آیا تاکنون شده است که بشنوید فردی دچار درد ناگهانی و شدید در ناحیه سمت راست فوقانی بدن شده که حتی نفس کشیدن هم برایش دشوار است؟ بله زمانی که مجرای خروجی کیسه صفرا دچار گرفتگی ناشی از سنگ یا لجن صفراوی گردد ما شاهد علائمی نظیر درد شدید (کولیک صفراوی) در ناحیه RUQ ربع فوقانی راست شکم خواهیم بود، این درد می تواند همراه با نفخ معده و روده، حالت تهوع و استفراغ و همچنین پس زدن صفرا به داخل خون (زردی خون یا آگرنوبیکوری) باشد، به طور معمول ترشحات و مایعات کیسه صفرا که کلسترول، بیلی روبین، نمک های صفراوی و لسیتین است پس از غلیظ شدن از طریق مجرای صفراوی به مجرای مشترک خروجی صفرا یعنی CBD ریخته شده و سبب هضم شدن غذا می گردد، اگر به دلیل دفورمیتی مجرای صفراوی یا سنگ ساز بودن صفرا خروج مایع صفرا با اختلال مواجه شود به مرور سبب تولید سنگ های صفراوی کربنات کلسیمی (gallstone یا cholelithiasis) خواهیم بود که می تواند به صورت کامل سبب انسداد مجرای صفراوی گردد، از مرکز درمان در منزل درمان نو در این مقاله با شماییم تا در رابطه با مهم ترین نکات سنگ کیسه صفرا از علائم تا علت ایجاد، راه های تشخیص و روش های درمان قطعی و دارویی به همراه رژیم غذایی مناسب با هم صحبت کنیم و اطلاعات شما را از این بیماری ارتقا دهیم، اگر سوالی ذهن شما را درگیر کرده می توانید آن را از طریق کامنت های انتهای مطالب از پزشکان مرکز درمان نو بپرسید.
پیشنهاد ویژه درمانی: اگر دچار علائم حاد کولیک صفراوی شده اید می توانید درخواست ویزیت متخصص داخلی در منزل را به اپراتورهای مرکز درمان نو اعلام نمایید.
سنگ کیسه صفرا چیست؟
سنگ کیسه صفرا (به انگلیسی: cholelithiasis یا gallstone) به سنگی می گویند که از کربنات کلسیم یا کلسترول تولید شده است، این سنگ در مجرای صفرا تولید می شود که می تواند سبب گرفتگی مجرای خروجی صفرا گردد، به طور معمول تا 80% موارد سنگ صفرا در صورت ایجاد شدن نیز همراه با علائم خاصی نخواهد بود و تنها در 20% موارد با علائم حاد و اورژانسی بروز علائم می دهد، اگر سنگ صفرا سبب جریان سخت محتویات کیسه صفرا به نقطه مشترک مجرای صفرا و کبد و روده کوچک یعنی Common Bile Duct (CBD) گردد می تواند در مدت زمان کوتاه سبب التهاب کیسه صفرا یا کوله سیسست شود، درد کولیک صفراوی به صورت درد حاد و شدید در ناحیه ربع فوقانی راست شکم که به پشت و شانه راست انتشار دارد خود را نشان می دهد، این درد با مصرف غذاهای چرب بیشتر نیز می گردد.
پیشنهاد ویژه درمانی: ویزیت متخصص گوارش در منزل با مجرب ترین پزشکان فوق تخصص
علت سنگ صفرا از چیست؟
سنگ کیسه صفرا می تواند به دلایل مختلفی نظیر مصرف غذای چرب، وراثت به عنوان تعیین کننده در سنگ کیسه صفرا، کاهش وزن سریع، مصرف برخی از داروها، بیماری های کبدی و خونی، پس از عمل اسلیو معده (بای پس)، بارداری و مصرف بی رویه مواد غذایی طب سنتی ایجاد شود، دانستن نکات هریک از علل ایجاد سنگ های صفراوی می تواند ما را در جلوگیری از تشدید علائم حاد کوله سیست و در نتیجه کوله سیستیت (التهاب و عفونت حاد کیسه صفرا) کمک کند، باید بدانیم که داشتن رژیم غذایی مناسب و ورزش همراه با مصرف مکمل‌های ویتامین D و کلسیم می تواند از بروز سنگ صفرا ممانعت کند، از مهم ترین علت سنگ صفرا می توان به موارد زیر اشاره نمود:
بیماری های کبدی
بیماری های کبدی از قبیل سیروز کبدی، هپانژیوم کبد، کبدچرب گرید 3 و یا کانسر کبد می تواند سبب ترشح بیش از مایعات صفراوی و محرک تشکیل سنگ های صفراوی گردند، همچنین وجود بیماری های پیشرونده کبدی می تواند سبب ایجاد علائم ظاهری و سیستمیک نظیر یرقان و پس از صفرا به خون نیز گردد.
مصرف غذای چرب
غذاهای چرب دارای کلسترول بالا می باشند، همانطور که می دانید یکی از دلایل اصلی در ایجاد سنگ های صفراوی وجود کلسترول خون بالا در فرد می باشد، کلسترول بالا می تواند در ایجاد سنگ های صفراوی، چسباندگی و تراکم سنگ ها و احتمال به گیر افتادن سنگ ها در درون مجرای صفراوی تاثیرگذار باشد.
وراثت به عنوان تعیین کننده در سنگ کیسه صفرا
محققان به این نتیجه رسیده اند که افراد با سابقه فامیلیال (PFH) که در نسل های قبلی دچار اختلالات گوارشی از قبیل سنگ ساز بودن کیسه صفرا بوده اند می توانند دچار سنگ کیسه صفراوی گردند، با توجه به تحقیقاتی که در BMJ Open Gastroenterology منتشر شده است تقریبا 25 تا 30 درصد وراثت می تواند در ایجاد سنگ های صفراوی تاثیرگذار باشد.
کاهش وزن سریع
کاهش وزن سریع معمولا به روش های رژیم غذایی، جراحی یا ورزش سنگین رخ می دهد، زمانی که وزن به شدت کاهش یابد ترکیبات صفراوی تغییر خواهند کرد و از طرفی کبد ترشح کلسترول را در این شرایط افزایش خواهد داد که می تواند سبب تولید سنگ های مجاری صفراوی گردد.
مصرف دارو
رژیم دارویی به خصوص رژیم دارویی شیمیایی می تواند در عملکرد کبد، تولید و ترشحات کبدی در کیسه صفرا و همچنین تغییر در ساختار صفرا تاثیر گذار باشند که در نهایت سبب تولید ترکیبات جامدی و سنگ کیسه صفرا گردد، از مهم ترین داروهایی که سبب ایجاد سنگ های کیسه صفراوی می شوند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- آنتی بیوتیک ها به خصوص ویال سفتریاکسون
- اکتروتید
- فنوفیبرات
- جم فیبروزیل
- کلوفیبرات
- استروژن ها
- دیورتیک های تیازیدی
Several medications can increase the risk of gallstone formation, including somatostatin analogs like octreotide, fibrates, estrogens, thiazide diuretics, and the antibiotic ceftriaxone. These medications can affect bile production, composition, and gallbladder function, potentially leading to gallstone development
چندین دارو می توانند خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش دهند، از جمله آنالوگ های سوماتوستاتین مانند اکتروتید، فیبرات ها، استروژن ها، دیورتیک های تیازیدی و آنتی بیوتیک سفتریاکسون. این داروها می توانند بر تولید صفرا، ترکیب و عملکرد کیسه صفرا تأثیر بگذارند و به طور بالقوه منجر به ایجاد سنگ کیسه صفرا شوند
علت سنگ صفرا در زنان
سنگ صفرا در زنان 3 برابر بیشتر از آقایان است که علت آن تغییرات بیشتر هورمونی در بانوان نسبت به آقایان می باشد، تغییرات هورمونی می تواند سبب بروز تغییر در ترکیبات صفراوی شود که در نهایت با ترشح کلسترول و املاح غلیظ صفرا از کبد همراه می باشد، این تغییرات همگی می توانند احتمال ایجاد سنگ کیسه صفرا را در زنان بیشتر از اقایان کنند.
بیشتر بخوانیم: متخصص زنان ویزیت در منزل را با چه معیارهایی برنامه ریزی می کند؟
علت سنگ صفرا بعد از اسلیو
اسلیو معده یعنی برداشتن بخشی از معده جهت کاهش علائم پرخوری و کاهش وزن! به علت تغییرات رژیم غذایی و کاهش حجم معده احتمال ترشح صفرا با تغییرات در ترکیب صفرا می تواند پس از اسلیو معده افزایش یابد که به نفع سنگ های کیسه صفراوی می باشد.
علت سنگ صفرا در بارداری
بارداری می تواند سبب تغییرات بسیار زیادی در ترشح و تولید به همراه ترکیبات صفرا گردد، این تغییرات می تواند تاثیر بسیار زیادی بر تولید سنگ های صفراوی داشته باشند، استروژن در دوران بارداری بالاست که با تاثیر خود بر کبد می تواند سبب بروز ترشح بیشتر کلسترول از کبد گردد در نهایت می تواند سبب ایجاد سنگ های صفراوی در مجاری صفرا شود، همچنین پروژسترون ترشح شده در دوران بارداری می تواند سبب افزایش دیلاتیشن و شل شدن مجرای صفراوی گردد که در نهایت می تواند سبب کاهش تخلیه صفرا و افزایش استاز و شکیل سنگ های صفراوی شود.
علت سنگ صفرا در طب سنتی
ترکیباتی که در طب سنتی استفاده می شود می تواند سبب بروز تغییرات بسیار گسترده ای در حجم، ماهیت و کیفیت صفرا گردند، به طور مثال عصاره خارمریم می تواند در تولید بیش از حد صفرا از کبد جهت بازسازی سلول های کبدی موثر باشد، اما از آن جایی که صفرایی که تولید می شود دارای کلسترول است در نتیجه جریان صفرا بیشتر شده و احتمال تشکیل سنگ صفرا نیز افزایش می یابد.
علت سنگ صفرا بعد از زایمان
بعد از زایمان به دلیل تغییرات هورمون های مادر در دوره شیردهی احتمال ایجاد سنگ های صفرا بسیار بالاست، این احتمال به 2 جهت قابل لمس است، در حالت اول تغییرات استروژنی می تواند در ایجاد سنگ های کلسترولی صفرا تاثیرگذار باشند و در حالت بعدی پروژسترون می تواند در کاهش تونیسیته دیواره مجرای صفرا تاثیرگذار بوده و سبب افزایش احتباس صفرا در مجاری و استاز گردد.
پیشنهاد ویژه درمانی: اگر دچار علائم درد کیسه صفرا هستید می توانید با دستور پزشک از خدمات تزریق در منزل آمپول مسکن استفاده نمایید.
مهم ترین علائم پر شدن سنگ کیسه صفرا به شکل است؟
مهم ترین علائم پرشدن کیسه صفرا درد شکم به خصوص در ناحیه راست بالا (شانه و کتف یا ناحیه (RUQ و حالت تهوع و استفراغ می باشد، این درد شدید و ناگهانی است که پس از حدود 20 دقیقه برطرف می شود، از سایر علامت های پر شدن کیسه صفرا می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تغییر رنگ ادرار
- تغییر رنگ مدفوع
- تغییر رنگ پوست
- سردرد
- ظاهرشدن علائم یرقان
- تب
- لرز
- تعریق
- احساس تنگی در نفس
علائم تخصصی وجود سنگ کیسه صفرا در مردان و زنان
علائم تخصصی سنگ های صفراوی نیز با توجه به جنس (خانم یا آقا) بودن شخص به طور کلی با هم مشابه اند اما می تواند کمی متفاوت های جزیی از نقطه نظر شدت درد نیز باهم داشته باشند، از مهم ترین تفاوت های علائم سنگ صفرا در آقایان و خانم ها همچنین کودکان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
علائم سنگ کیسه صفرا در زنان
علائم سنگ کیسه صفرا در زنان با توجه به نوع گرفتگی مجرای صفرا و احتباس می تواند از مردان کمی با احساس بیشتر درک شود، از مهم ترین علائم سنگ کیسه صفرا در زنان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- درد شدید شکمی
- حالت تهوع
- استفراغ
- بی اشتهایی شدید
- ضعف و بی حالی
- درد در ناحیه بالا سمت راست به خصوص کتف و شانه
- یرقان
- تب و لرز
- سردرد های شدید و یکطرفه
- کرامپ شکمی
علائم سنگ کیسه صفرا در مردان
در مردان علائم سنگ کیسه صفرا به صورت درد انتشازی به کتف راست، درد معده و سردرد و حالت تهوع بروز می کند، از سایر علائم سنگ کیسه صفرا در مردان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سوء هاضمه
- نفخ معده
- تغییر رنگ مدفوع
- تغییر رنگ ادرار
- کاهش وزن
- بی حالی
- تب و لرز در صورت عفونت کیسه صفرا
- شروع شدن علائم یرقان
- بوی بد دهان و دستگاه گوارشی
علائم سنگ کیسه صفرا در کودکان
کودکان به دلیل آستانه درد پایین در مقابل بزرگسالان علائم سنگ کیسه صفرا یا التهاب و عفونت کیسه صفرا را کمتر از خود نشان می دهند، مهم ترین علائم سنگ کیسه صفرا در کودکان به شرح زیر می باشد:
- شروع درد با گریه های حداقل 20 دقیقه ای
- ابراز درد در ناحیه سمت راست بالا
- برافروختگی کودک
- نفخ معده
- حالت تهوع
- استفراغ
- افسردگی کودک
- تغییر رنگ مدفوع کودک
- تغییر رنگ ادرار
پیشنهاد ویژه درمانی: برای دریافت خدمات ویزیت اطفال در منزل چه باید بکنیم؟
آیا سنگ مجاری صفراوی همان لجن صفراوی (اسلاج) است؟
-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F.jpg)
خیر، سنگ مجاری صفراوی که با نام cholelithiasis یا gallstone شناخته می شود با لجن صفراوی bile sludge متفاوت است، ماهیت سنگ های صفراوی از جنس کلسیم کربنات اما ماهیت لجن صفراوی (اسلاج) از ذرات معلق کلسیم کربنات، بیلی روبینات کلسیم، نمک های کلسیم و کریستال های مونوهیدرات کلسترول می باشد، لجن صفراوی نمی تواند به صورت کامل مجاری صفرا را انسداد کند اما سنگ های صفراوی می توانند سبب انسداد جزیی تا کامل مجاری صفراوی گردند.
آیا سنگ کیسه صفرا خطرناک است؟
بسته به نوع و اندازه سنگ می تواند انسداد مجرای صفراوی خطرناک باشد، اگر سنگ های صفراوی سبب انسداد زیر 45% مجرای صفرا گردد علائم ابتدایی نظیر نفخ، دل پیچه، سردردهای گوارشی، درد در ناحیه بالا و راست بدن همچنین حالت تهوع و استفراغ رخ می دهد، اما اگر گرفتگی مجاری ادراری با درصد بالا باشد می تواند سبب پس زدن مجرا به داخل خون (زردی خون یا آگرنوبیکوری)، یرقان، افزایش آنزیم های کبدی، درد شدید، التهاب حاد و تحریک عفونت های باکتریایی گردد که خطرناک است.
روش های تشخیص سنگ کیسه صفرا به چه صورتی است؟
راهکارهای تشخیصی بسیاری وجود دارد که نشان می دهد شخص آیا به سنگ کیسه صفرا دچار شده یا خیر؟ دانستن روش های تشخیصی سنگ کیسه صفرا می تواند در تعیین روند درمان بیماری تاثیرگذار باشد، از مهم ترین روش های تشخیصی برای تشخیص سنگ کیسه صفرا می توان به چکاپ خون، سونوگرافی، کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی و کلانژیوگرافی آندوسکوپیک پس رونده اشاره نمود، در قسمت زیر در رابطه با هریک از انواع این روش های تشخیصی توضیحاتی خدمتتان ارائه شده است:
آزمایش خون جهت تشخیص سنگ صفراوی
یکی از راه های تشخیص وجود سنگ های صفراوی انجام آزمایش خون می باشد، آزمایش های مهم خون برای تشخیص سنگ کیسه صفرا شامل:
- شمارش کامل گلبول های خون CBC
- تست های کبدی مانند AST، ALT و ALP
- آمیلاز
- لیپاز
- توتال بیلی روبین و دایرکت TOTAL BILI/DIRECT
می باشد، از همین رو استفاده از هریک از آزمایش های خون می تواند در تعیین کوله سیست بودن یا نبودن شخص تاثیرگذار باشد.
سونوگرافی سنگ کیسه صفرا
انجام سونوگرافی کیسه صفرا روش دیگری است که می توان به واسطه آن گرفتگی، ابعاد سنگ، تعداد سنگ، تفاوت میان سنگ صفرا یا اسلاج صفراوی و همچنین تعیین ساختار و تغییرات دیواره مجرای صفراوی را مشاهده نمود، اگر سنگ صفرا در سونوگرافی وجود داشته باشد احتمال احتباس صفرا در پشت سنگ وجود دارد که می تواند سبب تورم کیسه صفرا Gallbladder swelling شود که پیش مقدمه کوله سیستیت یا عفونت کیسه صفرا می باشد، با استفاده از سونوگرافی می توان تا حدود بیشتر از 80% از وجود سنگ های صفراوی در مجرای صفرا آگاه شد.
کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی MRCP
کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی در واقع یک نوع از انواع MRI می باشد که در آن با استفاده از امواج مغناطیسی می توان ساختار کیسه صفرا و سایر اندام های اطراف آن یعنی کبد، کیسه صفرا، مجاری صفراوی، پانکراس و مجرای پانکراس را بررسی نمود، بر این اساس نوع سنگ و اندازه سنگ بررسی و براساس نتایج حاصله می توان تشحیص داد که فرد دچار کوله سیست سنگ صفرا می باشد یا خیر، ارزش این تست از سونوگرافی و آزمایش خون بسیار بالاتر می باشد، در این تست هیچگونه اشعه، پرتوزایی و خطری وجود ندارد.
کلانژیوگرافی آندوسکوپیک پس رونده (ERCP)
کلانژیوگرافی آندوسکوپیک پس رونده (ERCP) نوعی ازMRI می باشد که تصاویر دقیق را از داخل بدن با استفاده از میدان های مغناطیسی تصویربرداری از مجاری صفراوی ایجاد می کند، در واقع فرآیند ERCP برای تعیین نوع اختلال مجاری صفراوی و وجود سنگ صفرا با استفاده از آندوسکوپی (با استفاده از یک لوله انعطاف پذیر با دوربین) و فلوروسکوپی (تصویربرداری اشعه ایکس) طراحی شده است که می تواند اطلاعات بی نظیری را برای پزشک آماده سازی و جمع آوری کند، ERCP معمولاً برای برداشتن سنگ های صفراوی، رفع انسداد و بیوپسی استفاده می شود.
کولانژیوگرافی
کولانژیوگرافی یک روش رادیولوژیک است که در آن ماده حاجب به مجرای صفراوی تزریق شده و بلافاصله پس از تزریق با استفاده از دستگاه CTscan اقدام به برداشتن تصاویر از کیسه صفرا خواهیم نمود، از روش کلانژیوگرافی برای تشخیص اختلالات صفراوی همانند سنگ های صفراوی، التهاب و یا انسداد مجاری می توان استفاده نمود، کلانژیوگرافی ها به 3 نوع تقسیم بندی می گردند که شامل:
- کولانژیوگرافی داخل وریدی (IVC)
- کلانژیوگرافی ترانس کبدی از راه پوست (PTC)
- کلانژیوگرافی حین عمل (IOC)
بیشتر بخوانیم: هرآن چیز که از کولیک نوزاد باید بدانید
مهم ترین عوارض سنگ صفرا چیست؟
سنگ مجاری کیسه صفرا یا کوله سیست همانند سایر علائم بیماری ها می تواند سبب بروز عوارض کوچک تا بزرگ در فرد گردد، دانستن عوارض ناشی گرفنگی مجاری صفراوی می تواند به ما کمک کند تا براساس این عوارض سریعتر روند درمان خود را شروع کنیم، از مهم ترین عوارض سنگ صفرا می توان به موارد زیر اشاره نمود:
سنگ صفرا و یبوست
کبد در تولید آنزیم های تبدیل کننده گوارشی و کمک کننده در هضم آسان عمل می کند، اگر کبد تولید آنزیم های خود را به صورت دقیق انجام دهد اما مجرای خروجی این آنزیم ها (مجرای کیسه صفرا) دارای سنگ یا اسلاج باشد در نهایت دچار احتباس یا کمبود حضور آنزیم ها در فضای مشترک کبدی و کیسه صفرا و روده باریک خواهیم بود، در این حین غذاهای مصرف شده به خوبی هضم نمی شوند و احتمال بروز یبوست وجود خواهد داشت.
نفخ و سنگ صفرا
زمانی که سنگ کیسه صفرا (یا اسلاج صفراوی) از خروج آنزیم های هضم کننده به فضای مشترک کبد، روده باریک و مجرای صفراوی ممانعت به عمل آورد غذایی که باید دستخوش تغییرات جهت هضم بهتر توسط آنزیم های کبدی گردد بی اثر مانده و هضم نمی گردند، در نتیجه ما شاهد هضم نیمه کاره دستگاه گوارش خواهیم بود که می تواند در بروز علائم نفخ روده تاثیرگذار باشد.
کوله سیستیت (التهاب کیسه صفرا)
به دلیل عدم خروج آنزیم های صفراوی و پرشدن صفرا می توانیم شاهد التهاب کیسه صفرا باشیم، التهاب کیسه صفرا می تواند در تغییر ماهیت کیسه صفراوی تاثیرگذار باشد که در نهایت سبب بروز التهاب بیشتر دیواره کیسه صفرا و حتی بروز عفونت های حاد نظیر عفونت باکتریایی کیسه صفرا نیز شود، این عفونت می تواند به خون منتشر گردد و سبب سپسیس خونی نیز شود.
پانکراتیت
سنگ های صفراوی می توانند در بروز پانکرتیا (التهاب پانکراس) تاثیرگذار باشند، علت این امر آن است که آنزیم هایی که پانکراس تولید می کند (لیپاز، آمیلاز و پروتئاز) در عدم حضور آنزیم های کبدی آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) که به دلیل سنگ کیسه صفرا تولید نمی گردند توسط پانکراس بیشتر تولید خواهند شد و این امر می تواند بر روی خود پانکراس تاثیربگذارد و سبب آسیب به پانکراس و پانکراتیت حاد شود، اگر سنگ کیسه صفرا طول بکشد تا خارج شود ما شاهد پانکراتیت مزمن نیز خواهیم بود.
یرقان
به دلیل عدم خروج ترشحات و آنزیم های کبدی ما شاهد پس زن بیلی روبین به داخل خون خواهیم بود که می تواند به دلیل ماهیت رنگدانه ای بیلی روبین سبب بروز یرقان یا زردی پوست گردد، پس زدن بیلی روبین به داخل خون می تواند با عوارض حادتری نظیر کاهش سطح هوشیاری، کاهش اکسیژناسیون و اختلالات فشارخون و علائم حیاتی نیز همراه باشد.
درمان قطعی سنگ کیسه صفرا چیست؟
درمان قطعی سنگ کیسه صفرا جراحی برداشتن کیسه صفرا می باشد که به آن کوله سیستکتومی (Cholecystectomy) نیز می گویند، پزشک با بررسی های نهایی خود اگر به این نتیجه برسد که سنگ کیسه صفرا سبب انسداد و بروز عوارض حاد انسداد مجرای صفراوی شده است از جراحی کیسه صفرا جهت جلوگیری از عود مجدد به همراه عوارض حاد استفاده خواهد نمود، برای سنگ کیسه صفرا درمان جراحی باز و لاپراسکوپی مطرح می شود که هر روش بر اساس نظر پزشک انتخاب می شود.
The usual treatment for gallstones is surgery to remove the gallbladder. Doctors sometimes can use nonsurgical treatments to treat cholesterol stones, but pigment stones usually require surgery
درمان معمول سنگ کیسه صفرا، جراحی برای برداشتن کیسه صفرا است. پزشکان گاهی اوقات می توانند از درمان‌های غیرجراحی برای درمان سنگ‌های کلسترولی استفاده کنند، اما سنگ‌های رنگدانه معمولاً نیاز به جراحی دارند
چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟
برای عمل نکردن سنگ صفرا پزشک با استفاده از روش های تشخیصی نتیجه گیری نهایی را انجام می دهد، در برخی موارد پزشک اگر تشخیص دهد که اندازه سنگ کیسه صفرا بزرگ نمی باشد می تواند از روش لیتوتریپسی به واسطه ERCP اسشتفاده کند و نیاز به جراحی نباشد، اما اگر سایز سنگ کیسه صفرا بزرگ باشد نیاز به جراحی خواهد بود، اما به راستی کدام سایز سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟ جدول زیر نشان دهنده اندازه سنگ صفرا برای عمل یا عمل نکردن سنگ صفرا می باشد:
| سایز سنگ کیسه صفرا | آیا سنگ شکنی (لیتوتریپسی) برای درمان موثر است؟ | آیا نیاز به جراحی دارد یا خیر؟ |
| سنگ صفرا 14 میلی | می تواند موثر باشد | دارد |
| سنگ صفرا ۱۵ میلی | می تواند موثر باشد | دارد |
| سنگ صفرا ۱۳ میلی | می تواند موثر باشد | دارد |
| سنگ صفرا 10 میلی | می تواند موثر باشد | دارد |
| سنگ صفرا ۶ میلی | می تواند موثر باشد | معمولا باتوجه به علائم نیاز نیست |
| سنگ صفرا 3 میلی | می تواند موثر باشد | معمولا باتوجه به علائم نیاز نیست |
| سنگ صفرا ۲۰ میلی | معمولا موثر نیست | دارد |
آیا سنگ صفرا با دارو رفع میشود؟
خیر؛ سنگ کیسه صفرا با دارو دفع نمی شود و برای از بین بردن آن باید از روش جراحی استفاده نمود، تنها در شرایطی که سنگ کیسه صفرا از جنس کلسترولی باشد (غیرکلسیمی) و اندازه آن کوچک باشد می توان از داروهایی نظیر: اورسودوکسی کولیک اسید (UDCA)، اورسودیول یا چنودیول، تیزانیدین، متوکاربامول، دانترولن، سیکلوبنزاپرین، اسید اولئیک، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و داروهای کنترل درد برای کم کردن علائم و دفع آن کمک گرفت.
پیشنهاد ویژه درمانی: انجام سونوگرافی در منزل تهران کمتر از 1 ساعت
برای دفع سنگ کیسه صفرا چه بخوریم؟
سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می آید این است که برای دفع سنگ کیسه صفرا چی بخوریم که بهتر باشه؟ الگوی غذایی و داشتن برنامه ویژه جهت دفع یا کاهش تولید سنگ های صفرا می تواند در افرادی که نگران از کوله سیست هستند بسیار موثر باشد، مهم ترین برنامه تغذیه ای برای دفع سنگ کیسه صفرا به شرح زیر می باشد:
بهترین نوشیدنی برای کیسه صفرا را انتخاب کنید
بهترین نوشیدنی برای حفاظت از سلامت کیسه صفرا آب آشامیدنی می باشد، آب به عنوان پاک کننده مجاری و کبد می تواند در جلوگیری از بروز سنگ صفرا موثر باشد، پس از آب نوشیدن دمنوش های زنجبیل، بابونه و نعناع می تواند تاثیرات بسیار با ارزشی برکاهش تولیدات سنگ های کلسیمی به خصوص کلسترولی داشته باشد؛ این ترکیبات به عنوان ضد التهاب و آنتی اکسیدان قوی در کاهش تولیدات سنگ های صفراوی همچنین به عنوان محرک در تخلیه کیسه صفرا و جلوگیری از احتباس صفراوی می توانند موثر باشند، سایر نوشیدنی های بسیار موثر در کاهش بروز سنگ کیسه صفرا به شرح زیر می باشد:
- آب لیمو و آب نارنج
- آب سیب و سرکه سیب
- قهوه
- دمنوش زردچوبه کورکومین
- چای سبز
از قویترین داروی گیاهی سنگ شکن صفرا غافل نشوید
قاصدک، شربت گیاهی سینارول، پودر سنگناک، قرص گیاهی تروپین، کپسول گیاهی گاستون و کپسول گیاهی باریج از از قویترین داروی گیاهی سنگ شکن صفرا هستند که شما می توانید از آن ها برای درمان یا کاهش علائم درد صفراوی استفاده کنید، تمامی ترکیبات داروهای گیاهی برپایه عصاره گیاهان گزنه، خارمریم، لیمو، ریحان، زنجبیل و خارشتر می باشند.
میوه های مضر برای سنگ کیسه صفرا را کنار بگذارید
آووکادو و نارگیل به دلیل داشتن چربی بالا در مشکلات و سنگ های صفراوی پیشنهاد نمی گردند، میوه های دیگری که بهتر است برای جلوگیری از عود مجدد دردهای سنگ کیسه صفرا مصرف نشوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پرتقال
- گریپ فروت
- انگور
- خرما
- موز
- کشمش
- انجیرخشک
استفاده از میوه مفید برای کیسه صفرا
میوه ها با داشتن آب و ترکیباتی نظیر ویتامین سی و سایر ویتامین های موثر در کاهش التهابات به خصوص التهاب کیسه صفرا بسیار موثر هستند، دانستن اینکه کدام میوه را می تواند در دوره عود و یا داشتن سنگ کیسه صفرا میل کرد و کدام را نمی توان میل کرد می تواند کمک کننده در مسیر جلوگیری از بروز عوارض و علائم سنگ کیسه صفرا باشد، از مهم ترین میوه هایی که برای کیسه صفرا مفید بوده و سبب کاهش علائم درد و التهاب صفرا می شوند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سیب
- گلابی
- آناناس
- خیار
- کیوی
- کلم بروکلی
استفاده از ترکیبات طب سننی با نظر پزشک
طب سنتی می تواند در کاهش علائم درد و التهاب کیسه صفرا بسیارکارآمد و مفید باشد، استفاده از ترکیباتی که در طب سنتی توسط پزشکان تجویز می گردد نشان داده که می توان از التهاب و تورم کیسه صفرا جلوگیری بعمل آورد، از مهم ترین ترکیباتی که برای جلوگیری از علائم حاد سنگ صفرا و یا حتی سنگ شکنی می توان استفاده کرد ترکیبات زیر می باشند:
- زردچوبه
- کاسنی
- گل قاصدک
- سیر
- خرفه
- سنبل الطیب
- گل همیشه بهار
- گل محمدی
- نعناع
- زرشک
- زبان گنجشک
- ریواس و جعفری
- کنگر فرنگی
- مصرف روغن زیتون و آب لیموترش
- مصرف گیاهان دارویی مثل خار مریم
- استفاده از پسیلیوم
- قراردادن روغن کرچک روی شکم
پیشنهاد ویژه درمانی: بهترین متخصص را به منزلتون بیارید! خدمات ویزیت متخصص تغذیه در منزل
سنگ کیسه صفرا از طریق ادرار دفع میشود یا مدفوع؟
سنگ کیسه صفرا از طریق مدفوع دفع می شود و ربطی به ادرار و مجاری ادراری ندارد، سنگ کیسه صفرا با توجه به اندازه و اقداماتی که ما برای شکستن و دفع آن انجام می دهیم می تواند از طریق مجاری ادراری به CBD (محل اتصال مجرای صفرا، روده کوچک و معده) منتقل شده و پس از با رد شدن از روده کوچک به روده بزرگ رسیده و از طریق مدفوع دفع می گردد، پس اگر جایی از شما پرسیدند که سنگ کیسه صفرا از طریق ادرار دفع میشود یا مدفوع بگویید "مدفوع".
۸ درمان درد کیسه صفرا در خانه چیست؟
درمان خانگی به عنوان کاهش دهنده علائم، در برخی موارد که اندازه سنگ صفرا بسیار کوچک است به عنوان دفع کننده سنگ و یا جلوگیری کننده از بروز عوارض حاد می تواند در مسیر کنترل و درمان درد کیسه صفرا کمک کننده باشد، 11 روش درمان درد کیسه صفرا در خانه (روش های خانگی) به شرح زیر می باشد:
آب به مقادیر کافی بنوشید
آب به عنوان ترکیب طبیعی و فاقد نگهدارنده و قند و چربی می تواند در رقیق کردن ترکیبات موجود در مجاری گوارشی اثرات بسیار بالایی در کنترل علائم احتقان و پاکسازی مجرای صفراوی داشته باشد، در طول روز حداقل 5 لیوان آب بنوشید.
دمنوش چایی زنجبیل
زنجبیل با داشتن ماهیت گرمی خود می تواند در التیام و کاهش درد کمک کیسه صفرا کمک کننده باشد، زنجبیل می تواند در افزایش ترشح صفرا از کبد و شستشوی مجرای صفراوی هم کمک کننده باشد، برای تهیه دمنوش چایی زنجبیل از روش زیر اقدام کنید:
- هر وعده 1.6 قاشق چایخوری زنجبیل تهیه کنید
- 500 سی سی آب را بجوشانید
- زنجبیل را داخل آب بریزید
- 15 دقیقه صبر کرده و سپس آن را میل کنید
چای دمنوش قاصدک
محققان بهترین ترکیب خانگی برای کنترل درد و التهاب کیسه صفرا را "قاصدک" اعلام کرده اند، دمنوش قاصدک هم شامل ریشه؛ هم ساقه و هم برگ می باشد که از ترکیبات فلاونوئیدها، تری ترپن‌ها، مواد معدنی مثل کلسیم و پتاسیم، ویتامین، اینولین، فلاکتوز و سزاریسین تشکیل شده است، دمنوش قاصدک به شدت می تواند در کاهش علائم درد، احتقان شدید صفرا و کنترل التهاب و درد موثر است، چای دمنوش قاصدک را به روش زیر آماده کنید:
- 2 گرم قاصدک را آماده کرده و داخل ظرف بریزید
- 200 سی سی آب را به نقطه جوش برسانید
- محتویات قاصدک را داخل قوری بریزید
- تا 20 دقیقه اجازه دهید تا دمنوش آماده گردد
فعالیت بدنی داشته باشید
فعالیت بدنی می تواند در کاهش استرس، درد و التهاب کمک کننده باشد، برای کاهش اثرات درد کیسه صفرا و متعادل سازی کیسه صفرا می توانید از فعالیت بدنی سبک استفاده کنید.
استرس خود را کاهش دهید و خواب کافی داشته باشید
برای اینکه بتوانید از درد و التهاب کیسه صفرا کم کنید بهتر است هم استرس را از خود دور کنید و هم خواب کافی داشته باشید، استرس می تواند سبب تولید کاته کولامین ها گردد که بر روی کیسه صفرا تاثیربگذارد و سبب تحریک گیرنده های درد و التهاب شود، سعی کنید دوره هایی در طول روز از استرس و تنش دور بمانید.
از سرکه سیب استفاده کنید
سرکه سیب دارای آنتی اکسیدان و سایر ترکیباتی نظیر اسید استیک، ویتامین و مواد معدنی می باشد، سرکه سیب می تواند در افزایش تولید صفرا توسط کبد کمک کننده باشد، افزایش جریان صفراوی می تواند در کاهش احتقان و التهاب کمک کننده باشذ، برای استفاده از سرکه سیب هم می توانید یک قاشق چایخوری را داخل آب ریخته و ناشتا بنوشید و هم می توانید از آن در غذاهای خود استفاده کنید.
از گل خارمریم استفاده کنید
خارمریم دارای ترکیبات ماده فعال سیلیمارین، آنتی‌اکسیدان، مواد ضد التهابی و محافظت کنندگی از سلول ها می باشد، تحقیقات نشان داده است که خارمریم می تواند در افزایش تولید صفرا کمک کننده باشد، در برطرف کردن التهاب صفرا و کاهش درد کیسه صفرا و درمان کبد چرب بسیار کارایی بالایی دارد، برای استفاده از این ترکیب می توانید فرم قرص خارمریم را با نام های لیورگل تهیه و استفاده کنید یا از دمنوش آن استفاده نمایید، طرز تهیه دمنوش خارمریم:
- 2 برگ از این گیاه را بردارید
- داخل 200 سی سی آبجوش ریخته و زیر آن را با حرارت بسیار پایین شعله دهید
- ترکیب را تا 15دقیقه گرما دهید
- سپس آن را داخل لیوان ریخته و بنوشید
استفاده از برگ نعناع را فراموش نکنید
نعناع برای کاهش نفخ بسیار کارایی دارد، متخصصان گوارش اعلام داشته اند که نعناع خشک دارای 23 خاصیت درمانی برای گوارش است که می توان از آن بهره برد، نعناع دارای ترکیبات منتول، منتون، منتیل استات و منتوفوران می باشد که در آرام سازی گوارش و هضم بهتر کمک کننده است؛ التهاب و درد ناشی از سنگ صفرا نیز به واسطه مصرف نعناع قابل کنترل است، برای استفاده از آن می توانید از قرص نعناع و یا دمنوش نعناع استفاده کنید، طرز تهیه دمنوش نعناع به این شکل است:
- 3 برگ از نعناع تازه (معادل 1.1 گرم نعناع خشک) را آماده کنید
- 500 سی سی آب را به نقطه جوش برسانید
- نعناع را داخل آبجوش بریزید
- زیر آن را گرما ندهید
- بگذارید 15 دقیقه دم بکشد و سپس آن را میل کنید
جمع بندی و گرفتن نتایج نهایی
در جمع بندی باید خدمتتان بگوییم که کیسه صفرا اگر دچار سنگ شود و یا مجرای صفراوی با سنگ پرشود می تواند از خروج صفرا ممانعت به عمل بیاورد، تجمع صفرا در کیسه صفرا و عدم خروج آن می تواند سبب علائمی نظیر پس زدن صفرا به خون، یرقان، درد شدید ناحیه راست بالای بدن، حالت تهوع و استفراغ، ضعف و بی حالی، عفونت کیسه صفرا و حتی اختلالات سیستمیک گردد، از همین رو تشخیص و درمان سریع کوله سیست می تواند در کنترل عوارض و علائم ناشی از این بیماری کمک کننده باشد، برای درمان قطعی جراحی پیشنهاد می شود اما اگر قطر سنگ بزرگ نباشد و علائمی هم مشاهده نشود می توان از روش های خانگی برای کاهش علائم استفاده نمود، امیدواریم این مطلب برای شما مفید .اقع شده باشد و از آن نهایت استفاده را برده باشید.
.png)
