
    
14. تغییرات در الگوی اجابت مزاج، افزایش دفعات و اسهال
    
15. مشکلات تمرکز و حافظه
    
16. باعث مشکل در تمرکز و فراموشی
    
17. نازک شدن و شکنندگی مو و ناخن
    

علائم پرکاری تیروئید در سنین مختلف چگونه ظاهر می شود؟

ظاهر شدن علائم پرکاری تیروئید می ‌تواند با توجه به سن و جنسیت متفاوت باشد، البته این ل در حالی که برخی علائم عمومی هستند، الگوهای خاصی در گروه‌ های سنی مختلف مشاهده می‌شود:

علائم پرکاری تیروئید در زنان

علائم هایپرتیروئیدیسم در زنان با توجه به سیستم زنانه می تواند کمی متفاوت تر از سایر گروه های سنی باشد، به طورمثال در هایپرتیروئیدیسم در دوره های قاعدگی تاثیر مستقیم می گذارد و می تواند سبب بروز عوارض پریود نامنظم و سایر اختلال زنان گردد، از مهم ترین علائم پرکاری تیروئید در زنان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. اختلال در پریود
2. عضبانیت و اختلالات خلقی
3. بی حالی و ضعف بدن
4. بروز جوش های متعدد در صورت، چانه ها، روی پوست سرشانه و دور سینه ها
5. افزایش ضربان قلب و بروز تاکیکاردیا
6. مشکل در بینایی
7. افزایش فشارخون

بیشتر بخوانیم: از کجا بفمم عفونت رحم دارم؟

علائم پرکاری تیروئید در مردان

علائم پرکاری تیروئید در آقایان نیز شامل اختلال در عملکرد انرژی صحیح و سوخت و ساز، همچنین ضعف بدنی، بی حالی و ریزش مو می باشد، از سایر علائم پرکاری تیروئید در آقایان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. اختلال در خواب
2. از دست دادن تمرکز
3. ضعف و بی حالی
4. طپش قلب
5. ریزش مو
6. ضعف عمومی بدن
7. کاهش وزن
8. لرزش دست ها
9. تعریق شدید بدن

علائم پرکاری تیروئید در کودکان

بروز علائم پرکاری تیروئید در کودکان کمی متفاوت از بالغین می باشد، از همین رو والدین باید به صورت دقیق بدانند که علائم هیپرتیروئیدیسم در کودکان به چه صورتی است که در صورت لزوم بتوانند روند درمانی لازم را اتخاذ نمایند، از مهم ترین علائم پرکاری تیروئید در اطفال و کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. بروز علائم گوارشی نظیر اسهال
2. ضعف و بی حالی کودک
3. اختلال در رشد کودک
4. بی خوابی
5. خستگی بیش از حد کودک حتی با عدم انجام فعالیت خاص در طول روز
6. برجستگی غیر طبیعی چشم ها
7. افزایش حجم غده تیروئید
8. لرزش دست ها
9. بی قراری بیش از حد

بیشتر بخوانیم: درمان فوری اسهال سه سوته! جامع ترین نکات درمان اسهال کودکان

علائم پرکاری تیروئید در سالمندان

در سالمندان علائم هایپرتیروئیدیسم در سالمندان با شدن بیشتری خود را نشان می دهد که تشخیص آن از سایر گروه های سنی کمی تخصصی تر است، از مهم ترین علائم پرکاری تیروئید در سالمندان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. پتوز (افتادگی پلک)
2. دیپلوپیا (دوبینی)
3. ضعف شدید بدن
4. اختلال در ریتم و عملکرد غده تیروئید
5. دلیریوم
6. تشدید دمانس
7. تشدید آسیب های مغزی مانند تشنج، پارکینسون و غیره
8. اختلالات قلبی حاد مانند اریتمی و دیس ریتمی های قلبی
9. افزایش فشارخون و خطر سکته قلبی و مغزی

آیا پرکاری تیروئید خطرناک است؟

بله، پرکاری تیروئید به عنوان یک اختلال بسیار مهم در غدد درون ریز می تواند عملکرد صحیح اندام های بدن را تحت شعاع قرار دهد و سبب بروز عوارض قلبی، فشارخون، اختلالات سطح هوشیاری و عملکرد مغز، کاهش شدید وزن و بروز پوکی استخوان، اختلالات گوارشی و آسیب های پوستی و حتی تولید مثل گردد، این عوارض می‌ توانند از مشکلات خفیف تا وضعیت‌ های تهدید کننده زندگی متغیر باشند، درمان به‌ موقع و مناسب برای جلوگیری از این خطرات ضروری است، حالا اگر سوالی پیش آمده برایتان که "تیروئید پرکار خطرناکه یا کم کار؟" باید خدمتتان بگوییم که هردو خطرات خود را دارند و شدت خطر نیز بستگی به افزایش شدن علائم دارد.

روش های تشخیص هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید کدامند؟

روش های مختلفی برای سنجش عملکرد تیروئید و تشخیص هایپرتیروئیدیسم وجود دارد که می تواند روند درمان را سریعتر اجرا کند، از مهم ترین روش های تشخیصی هایپرتیروئیدیسم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1) معاینه بالینی و شرح حال (فیزیکال اگزم)

پزشک با بررسی علائم فیزیکی (مانند تپش قلب، لرزش، بزرگی غده تیروئید) و تنظیم پرسشنامه در مورد سابقه پزشکی PMH و خانوادگی FH به تشخیص اولیه کمک می ‌کند، استفاده از فیزیکال اگزم برای بررسی تاثیرات اختلال در عملکرد غده تیروئید از ارزش بسیار بالایی برخوردار است.

2) تشخیص پرکاری تیروئید با آزمایش خون

انجام آزمایش برای بررسی عملکرد غده تیروئید را شاید بتوان از مهم ترین روش های تشخیصی و پاراکلینیکی در نطر گرفت، با استفاده از چکاپ تیروئید می توان به آسانی عملکرد غده تیروئید را سنجش کرد تا اگر دچار تغییرات در مقادیر هورمون های تیروئیدی باشیم سریعا اقدامات لازم درمانی را شروع کنیم، از مهم ترین روش های تشخیص پرکاری تیروئید با استفاده از آزمایش خون می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. آزمایش TSH (هورمون محرکه تیروئید): در پرکاری تیروئید، سطح TSH معمولاً بسیار پایین یا غیرقابل اندازه‌ گیری است.
2. آزمایش T3 و T4 (هورمون‌ های تیروئیدی): سطح T3 و T4 آزاد (Free T3 و Free T4) در پرکاری تیروئید بالا می‌ رود.
3. آنتی ‌بادی ‌های تیروئید: اندازه‌ گیری آنتی‌ بادی‌ های خاص (مانند TRAb یا TSI) می‌ تواند به تشخیص بیماری گریوز کمک کند.

3) تشخیص هایپرتیروئیدیسم با سونوگرافی

با استفاده از سونوگرافی غده تیروئید می توان به صورت مستقیم به بافت و ساختار غده تیروئید دست یافت، پزشک متخصص با استفاده از سونوگرافی غده تیروئید می ‌تواند اندازه، ساختار و وجود ندول‌ ها را مشخص کند و به افتراق علل مختلف پرکاری تیروئید پی ببرد، برای انجام سونوگرافی تیروئید در منزل می توانید اینجا را لمس کنید.

4) تشخیص تیروئید پرکار با اسکن هسته ای (ید رادیواکتیو)

 اگر اختلال در جذب ید توسط تیروئید مطرح باشد که سبب بروز پرکاری تیروئید شده باشد با استفاده از اسکن هسته ای می توان متوجه شد که تیروئید چگونه مقادیر ید را جذب می‌ کند، جذب بالای ید نشان ‌دهنده تولید بیش از حد هورمون توسط خود غده است (مانند گریوز یا ندول سمی) در حالی که جذب پایین می ‌تواند نشان ‌دهنده تیروئیدیت باشد.

5) تشخیص هایپرتیروئیدیسم با بیوپسی یا نمونه برداری

بیوپسی به نمونه برداری از بافت تیروئید اشاره دارد، زمانی که علائم پرکاری تیروئید به شدت واضح و BOLD باشد پزشک امکان دارد از فرآیند بیوپسی از بافت تیروئید جهت بررسی پاتولوژیکی استفاده نماید، در مواردی که ندول ‌های تیروئید مشکوک به سرطان باشند ممکن است بیوپسی با سوزن ظریف (FNA) انجام شود، در تشخیص بیماری های گریوز، ندول سمی و TMNG می توان از بیوپسی تیروئید استفاده نمود.

6) تشخیص تیروئید پرکار با تست تیروئید در منزل

تست تیروئید پرکار در منزل با انجام 2 روش معمول و آسان قابل اجراست، یکی از روش ها نوشیدن آب در مقابل آسینه و بالا بردن چانه است تا هنگام گذر آب از گلو بتوان دید که گوآتر تشکیل شده است یا خیر؟ روش دوم بالا بردن دو دست از کنار با موازات تنه است که اگر در این حالت احساس درد در ناحیه تیروئید را داشتید می توان متوجه شد که فرد به اختلال تیروئیدی دچار شده است.

مهم ترین عوارض هایپرتیروئیدی چیست؟

بسیاری از افراد در مواجه با هایپرتیروئیدیسم به این فکر می کنند که "تیروئید پرکار چه ضرری دارد؟" یا مثلا "خطرات پرکاری تیروئیدی چیست؟" باید بدانیم که پرکاری تیروئید درمان نشده می ‌تواند منجر به عوارض جدی و گاهی خطرناک شود که تاثیرات مستقیم بر ساختار اندام های بدن می گذارد، از مهم ترین عوارض هایپرتیروئیدی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

مشکلات قلبی عروقی

مهم ‌ترین و خطرناک‌ ترین عارضه بیماری پرکاری تیروئید مشکلات قلبی و عروقی است، از مهم ترین عوارض هایپرتیروئیدیسم بر روی عملکرد قلب می توان به: فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب نامنظم که می تواند سبب استروک ها و CVA گردد)، نارسایی احتقانی قلب و افزایش فشار خون اشاره نمود، در برخی موارد بروز فیبریلاسیون دهیلیزی و بطنی نیز قابل مشاهده است، برای دریافت اطلاعات بیشتر از تفسیر ساده نوار قلب وارد این لینک شوید.

هایپرتیروئیدی و استئوپروز (پوکی استخوان)

زمانی که پرکاری تیروئید بر روی سطح انرژی بدن تاثیر می گذارد به ناچار بدن مقادیر بسیار زیادی از الکترولیت ها و یون ها را مصرف می کند تا بتواند پاسخگوی تامین انرژی بدن باشد، در واقع افزایش متابولیسم باعث تسریع از دست دادن کلسیم از استخوان ‌ها می ‌شود که در درازمدت خطر پوکی استخوان و شکستگی ‌ها را به شدت افزایش می ‌دهد.

بحران تیروئید (طوفان تیروئیدی)

بحران تیروئیدی که با طوفان تیروئیدی (Thyroid storm) نیز شناخته میشود یک وضعیت اورژانسی و تهدید کننده زندگی است که با تشدید ناگهانی و شدید علائم پرکاری تیروئید (تب بالا، ضربان قلب بسیار سریع، گیجی، هذیان و حتی کما) همراه است، در این حالت به سرعت مقادیر هورمون های تیروئیدی شارپ و تیز بالا رفته و علائم حاد و شدید هایپرتیروئیدیسم قابل مشاهده خواهد بود.

درگیری چشمی در بیماران پرکاری تیروئید (اگزوفتالمی)

در بیماری گریوز التهاب و تورم در بافت‌ های پشت چشم می ‌تواند باعث بیرون ‌زدگی چشم ‌ها، دوبینی، خشکی شدید و حتی از دست دادن بینایی شود، در گریوز علائم پروپتوز یا بیرون زدگی چشم به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت ‌های اطراف چشم رخ می دهد، این حمله باعث التهاب و تورم عضلات و بافت ‌های چربی پشت چشم می ‌شود که در نتیجه چشم ‌ها را به سمت جلو هل می دهد.

مشکلات پوستی

پرکاری تیروئید و لکه های پوستی (درموپاتی تیروئید یا پری‌ تیبیال میکزدم) که به ندرت در ناحیه ساق پا مشاهده میر ‌شود و همچنین پرکاری تیروئید و خارش پوست از عوارض پوستی هستند، علت این امر حمله سیستم ایمنی به بافت پوستی و اثرات جانبی استرس و شوک بدن بر سیستم یکپارچه پوست می باشد.

مشکلات تنفسی

به دنبال اختلال در عملکرد سیستم قلب و عروق و بروز علائم آریتمی های شایع قلبی (مانند PACS یا PVCS) احتمال کاهش خونرسانی موقت به بافت ریه ها وجود دارد تا اینکه این عوارض سبب تنگی نفس و ضعف عضلات تنفسی توسط اثرات قلبی گردد.

بیشتر بخوانیم: بلاخره اسپیرومتری تشویقی یا فیزیوتراپی ریه؟ خدمات فیزیوتراپی تنفسی در منزل شامل چه مواردی میشود؟

مشکلات گوارشی

یکی از عوارض و خطرات هایپرتیروئیدیسم اختلال در عملکرد و بروز مشکلات گوارشی می باشد، معمولا به دنبال بروز هایپرتیروئیدیسم در افراد طی مدت زمان کوتاه یا طولانی ما شاهد علائمی نظیر نفخ شکم، ترش کردن معده، رفلاکس معده و بروز سندروم روده تحریک پذیر می باشیم، از این همین رو اگر شما نیز دچار چنین علائمی هستید بهتر است عملکرد صحیح غده تیروئید خود را بازبینی نمایید، معمولا علت اصلی اختلالات گوارشی ناشی از هایپرتیروئیدیسم افزایش کاته کولامین ها و تاثیرات استرسورها بر دستگاه گوارش می باشد.

بیشتر بخوانیم: انسداد روده چه خطراتی به همراه دارد؟

پرکاری تیروئید و رفلاکس معده

افزایش مقادیر هورمون های تیروئیدی می توانند بر حرکات دستگاه گوارش و اسفنکتر های مری که با نام LES معروف هستند تاثیربگذارند، به طورکلی افزایش سطح هورمون تیروئید می ‌تواند بر عضلات درگیر در هضم و توانایی اسفنکتر تحتانی مری (LES) تأثیر بگذارد و به طور بالقوه منجر به بازگشت اسید معده به مری شود.

پرکاری تیروئید و نفخ شکم

تحقیقان نشان داده است که پرکاری تیروئید می تواند بر فلور طبیعی روده و عملکرد باکتری های روده تاثیربگذارد و عملکرد طبیعی آن ها کاهش یا از بین ببرد، این عامل می تواند سبب بروز نفخ شکم و علائم سوء هضم گردد، همچنین بروز علائم کولینرژیکی هورمون های تیروئیدی بر روی دستگاه گوارش سبب افزایش حرکت روده ای (پاراستلیزیس) و افزایش نفخ خواهد شد.

پرکاری تیروئید و اسهال

هورمون های تیروئیدی می توانند سبب بروز افزایش حرکات دودی روده و در نتیجه بازجب به سرعت بالای آب در روده گردند، این عامل می تواند در نرمسازی و مرطوب سازی مدفوع تاثیرگذار باشد تا در نهایت علائم اسهال گوارشی مشاهده شود.

مشکلات عصبی و روانی

پرکاری تیروئید می تواند سبب بروز عوارض و خطراتی نظیر استرس (افسردگی)، اضطراب شدید، بی‌ خوابی و تحریک‌ پذیری بالا گردد، هورمون های تیروئیدی مقادیر طبیعی سروتونین و دوپامین را دستخوش تغییر می کنند که در نهایت اثرات این تغییرات سبب بروز افزایش سطح انرژی و پیامد آن افسردگی و ضعف و بی حالی می باشد.

پرکاری تیروئید و ضعف شدید عضلانی (میوپاتی)

هورمون ‌های تیروئید بالا می ‌توانند منجر به تجزیه پروتئین ‌های عضلانی شوند و در طول زمان باعث ضعف عضلانی شدید (تیروتوکسیک میوپاتی) شوند، این ضعف معمولاً ابتدا در عضلات نزدیک به تنه مانند ران ‌ها و بازوها بروز می‌ کند و می‌ تواند در انجام فعالیت ‌های روزمره اختلال ایجاد کند.

هایپرتیروئیدیسم و مشکلات بارداری

پرکاری تیروئید درمان نشده در بارداری می‌ تواند منجر به سقط جنین، زایمان زودرس، پره‌ اکلامپسی و مشکلات تکاملی در نوزاد شود.

درمان فوری تیروئید پرکار (درمان قطعی تیروئید پرکار)

هدف از درمان پرکاری تیروئید کمک در کاهش تولید هورمون ‌های تیروئیدی و کنترل علائم و عوارض حاد تیروئیدپرکار است، انتخاب بهترین روش درمانی به علت بیماری، شدت علائم، سن بیمار و وضعیت ‌های پزشکی دیگر بستگی دارد اما معمولا پزشکان با توجه به علائم بیمار سریعا اقدامات درمانی مشخص را بررسی و تجویز می کنند، خیلی خوب است که در رابطه با مهم ترین درمان فوری هایپرتیروئیدیسم بیشتر بدانیم و بفهمیم! از همین رو برای شما درمان ‌های اصلی هایپرتیروئیدی را در قسمت زیر لیست کرده ایم:

درمان فوری تیروئید با قرص تیروئید پرکار (Antithyroid Drugs)

رژم دارویی که بتواند عملکرد تیروئید را کاهش دهد و تولیدات هورمونی را تقلیل کند می تواند در کاهش علائم هایپرتیروئیدیسم کمک کننده باشد، داروهایی نظیر قرص متی ‌مازول (Methimazole) و قرص پروپیل ‌تیواوراسیل (Propylthiouracil – PTU) می توانند تولید هورمون توسط غده تیروئید را مهار کنند، این 2 قرص می ‌توانند علائم را به سرعت کنترل کرده و در برخی موارد (به خصوص در بیماری گریوز) منجر به بهبودی کامل شوند، پزشکان استفاده از قرص متی مازول 5 میلی گرمی را در دوره طولانی مدت برای بیمار تجویز می کنند تا اثرات مشخصی از این دارو را بررسی کنند، از عوارض جانبی قرص های متی مازول و پروپیل تیوراسیل می توان به بثورات پوستی، مشکلات کبدی و کاهش گلبول‌ های سفید خون اشاره نمود، استفاده از قرص متی مازول در مقابل پروپیل تیوراسیل از خطرات جانبی کتری نیز برخوردار است زیرا تیوراسیل دارای عوارض کبدی شدید می باشد.

درمان علائم هایپرتیروئیدیسم با بتا بلوکر (Beta-Blockers) و آرامبخش ها

برای کاهش علائم جانبی پرکاری تیروئید استفاده از رژیم دارویی نظیر:

1. قرص پروپرانولول: برای کاهش ضربان قلب
2. قرص بیزوپرولول: برای کاهش طپش قلب
3. قرص کلردیازپوکساید: برای افزایش آرامش بدن
4. قرص کلینییوم سی: برای کاهش تنش های گوارشی و استرس

می تواند بسیار کمک کننده باشد.

درمان پرکاری تیروئید با ید رادیواکتیو

ید درمانی با استفاده از تجویز ید مازاد به بدن فرد هایپرتیروئیدیسم می تواند در کاهش علائم تیروئید پرکار تاثیر گذار باشد، در واقع یکی از روش های درمان قطعی تیروئید پرکار استفاده از ید درمانی با تجویز داروی ید می باشد، ید رادیواکتیو به صورت خوراکی مصرف شده (در قالب قرص یا کپسول) و توسط سلول‌ های پرکار تیروئید جذب می‌ شود، اشعه حاصل از ید سلول ‌های بیش فعال تیروئید را از بین برده و نابود می کند که در نتیجه عملکرد پرکاری تیروئید کاهش یابد، درمان پرکاری تیروئید به این روش معمولاً پس از چند هفته تا چند ماه ظاهر می گردد، البته بددرمانی همراه با عوارض جانبی نیز می باشد که از مهم ترین آن ها می توان به کم‌ کار شدن تیروئید به صورت دائمی اشاره نمود که در این صورت نیاز به مصرف مادام‌ العمر لووتیروکسین (هورمون جایگزین تیروئید) خواهد بود.

پیشنهاد ویژه: انجام رادیولوژی در منزل تهران تمام وقت و شبانه روزی؛ اطلاعات بیشتر.

درمان پرکاری تیروئید با جراحی (تیروئیدکتومی)

جراحی تیروئید برای برداشتن بخشی یا تمام غده تیروئید (تیروئیدکتومی) نیز یک روش قطعی برای درمان پرکاری تیروئید است، این روش معمولاً زمانی توصیه می ‌شود که گواتر بسیار بزرگ شده باشد و از طرفی بیمار به سایر درمان‌ های جایگزین پاسخ مثبت ندهد، پزشک غدد در برخی موارد با بررسی نتایج آزمایشات تیروئیدی به خصوص بیوپسی از بافت تیروئید دستور جراحی و برداشتن تیروئید مشکوک به ندول ‌های سرطانی را نیز می دهد، در روش جراحی پس از عمل بیمار معمولاً نیاز به مصرف مادام ‌العمر لووتیروکسین خواهد داشت.

درمان تیروئید پرکار با ورزش

ورزش منظم و متعادل می ‌تواند به بهبود سلامت کلی، کاهش استرس و تقویت استخوان ‌ها کمک کند، اما به تنهایی قاتل پرکاری تیروئید نیست و نمی ‌تواند جایگزین درمان‌ های پزشکی شود، با استفاده از ورزش می توان عملکرد سایر ارگان ها را نیز تحت پوشش سلامتی قرار داد.

برای پرکاری تیروئید چه بخوریم؟ (برای تیروئید پرکار چی خوبه؟)

به طورکلی پرکاری تیروئید با رژیم غذایی درمان مستقیم و فوری نمی گردد اما رژیم غذایی رعایت الگوی غذایی سالم می ‌تواند به مدیریت علائم و حمایت از سلامت کلی بدن کمک کند، از همین رو دانستن رژیم غذایی مناسب و مضرر برای تیروئید از اهمین واقعا بالایی برخوردار است، در ادامه به صورت دقیق در رابطه با مواد غذایی مفید و ممنوع در بیماران پرکاری تیروئید خواهیم پرداخت:

1) مواد غذایی که برای تیروئید پرکار خوب است

در این قسمت لیستی از غذاهای مفید و سودمند برای تیروئید پرکار را خدمتتان آورده ایم که به شرح زیر می باشد:

غذاهایی که دارای ید پایینی می باشند را مصرف کنید

از آنجا که ید ماده اولیه تولید هورمون‌ های تیروئید است محدود کردن مصرف ید می ‌تواند مفید باشد، ماهی ‌های آب شور، جلبک دریایی، لبنیات و تخم ‌مرغ منابع غنی ید هستند که باید کمتر مصرف شوند.

استفاده از سبزیجات را فراموش نکنید

سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل و کلم پیچ حاوی ترکیباتی هستند که می ‌توانند در جذب ید توسط تیروئید اختلال ایجاد کنند، مصرف پخته ‌شده این سبزیجات می ‌تواند در کاهش علائم هایپرتیروئیدیسم بسیار مفید باشد.

استفاده از آنتی ‌اکسیدان ‌ها معجزه ای برای تیروئید پرکار

استفاده از رژیم غذایی شامل میوه ‌ها و سبزیجات رنگارنگ که غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند می ‌توانند به کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک کنند.

استفاده از رژیم غذایی پرپروتئین

برای حفظ توده عضلانی و جبران افزایش متابولیسم، مصرف پروتئین کافی (مرغ، ماهی، حبوبات، مغزیجات) اهمیت بسیار بالایی دارد، استفاده از ماهی ‌های چرب (سالمان، ساردین) نیز به دلیل داشتم ویتامین D بالا تز ترزش بالایی برخوردار هستند.

استفاده از ویتامین‌ها و مواد معدنی

استفاده از ویتامین ‌های گروه B، ویتامین D و کلسیم، ال کارنیتین و سلنیوم برای سلامت استخوان‌ ها، عملکرد صحیح تیروئید و بازسازی سوخت و ساز طبیعی بدن ضروری هستند.

خاکشیر و تیروئید پرکار

در طب سنتی، خاکشیر به دلیل خواص ضد التهابی و تعدیل ‌کننده مزاجی مورد توجه است، هرچند هنوز هیچ شواهد علمی معتبری وجود ندارد که خاکشیر به طور مستقیم پرکاری تیروئید را درمان کند یا “قاتل پرکاری تیروئید” باشد اما مصرف خاکشیر می تواند در کاهش علائم گوارشی بسیار کمک کننده باشد.

پیشنهاد ویژه: مشاوره تغذیه تخصصی در منزل با پزشک تغذیه برای تعیین برنامه پرکاری تیروئید

2) غذاهای ممنوع در پرکاری تیروئید

برخی از رژیم های غذایی نیز برای عملکرد تیروئید بسیار مضر هستند، از مهم ترین این مواد غذایی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

1. جلبک دریایی (مانند سوشی، نوری)
2. مکمل‌ های یددار
3. قهوه
4. چای
5. نوشیدنی های انرژی ‌زا
6. انواع نوشابه
7. الکل
8. انواع سس
9. چیسپ و پفک
10. فست فود
11. سویا
12. تخم مرغ
13. لبنیجات

درمان پرکاری تیروئید با طب سنتی (از نگاه دکتر خیراندیش)

در زمینه درمان پرکاری تیروئید با طب سنتی، دیدگاه ‌هایی از متخصصان طب سنتی مانند دکتر خیراندیش مطرح شده است که بسیاری از افراد توانسته اند از آن نتیجه مثبتی را کسب کنند، این دیدگاه‌ ها اغلب بر پایه تغییرات رژیم غذایی، استفاده از دمنوش‌ های گیاهی و اصلاح سبک زندگی برای متعادل‌ سازی طبع بدن و کاهش علائم برنامه ریزی میشوند، مثلا برخی گیاهان با طبع سرد مانند عرق بیدمشک و عرق شاتره می تواند در کاهش استرس و بیش فعالی انرژی بدن تاثیر مستقیم بگذارد، از مهم ترین الگوهای غذایی و عادتی در طب سنتی برای درمان تیروئید پرکار می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. استفاده از دمنوش گل‌ گاوزبان
2. استفاده از دمنوش هلیله سیاه و زرد با عسل
3. استفاده از عرق های کاسنی، عرق بید، عرق بیدمشک، عرق شاه تره، عرق خارشتر، عرق برگ زیتون و عرق خیار
4. استفاده از ترکیبات مشتق از آلوئه ورا
5. دمنوش بادرنجبویه
6. دمنوش ریشه شیرین‌ بیان
7. دمنوش مریم‌ گلی

سوالات متداول در رابطه با هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید دارم چیکار کنم چاق بشم؟

چون متابولیسم بدن در پرکاری تیروئید بالاست فرآیند چاق شدن در این حالت REVERSE و سخت است، معمولا با کنترل علائم بیماری و دریافت درمان مناسب می توان علائم کاهش شدید وزن را کاهش داد، داشتن رژیم غذایی مناسب برای هایپرتیروئیدیسم مثلا استفاده از رژیم غذایی پرکالری و پرپروتئین می ‌تواند به افزایش وزن کمک کند.

تیروئید پرکار دارم! قرص متی مازول چاق میکنه؟

قرص متی ‌مازول به طور مستقیم چاق‌ کننده نیست! اما با کنترل پرکاری تیروئید و کاهش متابولیسم، می ‌تواند به بازگشت وزن طبیعی کمک کند که ممکن است به اشتباه چاقی تلقی شود.

ما که نفهمیدیم! تیروئید پرکار چاق میکند یا لاغر؟

هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید به دلیل افزایش متابولیسم بدن، عموماً باعث کاهش وزن می‌ شود، نه چاقی.

از کجا دقیق بفهمم که پرکاری تیروئیدی دارم؟

برای تشخیص دقیق پرکاری تیروئید باید به پزشک مراجعه کنید تا با معاینه بالینی، آزمایش خون (TSH، T3، T4) و در صورت لزوم اسکن تیروئید، تشخیص قطعی داده شود.

آیا پرکاری تیروئید درمان میشه؟

بله، پرکاری تیروئید با روش‌ هایی مانند داروهای ضدتیروئید، ید رادیواکتیو یا جراحی قابل درمان و کنترل است، اما ممکن است نیاز به مصرف مادام‌ العمر دارو برای حفظ سطح طبیعی هورمون‌ها وجود داشته باشد.

برای درمان تیروئید پرکارم پیش کدوم متخصص برم؟

برای درمان پرکاری تیروئید باید به متخصص غدد و متابولیسم مراجعه کنید؛ پزشک متخصص غدد بهترین فرد برای تشخیص، تجویز و پیگیری درمان مناسب است.

من خیلی استرسی هستم و تیروئیدمم پرکاره! آیا این خطرناکه به نظرتون؟

به طورکلی استرس می ‌تواند علائم پرکاری تیروئید مانند تپش قلب، اضطراب و بی ‌قراری را تشدید کند، برای کاهش بروز علائم و عوارض استرس بر تیروئید می توانید از تکنیک های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق، ماساژ و شنا استفاده کنید.

من تیروئید پرکار دارم و باردارم، میتونه تاثیر رو سلامت جنینم داشته باشه؟

بله، پرکاری تیروئید درمان‌ نشده می ‌تواند خطر سقط جنین، زایمان زودرس، و مشکلات جنینی را افزایش دهد و نیاز به نظارت و درمان دقیق پزشکی در دوران بارداری و شیردهی دارد که توسط متخصص زنان و زایمان شما باید انجام شود.

سخن پایانی و گرفتن نتایج نهایی

هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید، یک بیماری غددی است که می ‌تواند تأثیرات گسترده‌ ای بر سلامت جسمی و روانی فرد از علائم آشکاری چون کاهش وزن و تپش قلب گرفته تا عوارض جدی قلبی و استخوانی داشته باشد، تشخیص زودهنگام از طریق آزمایشات خون و سایر روش ‌های تصویربرداری نقش حیاتی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و کنترل عوارض آن ایفا می‌ کند، گزینه ‌های درمانی متنوعی از جمله داروها، ید رادیواکتیو و جراحی در دسترس هستند که انتخاب هر یک بستگی به شرایط خاص بیمار و نظر پزشک متخصص دارد. مدیریت رژیم غذایی و سبک زندگی نیز می‌ تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند، اما هرگز نباید جایگزین درمان‌ های پزشکی باشند، امیدواریم از این محتوا نهایت استفاده را برده باشید و بتوانید اطلاعات خود از حیطه هایپرتیروئیدیسم را ارتقا دهید، با درمان نو در منزل درمان شوید.