کمتر کسی از تاکنون با حداقل یکبار با علائم گوارشی اسهال برای خود یا اطرافیان خون مواجه نشده باشد، اسهال به معنای کامل و واقعی کلمه به حالتی می گویند که مدفوع به دلیل یک واکنش دفاعی یا تحریک بیش از حد مجاری گوارشی شل یا آبکی می شود تا عمل دفع با سرعت و مقدار بیشتری انجام شود، از مشکلاتی که اسهال ایجاد می کند می توان به از دست رفتن مایعات بدن و از همه مهمتر اختلال در الکترولیت های بدن اشاره نمود، از آن جایی که عئم توجه به عوارض اسهال می تواند برای بدن بسیا خطرساز و خطرناک باشد توجه به روش های درمانی اسهال از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، در این مطلب از مرکز درمان در منزل درمان نو با شما خواهیم بود تا در رابطه با مهم ترین نکات درمان خانگی اسهال با 16 روش بی نظیر و تایید شده توسط پزشکان صحبت کنیم تا در صورت مواجهه با این عارضه خطرناک بدانید که باید چه مسیری را اتخاذ و در کوتاه ترین حالت ممکن انجام دهید، پیشنهاد می کنیم اگر در میان مطالعه این محتوا سوالی ذهن شما را درگیر کرده است آن را از طریق کامنت های انتهای مطلب با پزشکان مرکز درمان نو درمیان بگذارید تا در سریعترین زمان ممکن پاسخگوی شما عزیزان باشیم.
بیشتر بخوانیم: به صورت تخصصی در رابطه با درمان فوری اسهال کودکان در این صفحه بخوانید.
اسهال چیست و چرا به اسهال مبتلا می شویم؟
اسهال (به انگلیسی: diarrhea) به حالتی می گویند که مدفوع به شدن شل یا آبکی می شود و از همین رو تعداد دفع مذفوع در طول از حالت طبیعی به 3 الی 5 بار افزایش می یابد، البته تعداد الگوی دفع 3 الی 5 بار یک معیار کاملا نسبی است زیرا امکان تعداد بالاتر از این اعداد نیز برای اسهال وجود خواهد داشت که به مراتب سبب اختلالات حاد الکترولیتی می گردد، به طورکلی مقادیر بسیاری از الکترولیت های موجود درمدفوع تا نتهای دفع احتمال بازپس گیری و بازجذب دارند اما زمانی که فرد دچار اسهال میشود زمان کافی برای بازجذب املاح و الکترولیت های مهم بدن به خصوص پتاسیم (k+) وجود نخواهد داشت و این حالت سبب افت شدید پتاسیم و هایپوکالمی در فرد می شود، توجه به روش های درمانی موثر و سریع درمان اسهال از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا از بروز عوارض حاد همودینامیکی می تواند جلوگیری کند.
پیشنهاد ویژه درمانی: ویزیت متخصص داخلی در منزل با اعزام پزشکان مجرب و هزینه مصوب وزارت بهداشت؛ وارد شوید.
انواع اسهال به چند دسته تقسیم بندی میشوند؟
اینکه علت اسهال یک عارضه گوارشی یا یک واکنش دفاعی بدن ناشی از آلرژی باشد برنوع و رنگ و شدت اسهال می تواند تاثیر گذار باشد، به طورمثال زمانی که فردی یک مواد غذایی فاسد را میل می کند دچار علائم شدید اسهال و دل پیچه میشود که رنگ ادرار طبیعی و آبکی است اما زمانی که فرد به دلیل یک بیماری گوارشی دچار اسهال میشود امکان دارد به دلیل آسیب به دیواره روده و نشت خون و خونریزی اسهال به رنگ خونی مشاهده گردد، از انواع اسهال می توان به موارد زیر اشاره نمود:
اسهال آبکی
اسهال آبکی در واقع شایع ترین شکل اسهال است که اغلب ناشی از عفونت های ویروسی یا باکتریایی می باشد، مدفوع در این حالت بسیار مایع بوده و حجم زیادی از آب و الکترولیت ها را از بدن خارج می کند.
اسهال خونی
در برخی موارد بیماری هایی نظیر بیماری های التهابی روده (IBD) از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می تواند هم سبب تحریک بیشتر از حد دستگاه گوارش و هم بروز اسهال خونی گردند، اسهال به رنگ خون پیش آگهی و پروگنوز خوبی ندارد زیرا می تواند به سرعت مقادیر هموگلوبین خونی را کاهش داده و سبب بروز ضعف و کاهش اکسیژناسیون بافتی گردد.
اسهال زرد
به طورکلی رنگ زرد مدفوع می تواند ناشی از عدم جذب کافی چربی ها، مشکلات کبدی یا صفراوی باشد اما برخی دلایل دیگر نیز می تواند در بروز علائم اسهال زرد رنگ تایرگذار باشند:
- ابتلا به عفونت های باکتریایی
- ابتلا به عفونت های ویروسی
- مشکلات گوارشی مانند بیماری سلیاک
- عدم تحمل لاکتوز
- اسهال زرد رنگ به شدت بوی نامطبوع و تعفن آوری دارد.
اسهال سیاه
اسهال سیاه عمدتا در صورتی به وجود می آید که در بخش فوقانی دستگاه گوارش (معده یا دوازدهه) خونریزی رخ داده و اکنون با به مجود آمدن علائم اسهال به خود رنگ قهوه ای تیره یا سیاه گرفته است، این حالت نیز از اهمیت بسیار بالایی درمانی برخوردار است زیرا می تواند برای همودینامیک بدن مخاطره آفرین باشد.
بیشتر بخوانیم: انواع فیستول مقعدی به چند دسته تقسیم میشوند؟
اسهال در کدام گروه های سنی بیشتر رخ می دهد؟
اسهال یک عارضه شایع است که می تواند در هر سنی رخ دهد اما سوالی که مطرح میشود این است که کدام گروه های سنی بیشتر در خطر عوارض ناشی از اسهال خواهند بود؟ دانستن اینکه کدام گروه سنی می توانند عوارض حادتر و شدیتری را با اسهال تجربه کنند به مدیریت و درمان مؤثرتر اسهال بسیار کمک می کند، در قسمت زیر توضیح کوتاهی در این رابطه برای شما آورده شده است:
اسهال در کودکان و نوزادان
اسهال در کودکان و نوزادان بسیار شایع و در عین حال خطرناک تر از سایر گروه های سنی نیز می باشد، سیستم ایمنی نابالغ و سرعت بالای متابولیسم در نوزادان و کودکان این گروه سنی را بیشتر مستعد دهیدراتاسیون و کم آبی می کند، مهم ترین علل اسهال در نوزادان و کودکان به عفونت های ویروسی مانند روتاویروس باز می گردد.
اسهال در سالمندان
سالمندان به دلیل ضعف در ساختار مغز استخوانی سیستم ایمنی ضعیفی دارند، وجود بیماری های زمینه ای، مصرف داروهای متعدد و کاهش ذخایر آب بدن به طورکلی سالمندان را در برابر کم آبی و عوارض آن آسیب پذیرتر می کند که عوارض ناشی از اسهال و دیاریا در این گروه سنی بالا می باشد.
اسهال در بزرگسالان (آقایان و بانوان)
در اسهال در بزرگسالان (آقایان و بانوان)، اغلب موارد خفیف تا متوسط با درمان خانگی اسهال قابل مدیریت هستند، علل شایع اسهال در بزرگسالان شامل عفونت های ویروسی، مسمومیت غذایی و استرس است که باید به آن ها توجه ویژه تر شود.
اسهال در بارداری
تغییرات هورمونی مانند افزایش پروستاگلاندین های خون، افزایش سطح پروژسترون و استروژن، ویارهای غذایی گاها مضر دربارداری، حساسیت بدن مادر باردار به برخی از موادغذایی و آلرژن های محیطی و عوامل از این دسته به عنوان زنگ خطری برای ابتلا به اسهال در دوران بارداری است که می تواند بسیار پرعارضه برای مادر و جنین باشند.
پیشنهاد ویژه: آزمایش خون در منزل شبانه روزی، چگونه درخواست دهیم؟
علل رایج ابتلا به اسهال کدامند؟
پاسخ به سوال شما عزیزان مبنی براینکه "چرا به اسهال مبتلا می شویم؟" دلایل مختلف وتاحدود بسیار زیادی مشخص دارد که واقعا دانستن آنها شما را در تشخیص دقیق علت ابتلا به اسهال کمک می کند، از مهم ترین دلایل بروز اسهال می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ویروس ها: روتاویروس، نوروویروس و آدنوویروس.
- باکتری ها: سالمونلا، اکلای (E. coli)، کامپیلوباکتر و شیگلا
- انگل: ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم
- مصرف آنتی بیوتیک: کلستریدیوم دیفیسیل (Clostridium difficile)
- مصرف آنتی اسیدهای حاوی منیزیم و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- عدم تحمل لاکتوز
- حساسیت به گلوتن (بیماری سلیاک)
- استرس و اضطراب
- بیماری های التهابی روده
مهم ترین عوارض اسهال شدید و طولانی مدت چیست؟
به طورکلی اسهال یک حالت بیماری خود محدود شونده است که با رعایت الگوی درمانی موثر می تواند به سرعت برطرف شود، توجه به عدم درمان فوری می تواند عوارض جدی و حتی خطرناکی را به همراه داشته باشد، از مهم ترین عوارض اسهال شدید و طولانی مدت می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کم آبی (دهیدراتاسیون)
- تشنگی شدید
- خشکی دهان و پوست
- کاهش حجم ادرار
- خستگی مفرط
- سرگیجه و کاهش سطح هوشیاری
- عدم تعادل الکترولیت ها: کاهش سدیم، پتاسیم و کلر
- کاهش وزن
- ضعف و خستگی مفرط
- تحریک و آسیب به ناحیه مقعد
- مشکلات کلیوی
- تشدید بیماری های زمینه ای مانند کبد چرب
بیشتر بخوانیم: آیا کبد چرب گرید 1 خطرناک است؟
روش های درمان اسهال در خانه فوری
از آنجایی که درمان اسهال در خانه برای عموم می تواند آسان تر و کمک کننده تر باشد داستن روش های اصولی درمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که باید به آن ها توجه ویژه نمود، در رابطه با درمان خانگی اسهال ما در ادامه به 15 روش مهم اشاره کرده ایم، در این خصوص وبسایت مایوکلینیک به موارد زیر اشاره نموده است:
To help you cope with your symptoms until the diarrhea goes away, try to do the following: Drink plenty of liquids, including water, broths and juices. Avoid caffeine and alcohol. Add semisolid and low-fiber foods gradually as your stool returns to what's typical for you.
برای کمک به کنار آمدن با علائم تا زمان برطرف شدن اسهال، سعی کنید موارد زیر را انجام دهید: مایعات فراوان، از جمله آب، آبگوشت و آبمیوه بنوشید. از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید. به تدریج غذاهای نیمه جامد و کم فیبر را اضافه کنید تا مدفوع شما به حالت عادی خود بازگردد.
16 روش درمان خانگی اسهال (برای درمان سریع اسهال چه بخوریم؟)
اما اکنون می خواهیم به معجزه درمان اسهال برسیم! بله توضیح در رابطه با روش هایی مهمی که می تواند ما را در افزایش سرعت درمان اسهال کمک کند، درمان خانگی دل پیچه و اسهال بزرگسالان با رعایت برخی نکات تغذیه ای، پرهیز از مصرف غذاهایی که می توانند بر عملکرد دستگاه گوارش حساسیت آور باشند همچنین هیدراتاسیون بدن اجرایی شود، در این قسمت در رابطه با روش های درمان سریع اسهال بزرگسالان و کودکان نکات سودمندی آورده شده است:
روش خانگی درمان اسهال | توضیح کوتاه | نکات مهم |
رژیم BRAT (موز، برنج، سس سیب، نان تست سفید) | غذاهای کم فیبر و آسان هضم که مدفوع را سفت می کنند و انرژی کافی را فراهم می آورند. | موز برای پتاسیم، برنج و نان برای کربوهیدرات ساده، سس سیب برای پکتین |
ماست پروبیوتیک | حاوی باکتری های مفید برای بازسازی فلور روده | از ماست ساده و بدون شکر استفاده شود |
دمنوش نعناع یا بابونه | آرام بخشی دستگاه گوارش و کاهش التهاب | نباید غلیظ و پرقند باشد |
خاکشیر یا نبات سوخته | خاکشیر برای تنظیم حرکات روده، نبات سوخته خاصیت قابض دارد | خاکشیر برای فاز حاد بهتر با آب سرد مصرف شود |
محلول ORS | جایگزینی دقیق آب و الکترولیت ها | مصرف به دفعات کم و پیوسته |
لوپرامید (Imodium) | کاهش حرکات روده و توقف اسهال | فقط در اسهال غیر عفونی و با مشورت پزشک مصرف شود |
پروبیوتیک دارویی (کپسول یا پودر) | کمک به بازسازی فلور طبیعی روده و مهار باکتری های مضر | سویه های لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم مؤثرتر هستند |
1) نخستین درمان خانگی اسهال هیدراتاسیون بدن
همانطورکه خدمتتان گفته شد مهم ترین عارضه مستقیمی که اسهال برپیکره سیستم همودینامیکی بدن وارد می کند کاهش خجم مایعات و اختلالات الکترولیتی می باشد، جیران هرچه سریعتر علائم کمبود آب و دهیدراتاسیون می تواند از بروز عوارض حاد کم آبی بدن نیز کمک کننده باشذ، از مهم ترین روش های جبران آب و الکترولیت در اسهال می توان به موارد زیر اشاره نمود:
استفاده از محلول ORS
محلول ORS را می توان معجزه درمان اسهال و استاندارد طلایی برای جبران مایعات و الکترولیت ها دانست، محلول ORS یا Oral Rehydration Solution حاوی قند و نمک به نسبت دقیق است که به جذب آب در روده کمک می کند، برای استفاده از ترکیب ORS می توانید ساشه اور آر اس را از داروخانه تهیه و با استفاده از دستور پزشک داروخانه آن را مصرف کنید، همچنین می توانید ترکیب ORS را در خانه خودتان به روش زیر تهیه کنید:
برای تهیه ترکیب ORS خانگی کافی است یک لیتر آب آشامدینی را با شش قاشق چای خوری شکر و نصف قاشق چای خوری نمک مخلوط کنید، ترکیب حاصل را به فواصل هر 4 ساعت برای جبران الکترولیت های مهم بدن مصرف نمایید.
2) از زنجبیل برای درمان اسهال استفاده کنید
زنجبیل به عنوان یک داروی گیاهی ضد تهوع و ضد التهاب مورد استفاده قرار می گیرد، اطبا سنتی زنجبیل را به عنوان یک ترکیب آنتی اکسیدانی قوی می شناسند که می تواند در کاهش علائم اسهال و توقف آن بسیار تاثیرگذار باشد، برای تهیه و استفاده از ترکیب زنجبیل می توانید یک قاشق چای خوری زنجبیل رنده شده را با کمی عسل مخلوط کرده و میل کنید یا چای زنجبیل را آماده سازی کرده و بنوشید.
3) از ترکیبات نعناع استفاده کنید
ترکیبات نعناع به عنوان یک ماده آرام بخش دستگاه گوارش به کاهش دل پیچه و اسهال کمک می کند، نعناع از منتول، مسوج و کارواکرول ساخته شده است که می تواند در آرمسازی حرکات دودی دستگاه گوارش کمک کننده باشد، برای تهیه ترکیب نعناع می توانید از چای نعناع (یک قاشق چای خوری برگ نعناع خشک در یک فنجان آب جوش) استفاده کنید.
4) از ترکیبات بابونه برای درمان فوری اسهال استفاده کنید
بابونه دارای خواص ضد التهابی و آرامبخشی قوی است، به همین صورت چای بابونه به تسکین درد و التهاب نیز کمک می کند، نعناع دارای ترکیبات پیژنین، کوئرستین، پاتولتین و لوتئولین می باشد که همگی به عنوان یک مسکن بسیار قوی غیردارویی می تواند در کاهش علائم اسهال کمک کننده باشند، برای تهیه دمنوش بابونه می توانید یک قاشق غذاخوری (حدود ۲ تا ۳ گرم) گل خشک بابونه را در یک لیوان آب جوش بریزید و تا 10 دقیقه آن را بجوشانید و پس از ملایم شدن دمای آن؛ آن را بنوشید.
5) تخم شنبلیله ترکیب بی نظیر برای دل پیچه و اسهال
تخم شمبلیله از فیبر محلول (مخصوصاً موسیلاژ و پکتین)، ساپونین ها، آلکالوئیدها (مانند تریگونلین) و پروتئین گیاهی ساخته شده است، موسیلاژ تخم شمبلیله در جمع آوری آب بافت روده و سفت کردن مدفوع تاثیر بی نظیری دارد، همچنین منیزیم و پتاسیم تخم شمبلیله در جبران علائم اختلال الکترولیتی بسیار کارآمد است، برای استفاده از ترکیب بی نظیر تخم شنبلیله ابتدا مقدار 50 گرم از آن را تهیه و به خوبی بشویید؛ سپس آن را بکوبید و با چای سیاه مخلوط کنید، ترکیب حاصله را داخل قوری ریخته و روی آن آب جوش بریزید و اجازه دهید برای ۳ تا ۵ دقیقه دم بکشد، در نهایت ترکیب حاصله را در وعده های 4 ساعته استفاده نمایید.
6) سرکه سیب را برای کاهش عفونت روده امتحان کنید
تحقیقات نشان داده است سرکه سیب به دلیل دارابودن اسیداستیک می تواند با خواص ضد باکتریایی خود را در درمان انواع اسهال عفونی نشان دهد، برای استفاده از ترکیب ضدعفونی سرکه سیب می توانید یک قاشق چای خوری سرکه سیب را در یک لیوان آب رقیق کرده و آن را هر 12 ساعت میل کنید، این ترکیب می تواند در کاهش رشد باکتریایی و استقامت باکتری ها کمک کننده باشد.
7) استفاده از خاکشیر
درمان اسهال با خاکشیر یکی از روش های سنتی محبوب است که هم در طب سنتی ایران هم ین و هند از دیرباز تاکنون اهمیت درمانی بالایی داشته است، خاکشیر دارای اثرات مهم در سفت کردن مدفوع و درمان اسهال و دلپیچه با استفاده از ترکیبات موسیلاژی می باشد، برای استفاده از ترکیبات خاکشیر ابتدا آن را شسته و در آب ولرم خیس کنید؛ برخی معتقد هستند که مدت زمان خیساندن خاکشیر باید از 2 ساعت بیشتر باشد تا به خوبی دانه ها آب کافی به خود بکشند و اثرپذیری کامل تری داشته باشند، همچنین اعتقاد براین است که برای اسهال معمولاً خاکشیر با آب سرد یا جوشانده شده مصرف شود.
8) نبات سوخته قابض قوی در درمان فوری اسهال
درمان اسهال با نبات سوخته در طب سنتی ایران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، به 5 دلیل اطباء سنتی از نبات برای درمان اسهال استفاده می کنند:
- کاهش حرکات روده
- جذب آب اضافی در مدفوع: به دلیل خاصیت کربنیزه نبات سوخته
- ایجاد لایه محافظ: ایجاد لایه نازک شیرین روی دیواره روده و کاهش التهاب
- تأمین انرژی سریع بدن
- اثر آرام بخش ذهنی
پیشنهاد ما براین است که خودتان نبات را نسوزانید بلکه از عطاری های معتبر شهر خود نبات سوخته را تهیه و طبق الگوی های مشخص از آن استفاده نمایید.
9) درمان خانگی اسهال با پودر سماق با ماست
سمااق دارای خواص قابض است و می تواند به سفت شدن مدفوع کمک کند، ماست دارای خواص پروبیوتیک و باکتری های مفید برای روده (Lactobacillus و Bifidobacterium) می باشد، همچنین اسید لاکتیک ماست می تواند در تعدیل سازی محیط اسیدی روده تاثیرگذار باشد، برای استفاده از ترکیب سماق و ماست می توانید یک قاشق چای خوری پودر سماق را با یک کاسه ماست ساده مخلوط کرده و آن را در وعده های غذایی میل کنید.
10) درمان خانگی اسهال با سیب پخته
سیب دارای پتاسیم بسیار بالایی است، پکتین موجود در سیب پخته می تواند در جذب مایعات روده ای کمک کننده باشد و دارای فیبر محلول است، البته نباید نادیده گرفت که سیب پخته دارای فیبر نامحلول اما سیب پخته فیبرمحلول دارد از همین رو استفاده از سیب پخته در اسهال و انواع آن توصیه میشود، سیب پخته در واقع یکی از انواع رژیم غذایی برای درمان اسهال در دسته مواد غذایی BRAT می باشد.
11) درمان خانگی اسهال با برنج کته
برنج کته به دلیل کربوهیدرات بالا و فیبر کم، آلبومین و گلوتلین، آمیلوز و آمیلوپکتین، ویتامین های گروه B مثل تیامین و نیاسین، پتاسیم، منیزیم، فسفر، مقدار کم آهن و روی می تواند به سفت شدن مدفوع و تامین انرژی کمک بسیار زیادی بکند، برای تهیه برنج کته می توانید مقدار مشخصی از برنج را بدون آبکشی حرارت دهید و آن را میل کنید، نباید از یادتان برود که تاثیر برنج کته ماست از خود برنج کته نیز بیشتر خواهد بود، برنج کته یکی از انواع رژیم غذایی در دسته مواد غذایی BRAT برای درمان اسهال فوری می باشد.
12) موز میوه ای دوست داشتنی با تاثیر ضد اسهال و دل پیچه
من همیشه معتقد هستم که موز خدای پتاسیم در بین میوه هاست! در اسهال ما شاهد کاهش پتاسیم خون می باشیم که استفاده از موز می تواند در جبران این علامت کمک کننده باشد، همچنین موز دارای پکتین است به سفت شدن مدفوع کمک می نماید، یادتان نرود این میوه دوست داشتنی و مورد علاقه من رو حتما برای درمان اسهال فوری در خانه خودتان استفاده کنید! برای استفاده نیز می توانید 2 موز را در طول روز میل کنید، موز یکی دیگر از انواع موادغذایی در درمان اسهال در دسته موادغذایی BRAT می باشد.
13) درمان خانگی اسهال با آب هویج
هویج حاوی پکتین و ویتامین A است که برای دستگاه گوارش مفید می باشد، پکتین هویج می تواند در جمع آوری آب روده و سفت شدن مدفوع کمک کند، در هویج ترکیب پروویتامین A (بتاکاروتن) وجود دارد که می تواند در ترمیم بافت روده و کاهش التهاب کمک کننده باشد، همچنین هویج دارای مقادیر بسیار بالایی از پتاسیم می باشد که در جبران علائم اختلال الکترولیتی بدن تاثیرگذار است، اگر دچار اسهال شدید هستید می توانید از آب هویج استفاده کنید.
14) از سوپ جو و هویج برای اسهال استفاده کنید
سوپ جو علاوه بر دارا بودن مقادیری آب گوشت و پروتئین های کافی دارای مقادیری از فیبر محلول بتاگلوکان (مانند پکتین هویج و سیب) است که در جمع آوری آب مدفوع و سفت شدن مدفوع کمک کننده است، آب گوشت مرغ دارای الکترولیت های کافی است که جبران کمبود الکترولیت خون کمک می کند.
15) نان تست سفید نان مفید برای درمان اسهال
نان تست بهترین نان برای استفاده در دوره اسهال شدید می باشد، نان تست انرژی کافی اما فیبر کمی دارد که می تواند در کاهش علائم اسهال و افزایش جذب آب کافی روده و سفت شدن مدفوع کمک کننده است، بهتر است از نان تست به عنوان رژیم غذایی BRAT از نوع غیرغلات در دوره اسهال استفاده کنید که تاثیر انرژی زایی و ضد اسهالی بالایی نیز داشته باشد.
16) درمان خانگی اسهال با برقراری سبک زندگی سالم
شاید در نگاه اول این مورد کمی بی تاثیر باشد اما تاثیر حتی 10 الی 12 ساعته هریک از فاکتورهای سبک زندگی سالم می تواند تاثییرات بی نظیر و غیرتکراری بر سیستم گوارشی و درمان اسهال و تنش بدن بگذارد، برای این کار به موارد زیر توجه کنید:
- استراحت کافی داشته باشید (حداقا 6 الی 8 ساعت در طول روز)
- عدم اسفاده از نوشیدنی های گازدار و صنعتی با قند کاذب
- پرهیز از مصرف الکل و ترکیبات برپایه الکل
- پرهیز از مصرف ترکیبات کافئینی قهوه
- عدم استفاده از آب میوه های غلیظ و شیرین
دسته بندی | غذاهای توصیه شده | غذاهای ممنوع |
غلات | برنج کته، نان تست سفید، نودل ساده، بلغور جو دوسر پخته | غلات کامل (نان جو، گندم کامل)، نان های حاوی فیبر بالا |
میوه ها | موز، سس سیب (پوره سیب پخته)، هویج پخته | میوه های خام با پوست، توت، آلو، مرکبات |
سبزیجات | سیب زمینی آب پز، کدو سبز پخته، لوبیا سبز پخته | سبزیجات خام (کاهو، خیار)، کلم بروکلی، پیاز، سیر |
پروتئین | مرغ آب پز (بدون پوست و چربی)، ماهی آب پز، تخم مرغ آب پز | گوشت های چرب، غذا های سرخ شده، فست فود ها |
لبنیات | ماست پروبیوتیک، کفیر | شیر، پنیر، بستنی، خامه |
نوشیدنی ها | آب، محلول ORS، آب نارگیل، آب هویج رقیق، چای نعناع یا بابونه | الکل، کافئین، نوشابه های گازدار، آب میوه های شیرین و غلیظ |
نکاتی در رابطه با قرص ضد اسهال قوی و آمپول اسهال
در حالی که درمان خانگی اسهال می تواند در بسیاری از موارد خفیف تا متوسط مؤثر باشد گاهی اوقات ممکن است نیاز به مداخله دارویی برای کنترل سریع تر و مؤثرتر علائم باشد، این داروها معمولاً به عنوان داروهای بدون نسخه (OTC) در دسترس هستند اما برخی موارد شدیدتر ممکن است به داروهای تجویزی یا حتی استفاده از آمپول اسهال نیاز داشته باشند، برای دریافت رژیم دارویی بهتر است ابتدا توسط پزشک ویزیت شده و سپس اقدام به دریافت دارویی نمایید، در رابطه با هریک در قسمت زیر تویحاتی اعلام شده است:
استفاده از قرص ضد اسهال قوی
استفاده از رژیم دارویی برای درمان فوری اسهال می تواند تاثییرات بسیار زیادی بر علائم وخیم داشته باشد، از مهم ترین قرص ضداسال قوی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- قرص لوپرامید (Loperamide): کاهش حرکات روده، جذب بیشتر آب از روده و سفت کردن مدفوع.
- قرص دیفنوکسیلات: کاهش حرکات روده ای با اثرات آنتی کولینرژیک.
- قرص هیوسین: آنتی کولینرژیک و کاهش حرکات روده و افزایش جذب آب و سفت کردن مدفوع.
- قرص بیسموت: دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی و کاهش ترشحات آبکی در روده.
- قرص نیتازوکساناید (Nitazoxanide): درمان اسهال انگلی (مثل ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم) با مهار متابولیسم انگل.
- قرص ریفاکسیمین (Rifaximin): آنتی بیوتیک موضعی روده برای کاهش باکتری های مسبب اسهال مسافرتی یا IBS-D.
استفاده از آمپول اسهال
برای استفاده از امپول اسهال حتما دستورپزشک نیاز است و نباید به صورت خودسرانه مورد استفاده قرار بگیرد، از آمپول های ضد اسهاب قوی که پزشکان برای درمان علائم شدید اسهال و استفراغ استفاده می کنند می تواند به موارد زیر اشاره نمود:
- آمپول متوکلوپرامید
- آمپول هیوسین
پیشنهاد ویژه: برای دریافت ویزیت دکتر در منزل تهران شبانه روزی در 7 روز هفته می توانید در خواست خود را در این منبع اعلام کنید.
ویزیت متخصص گوارش در منزل راهی ایمن برای درمان سریع اسهال
در بیمارانی که علائم اسهال با سرعت قابل کنترل نیست یا استفاده از روش های خانگی برای درمان اسهال تاثیرگذاری کافی ندارد استفاده از ویزیت گوارش در منزل می تواند راهگشا باشد، این خدمات به صورت شبانه روزی از سوی مرکز درمان نو قابل اجراست و می توانید از آن بهره مند گردید، این خدمات تحت پوشش بیمه است و از مجرب ترین متخصصان و فوق تخصصان گوارش و اختلالات سیستم گوارشی برای شما استفاده خواهد داشت، در صورت تمایل به شماره های 02122927270 و 09194685699 و 09203650240 در تماس باشید.
سوالات متداول در رابطه با درمان اسهال خانگی
سوال یک) آیا می توانم در دوران اسهال شیر بنوشم؟
خیر، به طور کلی مصرف شیر و بیشتر محصولات لبنی (به جز ماست پروبیوتیک) در دوران اسهال توصیه نمی شود، زیرا لاکتوز موجود در آنها می تواند اسهال را تشدید کند.
سوال دو) برای درمان فوری اسهال در خانه، بهترین ترکیب چیست؟
برای درمان فوری اسهال در خانه، بهترین اقدام هیدراتاسیون با محلول ORS و مصرف غذاهای سبک و کم فیبر مانند برنج کته، موز و سس سیب است.
سوال سه) آیا مصرف سیب زمینی سرخ کرده برای اسهال خوب است؟
خیر، غذاهای چرب و سرخ کرده مانند سیب زمینی سرخ کرده می توانند اسهال را تشدید کنند و باید از مصرف آنها پرهیز کرد؛ سیب زمینی آب پز یا پوره شده مناسب است.
سوال چهار) چه تفاوتی بین اسهال ویروسی و باکتریایی وجود دارد؟
اسهال ویروسی معمولاً خفیف تر و آبکی است و خود به خود بهبود مییابد، در حالی که اسهال باکتریایی اغلب شدیدتر، ممکن است همراه با تب، دل پیچه شدید یا خون در مدفوع باشد و گاهی نیاز به آنتی بیوتیک دارد.
سوال پنج) آیا اسهال طولانی مدت می تواند خطرناک باشد؟
بله، اسهال طولانی مدت به خصوص اگر بیش از دو روز در بزرگسالان یا یک روز در کودکان طول بکشد می تواند منجر به کم آبی شدید، عدم تعادل الکترولیت ها و سوء تغذیه شود که خطرناک است.
سوال شش) آیا مصرف قهوه در دوران اسهال مجاز است؟
خیر، مصرف قهوه به دلیل کافئین می تواند حرکات روده را تحریک کرده و منجر به کم آبی بیشتر شود، بنابراین در دوران اسهال باید از آن پرهیز کرد.
سوال هفت) برای درمان اسهال ناشی از آنتی بیوتیک چه باید کرد؟
ابتدا باید با پزشک مشورت کنید سپس از ترکیبات کمک کننده مانند ماست های پروبیوتیک و ترکیبات ضداسهال استفاده نمود.
سوال هشت) آیا مصرف نوشابه برای درمان اسهال مفید است؟
خیر، نوشابه های گازدار حاوی قند زیاد و گاز هستند که می توانند اسهال را تشدید کرده و باعث نفخ و ناراحتی بیشتر شوند.
سوال نه) چه مواد غذایی می توانند به تقویت سیستم گوارش بعد از اسهال کمک کنند؟
بعد از اسهال مصرف تدریجی غذاهای پروبیوتیک (مانند ماست)، غذاهای فیبردار محلول (مانند بلغور جو دوسر) و پروتئین های کم چرب به تقویت سیستم گوارش کمک می کند.
سوال ده) آیا بوی نامطبوع مدفوع در اسهال نشانه خطرناکی است؟
بوی نامطبوع مدفوع در اسهال می تواند طبیعی باشد، اما اگر بوی بسیار شدید، غیرعادی و همراه با علائم هشداردهنده دیگری مانند تب، خون در مدفوع یا درد شدید باشد، نیاز به بررسی پزشکی دارد.
جمع بندی و گرفتن نتایج نهایی
در جمع بندی باید خدمتتان بگوییم که اسهال عارضه ای رایج اما در عین حال نیازمند توجه است که می تواند با راهکارهای صحیح، به سرعت کنترل و درمان شود، همانطور که در این مقاله از درمان نو بررسی شد درمان خانگی اسهال به ویژه در موارد خفیف تا متوسط نقش کلیدی در تسکین علائم و جلوگیری از عوارض جدی ایفا می کند، هیچگاه از یاد نبرید که اولویت درمان خانگی همواره با هیدراتاسیون و جبران الکترولیت های از دست رفته است، به طورمثال ترکیباتی مانند ORS، آب آشامیدنی، آب هویج و سوپ های سبک، همراه با رعایت رژیم غذایی BRAT (موز، برنج کته، سیب پخته، نان تست) می توانند به کاهش التهاب و حرکات دوده روده و تحریک بیش از حد سفت شدن مدفوع کمک کنند، امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد و از آن نایت استفاده را برده باشید، با آرزوی سلامتی برای تک تک شما عزیزان؛ درمان نو دوست دار سلامتی شما.