شاید تاکنون برای شما پیش آمده که به دنبال چکاپ خون پزشک برای شما آزمایش cbc یا شمارش کامل خون را تجویز کرده باشد، سوالی که به ذهن شما می رسد این است که آزمایش cbc چیست و برای چه تجویز می شود؟ از آزمایش CBC به چه نتایجی دست پیدا می کنیم؟ آیا آزمایش کم خونی و اختلالات انعقادی ربطی به آزمایش cbc دارد؟ شرایط نمونه گیری و تفسیر دقیق آزمایش c b c از لحاظ رنج نرمال و غیرطبیعی به شکلی است؟ در این مقاله از مرکز تخصصی درمان در منزل درمان نو با شما خواهیم بود تا در رابطه با مهم ترین نکات ازمایش cbc از توضیحات نیاز به ناشتایی تا تفسیر دقیق با شما صحبت کنیم، همچنین پیشنهاد می کنیم اگر نیاز به تفسیر آزمایش دارید از طریق کامنت های انتهای مطالب آن را با پزشکان مرکز درمان نو در میان بگذارید تا سریعا پزشکان برخط مرکز درمان نو پاسخگوی شما عزیزان باشند، در صورت تمایل به انجام آزمایش cbc در منزل نیز می توانید با شماره های 02122927270 و 09194685699 و 09203650240 در تماس باشید.
آزمایش cbc چیست؟
آزمایش cbc (به انگلیسی Complete blood count) یا شمارش کامل خون یکی از مهم ترین و رایج ترین آزمایش های خونی است که وضعیت کلی سلامت گویچه های قرمز و گلبول های سفید خود را از طریق بررسی سلوg های خونی نشان می دهد، به طورکلی این آزمایش اطلاعات ارزشمندی درباره گلبول های قرمز RBC، گلبول های سفید WBC و پلاکت ها PLT در اختیار پزشک قرار می دهد که می تواند در تشخیص طیف وسیعی از بیماری; ها مانند کم خونی، عفونت ها، التهابات، اختلالات انعقادی خون و حتی برخی از انواع سرطان خون کننده باشد، آزمایش سی بی سی نه تنها تعداد RBC و WBC را مشخص می کند بلکه اطلاعات مهمی در مورد اندازه، شکل و درصد نسبی آنها با کل خون نیز در اختیار قرار می دهد، در ادامه در رابطه با انواع پارامترهای ازمایش cbc همچنین تفسیر و شرایط نمونه گیری با شما صحبت خواهیم نمود.
پیشنهاد ویژه درمانی: سونوگرافی در منزل تهران
آزمایش cbc diff چیست؟ (تفاوت با آزمایش cbc)
در برخی از موارد پزشک در دستور دارویی خود قید می کند آزمایشگاه محترم لطفا آزمایش cbcdiff انجام شود! اما آیا آزمایش cbc با آزمایش cbcdiff متفاوت است؟ به طورکلی باید بدانیم که آزمایش cbc فقط شمارش کلی گلبول های سفید را ارائه می دهد (مثلا اعلام می کند 9 هزارگلبول سفید در خون موجود است)، اما آزمایش CBC Diff یا Differential CBC یک گام فراتر نیز می رود و انواع مختلف گلبول های سفید را به تفکیک برای ما بررسی می کند، این آزمایش به پزشک کمک می کند تا با دقت بیشتری منشأ عفونت، التهاب یا سایر اختلالات سیستم ایمنی را شناسایی کند، مثلا زمانی که لنفوسیت های خون (lymphocyte) کاهش درصد تجمعی داده باشند می توانیم به این نتیجه برسیم که سیستم ایمنی با ضعف همراه است، این که چه تفاوتی میان آزمایش cbc و cbc diff وجود دارد دقیقا در همین نکته نهفته است که آزمایش CBC Diff به طورکلی جزئیات بیشتری درباره زیرگروه های wbc (گلبول های سفید) ارائه می دهد.
A CBC with differential means that the lab also counts each different type of white blood cell and immature (not-yet-fully-developed) blood cells. This gives your provider more information about what's happening with different immune system cells.
آزمایش شمارش کامل خون (CBC) با شمارش افتراقی به این معنی است که آزمایشگاه انواع مختلف گلبولهای سفید و سلول‌های خونی نابالغ (که هنوز به طور کامل رشد نکرده‌اند) را نیز شمارش می‌کند. این به پزشک شما اطلاعات بیشتری در مورد آنچه در سلول‌های مختلف سیستم ایمنی اتفاق می‌افتد، می‌دهد.
توضیحاتی در رابطه با انواع نام آزمایش cbc
شاید باورتان نشود در فضای نامگذاری آزمایش cbc این آزمایش مهم خونی را می توان به 17 نام شناسایی کرد؛ یعنی برخی افراد نام این آزمایش را با همان فامتورهایی که به ما ارائه می دهد نیز می شناسند یا صدا می کنند! شناخت این اسامی قطعا ما را در تشخیص دقیق تر و بهتر این آزمایش مهم خونی کمک خواهد کرد، از همین رو پیشنهاد می کنیم به نام های شناخته شده آزمایش cbc توجه نمایید:
- آزمایش کم خونی
- آزمایش غلظت خون
- آزمایش اختلال انعقادی خون
- آزمایش شاخص; های گلبول قرمز
- آزمایش هماتوکریت
- آزمایش تعداد پلاکت ها
- آزمایش گلبول های سفید خون
- آزمایش هموگلوبین
- آزمایش میانگین حجم گلبولی
- آزمایش میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی
- آزمایش میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی (mchc)
- آزمایش پهنای توزیع گلبولهای قرمز
- آزمایش بازوفیل ها
- آزمایش ائوزینوفیل ها
- آزمایش میانگین حجم پلاکت ها (mpv)
- آزمایش مونوسیت ها
- آزمایش شمارش افتراقی گلبول های سفید خون
بیشت بخوانیم: رادیولوژی در منزل چگونه انجام می شود؟
آزمایش cbc شامل چیست؟
آزمایش cbc خون به طورکلی در پایش و بررسی 3 فاکتور مهم خون یعنی rbc، wbc و plt کمک کننده تشخیصی است، شناخت هریک از پارامترها قطعا به شما کمک خواهد نمود که بدانید باید چگونه تفسیر آزمایش cbc را انجام دهید و کدام پارامتر نشان دهنده چیست؟ به طورکلی آزمایش cbc شامل پارامترهای زیر می باشد:
1) گلبول های قرمز (RBC)
گلبول های قرمز خون که با نام اریتروسیت ها و Red blood cells نیز شناخته می شوند وظیفه حیاتی حمل اکسیژن از ریه ها به تمام بافت ها و اندام های بدن همچنین انتقال دی اکسید کربن به ریه ها برای دفع این گاز مهم را نیز برعهده دارند، یک رابطه مستقیم و مشخص وجود دارد که اگر تعداد گلول های قرمز کافی باشند پس اکسیژناسیون بافتی متناسبی نیز خواهیم داشت، از همین رو داشتن تعداد دقیق rbc ها از اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار می باشد، در آزمایش cbc پارامتر گلبول های قرمز یا rbc ها به اجزای زیر تجزیه می شوند:
شمارش گلبول های قرمز (RBC)
در این پارامتر تعداد کل گلبول های قرمز در یک حجم مشخص از خون اندازه گیری می شود، کاهش مقادیر rbc خون نشان دهنده کم خونی و افزایش مقادیر آن نشان دهنده پلی سیتمی می باشد.
هموگلوبین (Hb)
هموگلوبین همان پروتئین اصلی درون گلبول های قرمز است که اکسیژن را به خود متصل کرده و حمل می کند، سطح هموگلوبین نشان دهنده ظرفیت حمل اکسیژن خون است، اگر مقدار هموگلوبین پایین باشد نشان دهنده این است که بدن ظرفیت اکسیژن پایینی برای حمل اکسیژن خواهد داشت.
هماتوکریت (Hct)
هماتوکریت درواقع درصدی از حجم کل خون است که توسط گلبول های قرمز اشغال شده است، این شاخص نیز به همراه با rbc و hb در تشخیص کم خونی و غلظت خون اهمیت دارد.
علاوه بر شمارش کلی، چندین شاخص دیگر نیز وضعیت گلبول های قرمز را با دقت بیشتری ارزیابی می کنند:
| شاخص | نام کامل | مفهوم | نکته بالینی مهم |
| MCV | Mean Corpuscular Volume | میانگین اندازه هر گلبول قرمز | بالا: ماکروسیتیک (کمبود b12 یا فولات) پایین: میکروسیتیک (کم خونی فقر آهن یا تالاسمی) |
| MCH | Mean Corpuscular Hemoglobin | میانگین مقدار هموگلوبین در یک گلبول قرمز | کاهش در کم خونی های فقر آهن؛ افزایش در ماکروسیتوز |
| MCHC | Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration | میانگین غلظت هموگلوبین در هر گلبول قرمز | تغییرات کمک کننده در تشخیص کم خونی هایی مثل تالاسمی یا اسفروسیتوز |
| RDW | Red cell Distribution Width | میزان تنوع اندازه گلبول های قرمز | RDW بالا → آنیسوسیتوز، نشانه کم خونی های مخلوط یا مراحل اولیه کم خونی فقر آهن |
2) گلبول های سفید (WBC)
گلبول های سفید خون یا لکوسیت ها به زبان عامیانه و قابل فهم سربازان سیستم ایمنی بدن شما هستند که در برابر عفونت ها و بیماری ها مبارزه می کنند، آنها نقش کلیدی در شناسایی و از بین بردن عوامل بیماری زا مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و حتی سلول های سرطانی دارند، شمارش کلی گلبول های سفید در آزمایش cbc می تواند نشان دهنده وجود عفونت، التهاب یا اختلالات سیستم ایمنی باشد که باید مورد توجه قرار بگیرد، افزایش گلبول های سفید معمولاً نشانه ای از واکنش بدن به یک عامل بیماری زا است در حالی که کاهش آن می تواند به معنای ضعف سیستم ایمنی باشد، از آن جایی که پارامتر گلبول های سفید wbc دارا انواع مختلف از آن می باشد قصد کردیم تا در رابطه با هریک در این قسمت بیشتر صحبت کنیم:
نوتروفیل ها (Neutrophils)
نوتروفیل ها فراوان ;ترین نوع گلبول های سفید خون هستند و اولین خط دفاعی بدن در برابر عفونت های باکتریایی و قارچی محسوب می شوند، افزایش نوتروفیل ها (نوتروفیلی) معمولاً نشان دهنده عفونت حاد باکتریایی یا التهاب است.
لنفوسیت ها Lymphocytes
به طورکلی لنفوسیت ها نقش حیاتی در حافظه ایمنی و مقابله با عفونت های ویروسی و سلول های سرطانی ایفا می ;کنند، افزایش لنفوسیت ها (لنفوسیتوز) اغلب در عفونت های ویروسی و برخی سرطان; های خونی مشاهده می شود.
مونوسیت ها (Monocytes)
این سلول ها به عنوان ”پاکسازی کنندهها محیط زندگی سایر سلول ها” عمل می کنند و پس از بلوغ به ماکروفاژ تبدیل می شوند، به طورکلی مونوسیت ها در مقابله با عفونت های مزمن، انگل ها و حذف سلول های مرده نقش دارند، افزایش مونوسیت ها (مونوسیتوز) می ;تواند در عفونت های مزمن، بیماری های خودایمنی و برخی سرطان ها دیده شود.
ائوزینوفیل ها (Eosinophils)
ائوزینوفیل ها در واکنش های آلرژیک، آسم و مقابله با عفونت های انگلی نقش دارند، افزایش آنها (که به آن ائوزینوفیلی می گویند) معمولاً نشان دهنده آلرژی، آسم یا وجود انگل است.
بازوفیل ها (Basophils)
بازوفیل ها کمترين نوع گلبول های سفید هستند و در واکنش های التهابی و آلرژیک با آزاد کردن هیستامین نقش مستقیم دارند، افزایش بازوفیل ها (بازوفیلی) می تواند در واکنش های آلرژیک شدید یا برخی اختلالات مغز استخوان مشاهده شود.
3) پلاکت ها (Plt)
پلاکت ها (به انگلیسی: Platelet) که به ترومبوسیت ها نیز معروف هستند به سلول های کوچکی گفته می شوند که نقش بسیار مهمی در فرآیند لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی ایفا می کنند، نقش پلاکت ها در خونریزی به این شکل است که در هنگام خونریزی پلاکت ها به محل آسیب هجوم می آورند و سریعا بهم چسبیده و تشکیل پلاک می دهند تا خونریزی متوقف شود، شمارش پلاکت ها در آزمایش cbc خون می تواند اطلاعات مهمی در مورد توانایی بدن شما برای توقف خونریزی و لخته سازی خون فراهم کند، در پارامتر پلاکت plt فاکتورهایی وجود دارد که بهتر است آن ها را بشناسیم:
MPV حجم متوسط پلاکت
Mpv به میانگین اندازه پلاکت ها می گویند، mpv بالا می تواند به معنای تولید پلاکت های جوانتر و بزرگتر در مغز استخوان باشد که ممکن است در برخی اختلالات خونی دیده شود.
بیشتر بخوانیم: آزمایش پاپ اسمیر در منزل نشان دهنده چیست؟
علت انجام آزمایش CBC چیست؟
اما سوالی که پیش می آید این است که حالا که اجزای تشکیل دهنده آزمایش cbc رو شناختیم از آزمایش CBC برای چی استفاده میشه؟ اصلا چرا باید ازمایش CBC بدیم؟ در این قسمت می خواهیم در رابطه با این موارد بیشتر باهم صحبت کنیم، مهم ترین دلایت و علت انجام آزمایش CBC به موارد زیر باز می گردد:
بررسی سلامت عمومی (به عنوان چکاپ روتین)
آزمایش CBC بخشی استاندارد از چکاپ های سالانه است و به پزشک کمک می کند تا دیدگاهی کلی از وضعیت سلامت خون شما به دست آورد، با استفاده از آزمایش CBC می توانیم به انواع اختلالات عفونی و کم خونی ضعف و عمومی بدن پی ببریم و درمان های لازم را انجام دهیم.
تشخیص بیماری های رایج
انجام آزمایش CBC به تشخیص بسیاری از بیماری هایی که به آنها دچار شده ایم می انجامد، از مهم ترین این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کم خونی و اختلالات خونی
- کم خونی فقر آهن
- کمبود B12 یا فولات
- تالاسمی
- پلی سیتمی (افزایش گلبول های قرمز)
- پلی سیتمی ورا
- لنفوم
- لوسمی
- هموفیلی
تشخیص انواع عفونت ها و التهابات
به طورکلی تغییر در تعداد و نوع گلبول های سفید می تواند نشان دهنده وجود عفونت های باکتریایی، ویروسی، قارچی یا انگلی و همچنین واکنش های التهابی در بدن باشد، این بیماری هارا به راحتی می توان از طریق WBC خون و cbcdiff تشخیص و افتراق داد.
تشخیص اختلالات مغز استخوان
شما فرض کنید گلبول های خونی شما که خواستگاه ساخت آنها مغز استخوان است به دلیل ضعف در ساختار مغز استخوان روند کاهشی داشته باشند، متعاقبا در نتایج آزمایش خون ما شاهد کاهش rbc و هموگلوبین خواهیم بود که با بیوپسی مغز استخوان قابل تشخیص است.
پیشنهاد ویژه: دریافت خدمات ویزیت متخصص مغز و اعصاب در منزل با اعزام بهترین متخصصان مغز و اعصاب.
استفاده از آزمایش cbc در بیماری های خودایمنی
برخی از بیماری های خودایمنی می توانند بر سلول های خونی تأثیر بگذارند که تغییرات کلی به شکل زیر می باشد:
- کاهش یا افزایش WBC: نتیجه التهاب، تخریب ایمنی یا تأثیر داروهای سرکوب کننده ایمنی.
- آنمی (کاهش RBC و هموگلوبین): ناشی از تخریب گلبولهای قرمز (همولیتیک) یا اختلال تولید مغز استخوان.
- کاهش یا افزایش پلاکت ها: ITP یا واکنش به التهاب مزمن.
- تغییر در MCV/MCH/MCHC: بسته به نوع کم خونی (میکروسیتیک، ماکروسیتیک یا نرموستیک).
- RDW بالا: تنوع زیاد اندازه RBC به دلیل کم خونی های مخلوط یا مراحل اولیه کم خونی فقر آهن.
نشانه های احتمالی سرطان های خون
تغییرات قابل توجه در گلبول های سفید (افزایش یا کاهش غیرطبیعی) می تواند زنگ خطری برای بیماریهایی مانند لوسمی (سرطان خون) یا لنفوم باشد، در این حالت می توانیم شاهد افزیش شدید یا کاهش چشمگیر گلبول های قرمز و سفید خون باشیم.
ارزیابی قبل از جراحی ها و در دوران بارداری
برای اطمینان از سلامت عمومی بیمار قبل از هر گونه عمل جراحی و همچنین برای پایش وضعیت مادر و جنین در دوران بارداری می توان از آزمایش cbc استفاده نمود، آزمایش cbc diff در بارداری به دلیل تغییرات فیزیولوژیک در خون مادر بسیار مهم است.
It is used to look at overall health and find a wide range of conditions, including anemia, infection and leukemia.
از این آزمایش برای بررسی سلامت کلی و یافتن طیف وسیعی از بیماری‌ها، از جمله کم‌خونی، عفونت و سرطان خون استفاده می شود
پیشنهاد ویژه: خدمات فیزیوتراپی در محل با کارشناسان مجرب فیزیوتراپیست.
آزمایش cbc باید ناشتا باشد؟ (مدت زمان ناشتایی آزمایش cbc)
انجام آزمایش cbc و CBC Diff خون به تنهایی نیازی به ناشتایی ندارد و شما می توانید پیش از آن غذا و نوشیدنی های معمول خود را مصرف کنید، مدت زمان ناشتایی آزمایش cbc یکی از رایج ترین سوالاتی است که بیماران کاندید انجام به صورت مداوم سوال دارند و همانطورکه خدمتتان گفته شد برای انجام این ازمایش به هیچگونه ناشتایی نیاز نخواهید داشت مگر اینکه از آزمایش های مکمل نیز بخواهید استفاده کنید، مثلا زمانی که پزشک برای شما آزمایش قند خون (گلوکز)، چربی خون (کلسترول و تری گلیسرید) یا پروفایل کبدی نیز تجویز کرده باشد در شرایط یکسان باید به الگوی ناشتایی دقت کنید و در اینصورت نیاز به ناشتایی معمولاً 8 تا 12 ساعت وجود خواهد داشت.
شرایط نمونه گیری خون در ازمایش cbc (روش انجام آزمایش CBC)
فرآیند نمونه گیری برای آزمایش cbc بسیار ساده و سریع است اما عدم رعایت آن می تواند به سرعت بر نتایج آزمایش cbc تاثیر بگذارد، برای انجام آزمایش cbc کارشناس نمونه گیر مرکز درمان نو ابتدا از شما مدارک هویتی مشخص می خواهد، در ادامه با آماده سازی تجهیزات و لوله آزمایش cbc و بست تورنیکت اقدام بهه نمونه گیری می کند، پس از وارد کردن سوزن کارشناس نمونه گیری 2 الی 3 سی سی از خون شما وارد لوله cbc می کند تا بتواند نمونه سالمی از آزمایش cbc را تهیه کرده باشد، پس از نمونه گیری توجه کنید که حداقل 4 مرتبه باید لوله cbc تکان داده شود تا به خوبی خون شما لیز و آماده قرار دادن در دستگاه گردد.
تفسیر آزمایش cbc (رنج نرمال cbc)
تفسیر آزمایش cbc نیازمند آگاهی از مقادیر طبیعی و غیرطبیعی فاکتورهای این آزمایش است است (مثلا باید بدانیم که محدوده طبیعی rbc خون چیست که آزمایش خودمان را با آن مقایسه کنیم)، آشنایی با محدوده نرمال پارامترهای اصلی می تواند به شما در درک اولیه نتایج کمک کند، البته حتما باید توجه کنید که محدوده نرمال ممکن است بسته به سن، جنسیت، وضعیت فیزیولوژیک (مانند بارداری) و تجهیزات آزمایشگاهی کمی متفاوت باشد که از همین رو باید به رنج های مرجع ذکر شده در برگه آزمایش خود توجه شود، برای تفسیر آزمایش cbc ما توضیحات کاربردی را در قسمت زیر خدمتتان ارائه نموده ایم:
| گروه شاخص | پارامترها | محدوده نرمال | کاربرد بالینی سریع |
| گلبول قرمز و اکسیژن رسانی | Rbc و wbc و hct | مردان: RBC 4.5–5.9M Hb 13.5–17.5 g/dL Hct 40–52% بانوان: RBC 4.0–5.2M 12–15.5 g/dL / Hb Hct 36–46% | ارزیابی کم خونی یا پلی سیتمی و ظرفیت اکسیژن رسانی |
| اندازه و رنگ RBC | MCV و MCH و MCHC و RDW | MCV 80–100 fL MCH 27–33 pg MCHC 32–36 g/Dl RDW 11.5–14.5% | تشخیص نوع کم خونی (میکروسیتیک، ماکروسیتیک، هیپوکروم، آنیسوسیتوز) |
| گلبول سفید | WBC | نوتروفیل 40–70% لنفوسیت 20–40% مونوسیت 2–8% ائوزینوفیل 1–4% بازوفیل 0.5–1% | تشخیص عفونت، التهاب یا نقص ایمنی |
| افتراق WBC (Diff) | - | نوتروفیل 40–70% لنفوسیت 20–40% مونوسیت 2–8% ائوزینوفیل 1–4% بازوفیل 0.5–1% | تعیین نوع پاسخ ایمنی: باکتری، ویروس، آلرژی، انگل |
| پلاکت ها | PLT و MPV | Plt 150–450K/µL MPV 7.5–11.5 f | ارزیابی خونریزی یا ترومبوز / تولید و تخریب پلاکتی |
| برداشت سریع بالینی | - | - | WBC بالا = التهاب/عفونت پایین = نقص ایمنی Plt پایین = خونریزی |
تفسیر نتایج غیرطبیعی (چه زمانی نگران باشیم؟)
نتایج خارج از محدوده نرمال همیشه به معنای وجود بیماری جدی نیست اما نیاز به بررسی بیشتر توسط پزشک دارد که باید به آن توجه کنیم! در ادامه به برخی از رایج ترین دلایل افزایش یا کاهش هر پارامتر اشاره شده است:
1) افزایش RBC/Hb/Hct (پلی سیتمی)
از مهم ترین دلایل افزایش مقادیر RBC می توان به کمبود اکسیژناسیون خون و تحریک تولید بیشتر مغز استخوان اشاره نمود، از همین رو لیستی از دلایل تغییرات افزایشی RBC و فامتورهای آن را برایتان آورده ایم:
- کم آبی شدید بدن
- بیماری های ریوی یا قلبی که منجر به کمبود اکسیژن می شوند
- سیگار کشیدن
- (سرطان کلیه) و اختلال اریتروپویتین
- بیماری مغز استخوان (پلی سیتمی ورا)
2) کاهش RBC/Hb/Hct (کم خونی)
بروز کم خونی هم ناشی از برخی بیماری ها می باشد که یا سبب توقف تولید سلول های خونی مغز استخوان میشود یا شکل و ساختار گویچه های قرمز را تحت تاثیر قرار می دهد، از مهم ترین آن ها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- کم خونی فقر آهن (شایع ترین نوع)
- کمبود ویتامین B12
- خونریزی حاد یا مزمن (مانند زخم معده، قاعدگی شدید)
- بیماری های مزمن کلیوی یا کبدی
- تالاسمی (اختلال ژنتیکی در تولید هموگلوبین)
- اختلالات مغز استخوان.
3) افزایش WBC (لکوسیتوز)
از مهم ترین دلایل افزایش WBC می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- عفونت های باکتریایی
- التهاب (مانند آرتریت، سوختگی)
- استرس شدید
- آسیب بافتی
- مصرف برخی داروها (مانند کورتیکواستروئیدها)
- لوسمی (سرطان خون).
4) کاهش WBC (لکوپنی)
کاهش WBC مربوط ضعف در سیستم ایمنی بدن می باشد، از دلایل مهم در کاهش WBC می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- عفونت های ویروسی شدید (مانند آنفولانزا و HIV)
- استفاده از داروهای خاص (مانند شیمی درمانی، برخی آنتی بیوتیک ها)
- بیماری های خودایمنی (مانند لوپوس)
- مشکلات مغز استخوان.
5) افزایش پلاکت (ترومبوسیتوز)
از مهم ترین دلایل افزایش پلاکت خون می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- التهاب
- عفونت
- کم خونی فقر آهن
- علائم ناشی پس از جراحی
- سرطان.
6) کاهش پلاکت (ترومبوسیتوپنی)
از دلایل مهم کاهش پلاکت خون نیز می توان به موارد زیر اشاره نود:
- خونریزی
- بیماری های خودایمنی (مانند ITP)
- عفونت های ویروسی
- مشکلات مغز استخوان
- نارسایی کبد.
آزمایش cbc diff برای تشخیص چیست؟
آزمایش CBC Diff همانطور که اشاره شد برای شناسایی و تفکیک انواع گلبول های سفید خون به کار می رود، این آزمایش ابزاری قدرتمند برای تشخیص و پایش بسیاری از بیماری ها به ویژه عفونت ها، التهابات و اختلالات سیستم ایمنی است، با بررسی درصد هر نوع گلبول سفید، پزشک می تواند نوع عامل بیماری زا (باکتریایی، ویروسی، انگلی) یا نوع واکنش بدن به آن را حدس بزند و درمان مناسب را آغاز کند.
بیشتر بخوانیم: انواع رادیولوژی کدامند؟ آیا ام آرآی رایولوژیه؟
آیا آزمایش cbc می تواند سرطان را تشخیص دهد؟
برخی از بیماران به دنبال تشخیص های افتراقی پزشکان به دنبال این هستند که با انجام آزمایشات متنوع متوجه شوند که دچار سرطان شده اند یا خیر؟ باید خدمت این دسته از افراد اعلام نماییم آزمایش cbc به تنهایی قادر به تشخیص قطعی سرطان نیست اما می تواند نشانه هایی را ارائه دهد که به احتمال وجود سرطان اشاره دارد، یعنی در این مسیر کمک رسان شما خواهد بود، علائم سرطان خون در آزمایش cbc می تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش یا کاهش غیرعادی گلبول های سفید
- کاهش شدید گلبول های قرمز یا پلاکت ها
اگر نتایج آزمایش cbc غیرطبیعی و مشکوک به سرطان باشد پزشک برای تشخیص دقیق تر از آزمایش های تکمیلی مانند بیوپسی مغز استخوان، آزمایش های ژنتیکی، آزمایش های تصویربرداری یا سایر تست های خون تخصصی استفاده خواهد نمود، بنابراین در یاد داشته باشیم که آزمایش CBC یک ابزار غربالگری مهم است که می تواند حتی در تشخیص سرطان حون به ما کمک کند البته نه به صورت تخصصی.
پیشنهاد ویژه درمانی: رادیولوژی در منزل تهران با تجهیزات تخصصی.
عوامل موثر بر نتایج آزمایش cbc چیست؟
چندین عامل می توانند بر نتایج آزمایش CBC تأثیر بگذارند و سبب شوند حتی اگر فرد بیمار نباشد نتایج کمی خارج از محدوده نرمال دیده شوند، دانستن این عوامل به طور قطع در داشتن نتایج واقعی تر به ما بیشتر کمک خواهد نمود، این عوامل شامل موارد زیر می شوند:
- سن و جنسیت: محدوده نرمال بسیاری از پارامترها (مانند RBC، Hb، Hct) بین مردان، زنان و کودکان متفاوت است.
- بارداری: آزمایش cbc diff در بارداری با توجه به تغییرات حجم خون متغیر با دوران غیربارداری است.
- مصرف برخی داروها: داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها، کورتیکواستروئیدها، داروهای شیمی درمانی بر تعداد گلبول خونی موثر هستند.
- استرس و فعالیت بدنی شدید: استرس حاد یا ورزش سنگین می تواند به طور موقت تعداد گلبولهای سفید را افزایش دهد.
- دهیدراسیون (کم آبی): کم آبی بدن می تواند باعث افزایش کاذب hct و rbc شود.
- رژیم غذایی: کمبود برخی مواد مغذی مانند آهن، ویتامین B12 و فولات سبب تغییر در پارامترهای RBC می شود.
- زندگی در ارتفاع زیاد: در ارتفاع بدن با کمبود اکسیژن مواجه است که در نتیجه سبب افزایش طبیعی گلبول های قرمز شود.
- نمونه گیری اشتباه: نمونه گیری اشتباه نیز می تواند در کاذب بودن جواب cbc تاثیربگذارد.
تست های مکمل آزمایش CBC کدام است؟
در برخی موارد که نتایج آزمایش CBC یا cbcdiff غیرعادی است پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق تر یا پیگیری بیماری، آزمایش های تکمیلی دیگری را تجویز کند، این تست ها به پزشک کمک می کنند تا علت اصلی غیرطبیعی بودن مسیر تشخیص نهایی بیماری را پیدا کند، برخی از این آزمایش های مکمل با آزمایش cbc به شرح زیر می باشد:
- آزمایش فریتین، آهن و ظرفیت اتصال آهن TIBC: برای تشخیص دقیق کم خونی فقر آهن.
- آزمایش ویتامین B12 و فولات: برای تشخیص کم خونی ناشی از کمبود ویتامین های ب12 و ب9.
- آزمایش رسوب گلبول قرمز (ESR) و پروتئین CRP: این فاکتورها شاخص های التهاب هستند و اغلب همراه با CBC برای ارزیابی وضعیت التهابی بدن تجویز می شوند.
- کشت خون B/C: در صورت مشکوک بودن به عفونت باکتریایی شدید استفاده میشود.
- بیوپسی مغز استخوان: اگر بیمار مشکوک به اختلالات جدی مغز استخوان یا سرطان خون باشد.
- الکتروفورز هموگلوبین: برای تشخیص بیماری هایی مانند تالاسمی یا سایر هموگلوبینوپاتی ها.
- آزمایش های انعقادی (PT, PTT, INR): برای ارزیابی عملکرد لخته شدن خون به خصوص در صورت بروز مشکلات پلاکت.
- آزمایش های عملکرد کلیه و کبد: زیرا مشکلات این ارگانها میتوانند بر تولید یا تخریب سلول های خونی تأثیر بگذارند.
پس از دریافت نتایج آزمایش CBC چه کنیم؟
پس از دریافت برگه نتایج آزمایش cbc مهم ترین گام استفاده از نظر پزشک است، هرگز سعی نکنید خودتان نتایج را تفسیر کنید یا بر اساس اطلاعات عمومی تصمیم گیری پزشکی نمایید، پزشک شما با در نظر گرفتن تاریخچه پزشکی کامل، علائم فعلی، معاینات بالینی و سایر آزمایش های احتمالی می تواند نتایج را به درستی تفسیر کند و در صورت لزوم تشخیص قطعی را اعلام کرده یا آزمایش های تکمیلی بیشتری را توصیه کند، برای دریافت اطلاعات دقیق تر بدون مراجعه به بیمارستان یا کلینیک می توانید از ویزیت متخصص داخلی در منزل نیز بهره مند گردید.
آیا انجام آزمایش cbc در منزل نیز قابل اجراست؟
بله، شما عزیزان می توانید بدون مراجعه به آزمایشگاه خدمات آزمایش در منزل را برای تست cbc انتخاب نمایید، این خدمات شبانه روزی از سوی مرکز درمان نو در خانه شما قابل اجراست بی آنکه نیاز به مراجعه حضوری به آزمایشگاه را داشته باشید، برای دریافت می توانید با شماره های 02122927270 و 09194685699 و 09203650240 تماس حاصل کرده و درخواست خود را اعلام نمایید.
سوالات متداول در رابطه با آزمایش cbc و cbcdiff
چه مدت طول می کشد تا جواب آزمایش cbc آماده شود؟
معمولاً جواب آزمایش cbc و cbcdiff در بیشتر آزمایشگاه ها ظرف چند ساعت تا حداکثر یک روز کاری آماده می شود.
آیا می توانم بدون تجویز پزشک آزمایش cbc را انجام دهم؟
بله، در مرکز درمان نو می توانید بدون تجویز پزشک آزمایش cbc را انجام دهید، البته تفسیر دقیق آن نیز به صورت رایگان از سوی مرکز درمان نو قابل انجام و اجرا خواهد بود.
آیا نتایج آزمایش cbc در آزمایشگاه های مختلف می تواند متفاوت باشد؟
ممکن است به دلیل تفاوت در دستگاه ها و روش های آزمایشگاهی رنج نرمال کمی متفاوت باشد، اما نتایج کلی معمولاً یکسان است.
چه مواد غذایی یا مکمل هایی می توانند بر نتایج آزمایش cbc تاثیر بگذارند؟
کمبود آهن یا ویتامین b12; می تواند بر نتایج تأثیر بگذارد و مصرف برخی مکمل ها یا داروهای گیاهی نیز ممکن است تغییراتی ایجاد کند.
در صورت مشاهده یک یا دو پارامتر خارج از محدوده نرمال، چقدر باید نگران باشم؟
نوسانات جزئی طبیعی هستند و همیشه نشانه بیماری جدی نیستند، پزشک شما با بررسی مجموع علائم و سوابق پزشکی اهمیت این تغییرات را ارزیابی خواهد کرد.
آزمایش cbc diff در بارداری چه اهمیتی دارد؟
این آزمایش به پزشک کمک می کند تا تغییرات طبیعی فیزیولوژیک در سیستم ایمنی مادر باردار را رصد کرده و هرگونه عفونت یا التهاب احتمالی را به موقع تشخیص دهد.
نکات پایانی و نتیجه گیری
آزمایش cbc و cbcdiff به طورکلی ستون فقرات ارزیابی سلامت خونی شما هستند و اطلاعات حیاتی را در مورد وضعیت عمومی بدن، وجود عفونت ها، التهابات و اختلالات خونی ارائه می دهند، با درک پارامترهای اصلی و اهمیت هر یک از این پارامترها می توانید با آگاهی بیشتری نسبت به سلامتی خود اقدام کنید، فراموش نکنید که تفسیر نهایی نتایج و هرگونه تشخیص پزشکی تنها باید توسط پزشک متخصص انجام شود که مرکز درمان نو با ارائه خدمات ویزیت در منزل شبانه روزی می تواند این مشکل را نیز برای شما حل و فصل کند، برای انجام آزمایشات با دقت و کیفیت بالا و اطمینان از صحت نتایج، همیشه به آزمایشگاه های معتبر و مجهز مراجعه کنید و درمان نو مجری انتخاب بهترین آزمایشگاه برای شما خواهد بود، سلامت شما برای درمان نو در اولویت است.
.png)
